Αυτό το καλοκαίρι αναδεικνύεται σε εποχή σοβαρών αποφάσεων για την κυβέρνηση:
Τις επόμενες μέρες το ΚΥΣΕΑ δίνει το «πράσινο φως» για τα 22 δισ. (ή 27 δισ.) του εξοπλιστικού προγράμματος, ενώ τον Αύγουστο η Κυβερνητική Επιτροπή καλείται να κατανείμει άλλα 21 δισ. του περίφημου Δ’ ΚΠΣ.
Μπορεί το πρώτο «πακέτο» να προέρχεται από τα δημόσια ταμεία και το δεύτερο από τους λογαριασμούς των Βρυξελλών, όμως και στις δύο περιπτώσεις η μάχη προβλέπεται σκληρή. Γύρω από την «πίτα» των όπλων συγκρούονται ήδη έμποροι, πρεσβείες και μεσάζοντες, ενώ στην «ποδιά» του Δ’ ΚΠΣ σφάζονται βουλευτές, κομματικοί και τοπικοί παράγοντες που πιέζουν για χρηματοδότηση έργων.
Μάχη για τον έλεγχο
Ο μεγάλος πόλεμος, όμως, για τα ευρω-κονδύλια διεξάγεται μεταξύ υπουργείων που διεκδικούν τη διαχείρισή τους, δίχως τον διαρκή έλεγχο του υπουργείου Οικονομίας.
Η κατανομή των πόρων του Δ’ ΚΠΣ αποτελεί ένα από τα μεγάλα προεκλογικά όπλα της Ν.Δ., καθώς ο Κ. Καραμανλής θα χρησιμοποιήσει τα χρήματα αυτά για να τονώσει το κοινωνικό προφίλ της κυβέρνησής του. Οι πρώτες ανακοινώσεις αναμένονται στη ΔΕΘ, ενώ συνεχείς αναφορές στις προτεραιότητές του θα γίνονται σ’ ολόκληρη τη διαδρομή προς τις κάλπες των εθνικών εκλογών.
1 Με βάση τον προγραμματισμό, έμφαση δίνεται σε τρεις τομείς: στην περιφέρεια, στην εκπαίδευση και τις νέες τεχνολογίες και στην ενίσχυση των επιχειρήσεων. Ετσι, ο πρωθυπουργός θα επιχειρήσει να βελτιώσει την εικόνα της κυβέρνησής του στην επαρχία (ιδιαίτερα σε Μακεδονία-Θράκη), να απαντήσει στην κριτική για τις χαμηλές δαπάνες στην παιδεία, αλλά και να τονώσει το προφίλ του στους μικρομεσαίους επιχειρηματίες και τους αγρότες.
Μερίδα του λέοντος
*Στους τομείς «ανθρώπινοι πόροι» και «ψηφιακή σύγκλιση» διατίθενται 4,8 δισ. ευρώ.
Από αυτά, τα 4 δισ. θα κατευθυνθούν στην κατάρτιση και στην εκπαίδευση νέων, ενώ με τα 800 εκατομμύρια που θα δοθούν για την «ψηφιακή σύγκλιση» ο στόχος είναι να φτάσει η χώρα από το 0,1% το 2004 στο 7% στο τέλος του προγράμματος, σε ποσοστό πολιτών που έχουν πρόσβαση σε ευρυζωνικά δίκτυα.
*Σημαντικό ποσόν θα δοθεί επίσης στις επιχειρήσεις με βάση και τις νέες προβλέψεις του αναπτυξιακού νόμου.
Στο πρόγραμμα «Επιχειρηματικότητα και Ανταγωνιστικότητα» προβλέπονται γι’ αυτό το σκοπό 1,2 δισ. ευρώ.
*Μεγάλο μερίδιο θα έχει και ο τομέας «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» με πριμοδότηση 1,8 δισ. ευρώ.
*Μέσω των Περιφερειακών Επιχειρησιακών Προγραμμάτων (ΠΕΠ) θα δοθούν απευθείας στις περιφέρειες 7,014 δισ. ευρώ. Πρώτη σε ποσοστό έρχεται η Μακεδονία-Θράκη με 2,356 δισ. κι ακολουθεί η Αττική με 2 δισ. 147 εκατ.
Στην παραπάνω κατανομή παίζουν ρόλο και οι περιορισμοί που έχουν τεθεί από τις Βρυξέλλες, με βάση το οικονομικό status κάθε περιφέρειας. Επίσης πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι μεγάλο μέρος των «κεντρικών» προγραμμάτων θα κατευθυνθεί στην επαρχία. Π.χ. από τα 4 δισ. του προγράμματος «Ανθρώπινοι Πόροι» τα 2,19 δισ. θα πάνε στην περιφέρεια. Ενώ από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο και το Ταμείο Αλιείας προβλέπονται άλλα 2,5 δισ. ευρώ.
2 Οι αποφάσεις που θα ληφθούν από την κυβέρνηση περί το τέλος Αυγούστου, δεν αναμένεται να αλλάξουν σημαντικά την αρχική κατανομή παρά τις πιέσεις από σχεδόν όλα τα κυβερνητικά στελέχη που θέλουν αύξηση των χρημάτων που θα διαχειριστούν προκειμένου να εντάξουν στο Δ’ ΚΠΣ κάποιο έργο που αφορά το υπουργείο ή την εκλογική τους περιφέρεια.
3 Ο Κ. Καραμανλής εκτός από τη «μοιρασιά», έχει να λύσει άλλο ένα δύσκολο πρόβλημα: Το ποιος θα κάνει το σχεδιασμό, καθώς αρκετοί υπουργοί (Γ. Σουφλιάς, Δ. Σιούφας, Σ. Τσιτουρίδης, Μαριέττα Γιαννάκου, Μ. Λιάπης) απαιτούν να διαχειριστούν εκείνοι τα προγράμματα που αφορούν το υπουργείο τους και μερικοί θέλουν να έχουν μέχρι και απευθείας συνεννοήσεις οι ίδιοι με την Κοινότητα .
*Η λύση που δόθηκε είναι η συγκρότηση διυπουργικής επιτροπής υπό την προεδρία του Γ. Αλογοσκούφη. Η σχετική τροπολογία κατατέθηκε την Πέμπτη στη Βουλή και στη Διυπουργική μετέχουν εκτός από τον υπουργό Οικονομίας, ο Γ. Σουφλιάς, ο Δ. Σιούφας, ο Σ. Τσιτουρίδης και ο καθ’ ύλην αρμόδιος υφυπουργός Χ. Φώλιας. Μπορεί το νεοσυσταθέν όργανο να βοηθήσει στη συζήτηση για την άμβλυνση των διαφορών, όμως οι «μάχες εξουσίας» στο εσωτερικό της κυβέρνησης θα συνεχιστούν, αφού και δεν μετέχουν σ’ αυτό όλοι όσοι θα διαχειριστούν έργα του Δ’ ΚΠΣ και η αντίληψη μεταξύ κάποιων εκ των συμμετεχόντων (π.χ. Σουφλιά-Αλογοσκούφη) είναι εντελώς διαφορετική.
4 Οι πονοκέφαλοι δεν σταματούν εδώ. Οι μεγαλύτεροι προέρχονται από τη διαχείριση του Γ’ ΚΠΣ, το οποίο ολοκληρώνεται το 2008, όμως η απορροφητικότητα μέχρι σήμερα φτάνει μόλις στο 45%.
Ζητούνται λύσεις
Μέχρι το τέλος του 2006 λήγει η προθεσμία για την υποβολή των τελικών σχεδίων των έργων και γίνεται αγώνας δρόμου για τροποποιήσεις. Ηδη έχουν ξεκινήσει σκληρές διαπραγματεύσεις με την Κοινότητα για εναλλακτικές λύσεις, αφού υπάρχει ο κίνδυνος να χαθούν για τη χώρα μας αρκετά δισ. ευρώ.
*Από τις λύσεις που συζητούνται είναι η αύξηση της κοινοτικής συμμετοχής σε κάποια έργα και ο χαρακτηρισμός ορισμένων ως «έργων γεφυρών», τα οποία θα χρηματοδοτηθούν και από το Γ’ και από το Δ’ ΚΠΣ.
4 Ο Κ. Καραμανλής είχε ασκήσει σκληρή κριτική στον Κ. Σημίτη επειδή δεν απορροφήθηκαν χρήματα από το Β’ ΚΠΣ. Σήμερα όμως τα λεφτά που κινδυνεύουν να χαθούν είναι πολύ περισσότερα.
Αλλά «λύση», ως συνήθως, υπάρχει: Η Ν.Δ. θα ρίξει και γι’ αυτές τις απώλειες την ευθύνη στο ΠΑΣΟΚ, λέγοντας ότι υπήρχε ελλιπής προετοιμασία και πολύ χαμηλή απορροφητικότητα τα πρώτα χρόνια, οπότε η «γαλάζια» εκκίνηση έγινε από πολύ δύσκολη αφετηρία.
* Σε κάθε περίπτωση πάντως, ο πρωθυπουργός δεν θα φανεί συνεπής με την προεκλογική υπόσχεση ότι «δεν θα χάσουμε ούτε ένα ευρώ». Αυτό παραδέχονται, πλέον, ακόμη και κορυφαίοι υπουργοί, που προετοιμάζονται από τώρα για δύσκολη άμυνα σ’ ένα από τα κεντρικά θέματα της προεκλογικής κόντρας.
Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΙΟΔΡΑ
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ – 23/07/2006