Σύντομα θα έχουμε αποτελεσματικότερα φάρμακα και έγκαιρη διάγνωση, λέει ο καθηγητής Λ. Kάππος

Πιο κοντά στην αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση της σκλήρυνσης κατά πλάκας (ΣKΠ) βρίσκεται η ιατρική με τα νέα φάρμακα (και σε μορφή χαπιού) που θα κυκλοφορήσουν στην αγορά τα επόμενα 3-4 χρόνια και θα αντικαταστήσουν ή θα βελτιώσουν αυτά που σήμερα χορηγούνται κατά της νόσου. Αυτό τονίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο καθηγητής Νευρολογίας του Πανεπιστημίου της Βασιλείας (Ελβετία) κ. Λουδοβίκος Κάππος, ο οποίος συμμετείχε σε πρόσφατο διεθνές συνέδριο για τη νόσο, το οποίο ελαβε χώρα στη Θεσσαλονίκη. Ο καθηγητής, που είναι επικεφαλής ομάδας επιστημόνων, η οποία ασχολείται με τις νέες θεραπείες της σκλήρυνσης κατά πλάκας, επισημαίνει ότι «στα επόμενα 2-3 χρόνια, με τη βοήθεια και της μοριακής βιολογίας αισιοδοξούμε ότι θα μπορούμε να διαγνώσουμε αν κάποιος που πάσχει από ΣΚΠ έχει την καλοήθη ή την επιθετική μορφή της νόσου και να καθορίζουμε έτσι ανάλογα τη θεραπεία του».

Η δυνατότητα αυτή αναμένεται να αλλάξει πολλά στον τρόπο αντιμετώπισης της σκλήρυνσης κατά πλάκας, καθώς σήμερα οι νευρολόγοι, για να διαγνώσουν με βεβαιότητα αν κάποιος πάσχει από την «κακοήθη» μορφή της νόσου, που συχνά οδηγεί στο αναπηρικό καροτσάκι, χρειάζονται περίπου μια δεκαετία από την έναρξη των συμπτωμάτων.

— Υπάρχουν νέα γύρω από την έρευνα και τη θεραπεία της νόσου;

— Ισως τα επόμενα 3-4 χρόνια υπάρξουν φάρμακα που θα δίνονται από το στόμα και θα μπορούν να καταπολεμήσουν αυτήν τη λανθασμένη αντίδραση των κυττάρων του συστήματος ανοσίας που οδηγεί στη ΣΚΠ.

— Πόσο μπορεί να βοηθήσει η μοριακή βιολογία;

— Η μοριακή βιολογία μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη διάγνωση, στον διαχωρισμό των ασθενών που θα χρειαστούν εντατική θεραπεία από εκείνους που ίσως δεν χρειάζονται καν θεραπεία. Αυτήν τη στιγμή δεν το έχουμε πετύχει, αλλά υπάρχουν ενδείξεις που μας κάνουν να πιστεύουμε ότι θα μπορέσουμε στα επόμενα χρόνια να διαχωρίζουμε τις 4-5 μορφές της νόσου.

— Πιστεύεται ότι η σκλήρυνση κατά πλάκας μπορεί να νικηθεί;

— Ναι. Ηδη έχουμε ορισμένες επιτυχίες. Μπορούμε να μειώσουμε τον ρυθμό εξέλιξης της ασθένειας και βαίνουμε στο να περιορίσουμε και εκείνον της εμφάνισής της. Το θέμα είναι κατά πόσο μπορούμε να πετύχουμε αυτόν τον στόχο χωρίς μεγάλες παρενέργειες.

— Μπορούμε να μιλάμε για θεραπεία της νόσου;

— Είναι πρόωρο. Αυτός είναι όμως ο στόχος μας. Αλλά αν θα τον πετύχουμε σε πέντε, δέκα ή είκοσι χρόνια, αυτό δεν το ξέρουμε.

Πολυπαραγοντική νόσος

— Τι προκαλεί τη νόσο;

— Κατ’ αρχάς υπάρχει μια γενετική προδιάθεση, την οποία, με τη βοήθεια της γενετικής, θα διερευνήσουμε καλύτερα στα επόμενα δύο-τρία χρόνια. Επειτα, υπάρχουν πολλοί άλλοι παράγοντες που επιδρούν. Νομίζω ότι στο τέλος δεν θα βρούμε μια αιτιολογία, αλλά πολλούς παράγοντες, που παίζουν ρόλο μαζί με τη γενετική προδιάθεση.

— Ποιοι είναι αυτοί οι παράγοντες;

— Μπορεί να είναι ιοί, βακτήρια, στρες ή η αντιπαράθεση του ανοσοποιητικού συστήματος με ορισμένες τοξίνες…

— Εχουν εντοπιστεί στις έρευνες κάποιοι τέτοιοι παράγοντες;

— Για παράδειγμα, γνωρίζουμε ότι οι ιώσεις προκαλούν μεγαλύτερη συχνότητα ώσεων (υποτροπών) της ασθένειας. Πρόσφατη εργασία, η οποία βραβεύτηκε, έδειξε ότι ύστερα από μια ίωση είναι μεγαλύτερη η πιθανότητα να παρουσιαστεί υποτροπή της ασθένειας.

— Η δική σας έρευνα που παρουσιάστηκε στο συνέδριο αφορούσε τη δράση της ιντερφερόνης κατά της ΚΣΠ;

— Μια μελέτη μας αφορούσε τη χορήγηση ιντερφερόνης Βήτα 1b μετά το πρώτο επεισόδιο, όταν ακόμη δεν έχουμε διαγνώσει με βεβαιότητα ΣΚΠ, η οποία προϋποθέτει τουλάχιστον μια υποτροπή. Παρακολουθήσαμε τις περιπτώσεις ασθενών στους οποίους χορηγήθηκε μετά τα πρώτα συμπτώματα, για δύο χρόνια, ιντερφερόνη Bήτα1b και τους συγκρίναμε με άλλους ασθενείς που ελάμβαναν εικονικό φάρμακο. Αποδείχθηκε ότι μπορούμε να μειώσουμε κατά 50% την πιθανότητα να παρουσιαστεί άλλη υποτροπή. Συμπεράναμε επίσης ότι οι ασθενείς σε αυτό το στάδιο ανέχονται καλύτερα την ιντερφερόνη από άλλους σε πιο προχωρημένο στάδιο.

Η δεύτερη μελέτη αφορούσε ένα νέο φάρμακο με την ονομασία FTΥ 720, το οποίο έχει ένα νέο τρόπο δράσης. Οδηγεί τα λεμφοκύταρρα στο να μην επιτίθενται, να μη δημιουργούν λοιμώξεις, αλλά να επιστρέφουν στη βάση τους. Το φάρμακο ενεργεί σαν να τους λέει επιστρέψτε στο στρατόπεδό σας. Δηλαδή, παραμείνατε στους λεμφαδένες. Ηταν μια πρώτη μελέτη, στην οποία είδαμε (στη μαγνητική τομογραφία) ότι μέσα σε έξι μήνες είχαν μειωθεί τα σημεία λοιμώξεως έως 80% και ο αριθμός των υποτροπών κατά 50%, παρ’ όλο που δεν ήταν το πρώτο ζητούμενο στη μελέτη μας.

Eρευνες με επίκεντρο τον εγκέφαλο και το ανοσοποιητικό

Στο 21ο παγκόσμιο συνέδριο για τη σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ), που διοργανώθηκε πριν από λίγες ημέρες στη Θεσσαλονίκη από την αμερικανική και την ευρωπαϊκή Eταιρεία ΣKΠ πήραν μέρος περισσότεροι από 3.500 επιστήμονες από 71 χώρες, αριθμός που αποδεικνύει το τεράστιο ενδιαφέρον για τη μάχη κατά της νόσου, για την αντιμετώπιση της οποίας δοκιμάζονται σήμερα πάνω από 120 ουσίες.

Το αυξημένο ενδιαφέρον των επιστημόνων οφείλεται τόσο στο γεγονός ότι η νόσος προσβάλλει νεαρά άτομα, που έχουν μόλις ξεκινήσει την καριέρα τους και έχουν μόλις δημιουργήσει οικογένεια, όσο και στο ότι εμπλέκονται πολλές ιατρικές ειδικότητες στην αντιμετώπισή της, ενώ εξαιρετικά πολύπλοκος είναι και ο τρόπος λειτουργίας του εγκεφάλου και του κεντρικού νευρικού συστήματος.

«Αν βρούμε λύσεις προς την κατεύθυνση είτε της λειτουργίας του εγκεφάλου είτε της λειτουργίας του συστήματος ανοσίας», ανέφερε ο καθηγητής Λουδοβίκος Kάππος, «αυτό θα έχει επίδραση και σε άλλους τομείς της Iατρικής».

Η ΣΚΠ θεωρείται, πάντως, μια σύγχρονη νόσος. Σύμφωνα με τον κ. Κάππο, μοιάζει να εμφανίστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα. Eίναι από τις πιο συχνές νευρολογικές παθήσεις σε νεαρούς ενήλικες (20 – 40 ετών), άγνωστης αιτιολογίας. Αποτελεί φλεγμονώδη πάθηση του κεντρικού νευρικού συστήματος που επηρεάζει τον εγκέφαλο και τον νωτιαίο μυελό. Είναι μια αυτοάνοση νόσος, στην οποία ο οργανισμός επιτίθεται κατά των δικών του κυττάρων. Δεν είναι κληρονομική, σπάνια εμφανίζεται στην παιδική ηλικία ή μετά την ηλικία των 50, δεν σκοτώνει τον άρρωστο, αλλά προκαλεί συχνά αναπηρίες. Εχει υπολογιστεί ότι σε όλο τον κόσμο πάσχουν από ΣΚΠ περίπου δύο εκατομμύρια άνθρωποι. Στατιστικά προσβάλλει περισσότερο τις γυναίκες από τους άνδρες. Το 15% – 20% των ασθενών εμφανίζει την καλοήθη μορφή της νόσου, με επεισόδια που υποχωρούν χωρίς να αφήνουν κατάλοιπα. Το μεγαλύτερο ποσοστό (75%) με την πάροδο του χρόνου έχει από αρκετές μέχρι μεγαλύτερες δυσκολίες στην καθημερινή του ζωή, ενώ μόνο ένα 5% οδηγείται μέσα στα πρώτα πέντε χρόνια της ασθένειας σε αναπηρικό καροτσάκι.

Tου Θαναση Τσιγγανα

Hμερομηνία : 16-10-05
Copyright: http://www.kathimerini.gr