Ο Dick και ο Rick Hoyt, πατέρας και γιος από τη Μασαχουσέτη, συμμετέχουν μαζί ως ομάδα σχεδόν σε κάθε διοργάνωση Μαραθωνίου. Και αν όχι σε Μαραθώνιο, τότε σε Τρίαθλο – σε αυτόν τον τρομακτικό, σχεδόν υπεράνθρωπο συνδυασμό αγώνα δρόμου 26,2 μιλίων, ποδηλασίας 112 μιλίων, και κολύμβησης 2,4 μιλίων. Έχουν ανέβει μαζί ακόμα και σε βουνά, και μια φορά έκαναν πεζοπορία 3,735 μιλίων κατά μήκος της Αμερικής.
Έχουν ένα αξιοθαύμαστο ιστορικό αγώνων – πόσο μάλλον αν σκεφτείτε ότι ο Rick δεν μπορεί ούτε να περπατήσει ούτε να μιλήσει.
Για τα τελευταία τουλάχιστον 25 χρόνια, ο Dick, 65 ετών, έχει σπρώξει και έχει τραβήξει τον γιό του σε ολόκληρη τη χώρα, διασχίζοντας εκατοντάδες γραμμές τερματισμού. Όταν ο Dick τρέχει, ο Rick κάθεται σε αναπηρικό κάθισμα το οποίο σπρώχνει ο Dick. Όταν ο Dick ποδηλατεί, ο Rick βρίσκεται σε ένα ειδικό αναπηρικό κάθισμα που είναι στερεωμένο στο μπροστινό μέρος του ποδηλάτου. Όταν ο Dick κολυμπάει, ο Rick είναι σε μια μικρή σταθερή βάρκα που τραβάει ο Dick.
Κατά τη γέννηση τού Rick, το 1962, ο ομφάλιος λώρος μπερδεύτηκε γύρω από τον λαιμό του και διέκοψε την οξυγόνωση του εγκεφάλου του. Στον Dick και τη σύζυγό του, Judy, είπαν ότι δεν υπήρχε ελπίδα ανάπτυξης του παιδιού τους.
«Πρόκειται για μια ιστορία αποκλεισμού από την πρώτη κιόλας στιγμή της γέννησής του», λέει ο Dick. «Όταν ήταν 8 μηνών, οι γιατροί μάς πρότειναν να του κάνουμε ευθανασία – γιατί όπως έλεγαν θα ήταν «φυτό» σε όλη τη ζωή του. Αν αυτοί οι γιατροί ήταν σήμερα στη ζωή, θα ήθελα πολύ να έβλεπαν τον Rick τώρα».
Οι γονείς έφεραν τον γιο τους σπίτι αποφασισμένοι να τον μεγαλώσουν όσο το δυνατόν πιο «φυσιολογικά». Μέσα σε 5 χρόνια, ο Rick απέκτησε δυο αδερφούς, και οι γονείς ήταν πεπεισμένοι ότι ο Rick ήταν τόσο έξυπνος όσο και τα αδέρφια του. Ο Dick θυμάται τη μάχη που έδωσε για να συμφωνήσει μαζί του η τοπική Διεύθυνση Εκπαίδευσης. «Επειδή δεν μπορούσε να μιλήσει, νόμιζαν ότι δεν μπορούσε να καταλάβει, αλλά αυτό δεν ήταν αλήθεια». Οι γονείς έμαθαν στον Rick την αλφάβητο. «Πάντα θέλαμε να είναι μέσα σε όλα. Γι’ αυτό και παλέψαμε ώστε να πάει σε κανονικό δημόσιο σχολείο», λέει ο Dick.
Μια ομάδα ειδικών του Πανεπιστημίου Tufts έσωσαν την κατάσταση, όταν διαπίστωσαν πως ο Rick διέθετε ικανότητες κατανόησης. «Του είπαν ένα αστείο», λέει ο Dick, «και ο Rick ξέσπασε σε γέλια! Τότε διαπίστωσαν ότι όντως μπορούσε να επικοινωνήσει!». Οι ειδικοί αυτοί μηχανολόγοι, ανέλαβαν να φτιάξουν -με 5000 δολάρια που η οικογένεια κατάφερε να συγκεντρώσει το 1972- έναν αλληλεπιδραστικό υπολογιστή που θα επέτρεπε στον Rick να γράφει τις σκέψεις του με μικρές κινήσεις του κεφαλιού του. Ένας κέρσορας κινείτο σε μια οθόνη γεμάτη με σειρές από γράμματα, και όταν ο κέρσορας τόνιζε ένα γράμμα που ήθελε ο Rick, τότε εκείνος πατούσε έναν διακόπτη με το πλαϊνό μέρος του κεφαλιού του.
Όταν ο Rick παρέλαβε τον υπολογιστή, εξέπληξε την οικογένειά του με τις πρώτες του λέξεις. Όλοι περίμεναν ίσως ένα «Γεια σου μαμά» ή «Γεια σου μπαμπά». Αλλά στην οθόνη ο Rick έγραψε «Ζήτω οι Bruins»! Οι Bruins, ήταν μια ομάδα της Βοστόνης και ήταν στους τελικούς κυπέλου εκείνη την εποχή, οπότε η οικογένειά του κατάλαβε ότι ο Rick παρακολουθούσε τόσο καιρό μαζί τους τούς αγώνες χόκεϊ. «Έτσι διαπιστώσαμε ότι ο Rick λάτρευε τον αθλητισμό», είπε ο Dick.
Το 1975 ο Rick μπήκε επιτέλους σε κοινό δημόσιο σχολείο. Μετά από 2 χρόνια, είπε στον πατέρα του ότι ήθελε να συμμετάσχει σε έναν αγώνα 5 μιλίων που γινόταν για έναν παίχτη του χόκεϊ που είχε αποκτήσει παράλυση μετά από ένα ατύχημα. Ο Dick, χωρίς να έχει καμία σχέση με αγώνες μεγάλων αποστάσεων, συμφώνησε να τρέξει μαζί με τον Rick σπρώχνοντας το αναπηρικό του κάθισμα. Τερμάτισαν προτελευταίοι, αλλά ένιωσαν ότι είχαν καταφέρει έναν πραγματικό θρίαμβο! Εκείνη τη νύχτα, θυμάται ο Dick, «ο Rick μάς είπε ότι δεν ένιωθε την αναπηρία του όσο ήταν στον αγώνα».
Αυτή η διαπίστωση, άνοιξε νέους ορίζοντες στον Rick και την οικογένειά του, καθώς η «ομάδα Hoyt» άρχισε πια να παίρνει μέρος σε όλο και περισσότερα αθλητικά γεγονότα. Ο Rick, μιλώντας –μέσω υπολογιστή- για εκείνη τη μεταβατική περίοδο της ζωής του, είπε:
«Αυτό που εννοώ όταν λέω ότι δεν νιώθω την αναπηρία μου στους αγώνες, είναι ότι απλώς αισθάνομαι σαν όλους τους άλλους αθλητές, και νομίζω ότι οι περισσότεροι συναθλητές μου νιώθουν το ίδιο πράγμα. Στη αρχή κανείς δεν ερχόταν να μου μιλήσει. Ωστόσο, μετά από λίγους αγώνες, κάποιοι αθλητές με προσέγγισαν και αρχίσαμε να μιλάμε. Τώρα πια πολλοί αθλητές έρχονται πριν τον αγώνα να μου ευχηθούν καλή τύχη».
Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς τις αντιδράσεις που συνάντησαν οι Hoyts στις αρχές, αλλά η στάση των ανθρώπων άρχισε να αλλάζει με τη συμμετοχή τους στο Μαραθώνιο της Βοστόνης το 1981, και τον τερματισμό τους ανάμεσα στους πρώτους. Ο Dick θυμάται τις πρώτες δύσκολες μέρες με λύπη – παρά θυμό:
«Κανείς δεν ήθελε τον Rick σε αγώνες δρόμου. Όλοι μας κοιτούσαν περίεργα, κανείς δεν μας μιλούσε, κανείς δεν ήθελε να έχει καμία σχέση μαζί μας. Αλλά δεν μπορείς να τους κατηγορήσεις – δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι την κατάλληλη παιδεία, και εξάλλου δεν είχαν δει ποτέ ξανά αθλητές σαν εμάς. Ωστόσο, καθώς περνούσε ο χρόνος, μπόρεσαν να δουν και τον Rick σαν άνθρωπο, σχολιάζοντας για παράδειγμα το πόσο καλή αίσθηση του χιούμορ έχει. Αυτό ήταν σημαντικό βήμα.»
Μετά από 4 χρόνια σε Μαραθώνιους, η ομάδα Hoyt επιχείρησε τον πρώτο της Τρίαθλο – και γι’ αυτό ο Dick έπρεπε να μάθει κολύμβηση. «Στην αρχή βούλιαζα σαν πέτρα», θυμάται γελώντας, «και είχα να κάνω ποδήλατο από τότε που ήμουν 6 χρόνων».
Με ένα καινούριο ποδήλατο, ειδικά διαμορφωμένο ώστε να κάθεται μπροστά ο Rick, και με μια βάρκα δεμένη στη μέση του Dick καθώς κολυμπούσε, οι Hoyts τερμάτισαν προτελευταίοι σε έναν αγώνα που έγινε την ημέρα της «Γιορτής του Πατέρα» το 1985. «Χαιρόμαστε να το θυμόμαστε σαν το δώρο μου από τον Rick», λέει ο Dick.
Αγωνίζονται ασταμάτητα από τότε, στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Καταφέρνουν μάλιστα να βελτιώνουν τους χρόνους τερματισμού τους. «Ο Rick είναι αυτός που με εμπνέει και με κινητοποιεί, απλώς και μόνο με τον τρόπο που λατρεύει τον αθλητισμό και τον συναγωνισμό».
Η έμπνευση λειτουργεί και προς τις δύο κατευθύνσεις. Ο Rick έγραψε τη δική του μαρτυρία:
«Ο μπαμπάς είναι ένας από τα πρότυπά μου. Όταν αποφασίζει να κάνει κάτι, επιμένει, ό,τι και να είναι αυτό, μέχρι να γίνει. Για παράδειγμα, όταν αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε τον Τρίαθλο, ο μπαμπάς έκανε προπόνηση μέχρι και 5 ώρες τη μέρα, 5 φορές την εβδομάδα, ακόμα και όταν εργαζόταν».
Η αμοιβαία έμπνευση των Hoyts φαίνεται να αγγίζει και άλλους – πολλοί θεατές και συναθλητές θεωρούν την ομάδα Team Hoyt δυναμικό παράδειγμα αποφασιστικότητας. «Είναι παράξενο», λέει ο Dick, «κάποιοι άνθρωποι έχουν έρθει σε αγώνες, άλλοι καλά γυμνασμένοι, άλλοι καθόλου, και μας λένε “θέλουμε να σας ευχαριστήσουμε, γιατί είμαστε εδώ χάρη σε εσάς”».
Ο Rick έχει συνειδητοποιήσει επίσης την επίδραση που έχει στους άλλους συναθλητές καθώς τρέχουν:
«Όποτε μας προσπερνούν (συνήθως στο ποδήλατο) οι συναθλητές μάς ενθαρρύνουν να συνεχίσουμε ή λένε “Rick, βοήθησε τον πατέρα σου!”. Όταν τους προσπερνάμε εμείς (συνήθως στο τρέξιμο), λένε “μπράβο ομάδα Hoyt!” ή “εάν δεν ήσασταν εσείς, δεν θα ήμασταν εδώ”».
Περισσότερο από όλα ίσως, οι Hoyts παρατηρούν την επίδραση των προσπαθειών τους στο χώρο της αναπηρίας, και στις νοοτροπίες του κοινού προς τους κινητικά και νοητικά αναπήρους.
«Αυτό είναι το πιο σημαντικό», λέει ο Dick. «Οι άνθρωποι πρέπει απλώς να αποκτήσουν παιδεία. Ο Rick βοηθάει πολλές άλλες οικογένειες, που έχουν στο περιβάλλον τους την αναπηρία, ενάντια στον αγώνα τους προς την κοινωνική ένταξη».
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι οι Hoyts έχουν ξεπεράσει όλα τα εμπόδια. Ο Dick παραδέχεται πως «ενοχλείται» ακόμα όταν βλέπει ανθρώπους να νιώθουν άβολα επειδή ο Rick δεν μπορεί να ελέγξει τη γλώσσα του όταν τρώει. «Στα εστιατόρια υπάρχουν άνθρωποι –ηλικιωμένοι τις περισσότερες φορές- που μπορεί να δουν λίγο φαγητό να βγαίνει από το στόμα του Rick και αμέσως σηκώνονται να φύγουν ή αλλάζουν τραπέζι. Αλλά πρέπει να ομολογήσω ότι τέτοιες συμπεριφορές είναι πια ελάχιστες».
Τα κατορθώματα του Rick, εκτός από τις αθλητικές επιδόσεις με τον πατέρα του, συμπεριλαμβάνουν την εισαγωγή του στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης, απ’ όπου απεφοίτησε το 1993 με πτυχίο στην Ειδική Εκπαίδευση. Η απονομή του πτυχίου έγινε λίγες εβδομάδες μετά από τη συμμετοχή τους σε ένα Μαραθώνιο στη Βοστόνη. Ο Rick θυμάται με χαρά: «Την ημέρα του Μαραθώνιου Hopkinton-Βοστόνη, πολλοί άνθρωποι κατά μήκος όλης της διαδρομής μού εύχονταν καλή τύχη και κρατούσαν ταμπέλες που έγραφαν “συγχαρητήρια για την αποφοίτησή σου!”».
Ο Rick τώρα εργάζεται στο Κολλέγιο της Βοστόνης, στο εργαστήριο Πληροφορικής, και βοηθάει στην ανάπτυξη ενός συστήματος που έχει το κωδικό όνομα «Μάτια Αετού» (Eagle Eyes), μέσα από τον οποίο μηχανικά βοηθήματα (για παράδειγμα: ένα ηλεκτροκίνητο αναπηρικό κάθισμα) μπορούν να ελεγχθούν αποκλειστικά από τις κινήσεις του ματιού ενός ανθρώπου με κινητική αναπηρία, όταν συνδεθεί με έναν υπολογιστή.
Οι Hoyts δεν αγωνίζονται μαζί μόνο στον αθλητισμό. Πραγματοποιούν επίσης περιοδικές ομιλίες για να διαδώσουν τα κίνητρα και την έμπνευση της ομάδας Hoyts σε διάφορα είδη κοινού, αθλητικό ή όχι, σε όλη τη χώρα.
Ο Rick πιστεύει ότι η δημόσια εμφάνισή του, και η αφοσίωση τού πατέρα του, εξυπηρετούν έναν ισχυρό και αξιόλογο σκοπό σε έναν κόσμο όπου είναι καθημερινά τα φαινόμενα αποκλεισμού. Στο τέλος της συνέντευξης ο Rick πληκτρολόγησε μια μόνο φράση:
«Το μήνυμα της ομάδας Hoyt είναι ότι όλοι πρέπει να συμμετέχουν ενεργά στην καθημερινή ζωή».
του David Tereshchuk (τηλεοπτικός παραγωγός, Ηνωμένα Έθνη)