Η αναπηρία πέρασε στη δημοσιότητα πρόσφατα-και μάλιστα αυτό έγινε για πολύ καλούς λόγους. Οι περαιτέρω απαιτήσεις για πρόσβαση του Disability Discrimination Act 1995 (DDA) έγιναν νόμος. Τώρα οι απαιτήσεις αφορούν στις επιχειρήσεις προκειμένου αυτές να παρέχουν δημόσιες υπηρεσίες για να κάνουν λογικές αλλαγές που θα εξυπηρετούν τις ανάγκες των ανθρώπων με αναπηρίες.
Οι επιχειρήσεις όλων των μεγεθών συχνά παραπονιούνται για την κόκκινη κασέτα, σπάνια βλέπουν κάποιο κέρδος στη νομοθεσία. Αλλά το DDA δεν αποτελείται μόνο από απειλές και καθήκοντα, προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις. Υπάρχουν 8.5 εκατομμύρια ενηλίκων που έχουν αναπηρίες. Είναι καταναλωτές και επίσης πιθανά μέλη στη στρατολόγηση ανθρώπων. Οι επιχειρήσεις που ακολουθούν ένα αποτελεσματικό μάρκετινγκ γρήγορα αναγνωρίζουν τον ρόλο των επιχειρήσεων στην συνάντηση των αναγκών των εργαζομένων και των καταναλωτών με αναπηρίες.
Η εργασία είναι μια περιοχή κλειδί. Υπάρχουν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι με αναπηρίες χωρίς εργασία που όμως θέλουν να εργαστούν-μία μεγάλη πισίνα ταλέντων από την οποία μπορείς να στρατολογήσεις ανθρώπους. Διατηρώντας την εμπειρία και την επιδεξιότητα κάποιου που έχει καταστεί ανάπηρος στην εργασία είναι πολύ περισσότερο αποτελεσματικό από το να υποβάλλεσαι σε επιπρόσθετες δαπάνες για να στρατολογήσεις και να εκπαιδεύσεις έναν αντικαταστάτη. Στην πραγματικότητα κρατώντας τους ανθρώπους με αναπηρίες στην εργασία είναι ένα ουσιαστικό μέρος του absence μάνατζμεντ.
Η δέσμευση και η αφοσίωση που οι άνθρωποι με αναπηρίες φέρνουν στο περιβάλλον εργασίας είναι ένα επιπρόσθετο μπόνους. Εταιρείες όπως η BG, HSBC, Sainsbury’s, Procter and Gamble, McDonald’s, Tesco έχουν ένα μεγάλο αριθμό εργαζομένων με αναπηρίες. Αυτές οι εταιρείες ανακάλυψαν ότι οι άνθρωποι με αναπηρίες συνήθως είναι πιο ακριβείς στην δουλειά τους, περισσότερο παραγωγικοί και έχουν μία καλύτερη έκθεση παρακολούθησης από ότι οι ικανοί σωματικά συνάδελφοί τους. Οι εργαζόμενοι με αναπηρίες διψάνε για την ανεξαρτησία και την αυτοεκτίμηση που έρχεται μέσα από την εργασία. Ίσως για αυτό το λόγο προσφέρουν πολλά στην εταιρεία όπου εργάζονται.
Οι επιχειρήσεις έχουν το ρίσκο να μην επιτύχουν στην επιλογή του κατάλληλου ανθρώπου για την δουλειά εάν αγνοούν και υποτιμούν τους ανθρώπους με αναπηρίες. Αυτός ήταν και ο αρχικός λόγος για τον οποίο προωθήθηκε το ADA: να αντιμετωπίσει την άδικη μεταχείριση προς τους ανθρώπους με αναπηρίες. Εάν ένα υψηλό στέλεχος προτιμούσε να περιγράψει το κενό στο CV τους σαν μία δύσκολη χρονική περίοδο παρά να αποκαλύψει ότι είχαν μία κατάρρευση, τότε η νομοθεσία είναι εκτενώς απλήρωτη.
Πολλοί αναγνώστες του People Management θα γνωρίζουν ότι το DDA ήδη απαιτεί όλοι οι οργανισμοί με 15 ή και περισσότερους εργαζομένους να μεταχειρίζονται το προσωπικό με αναπηρίες και τους υποψήφιους δίκαια. Λογικές προσαρμογές πρέπει επίσης να γίνουν στην βάση συλλογισμού ή στις εργασιακές πρακτικές προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το προσωπικό με αναπηρίες μπορεί να επιτύχει στις προοπτικές που του δίνονται καθώς επίσης να συνεισφέρει στην επιχείρηση. Κανένας δεν ζητά από τους εργοδότες να κάνουν κάτι παράλογο ή ανεπιθύμητο-μία προσέγγιση κοινής λογικής είναι αυτό που χρειάζεται.
Από την πλευρά των πωλήσεων, υπάρχουν ήδη προοπτικές. Οι πελάτες με αναπηρίες έχουν μία συλλογική αγοραστική δύναμη των 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων περίπου, η οποία δεν λαμβάνει υπόψη της την αγοραστική αφοσίωση των οικογενειών και των φίλων. Εάν οι υπηρεσίες σου δεν είναι προσπελάσιμες στους καταναλωτές με αναπηρίες, θα πάνε αλλού, παίρνοντας τα χρήματά τους μαζί τους. Και τα άσχημα νέα ταξιδεύουν γρήγορα.
Τα μέρη του DDA που αφορούν στην πρόσβαση σε υπηρεσίες επηρεάζουν κάθε επιχείρηση που παρέχει αγαθά, υπηρεσίες και διευκολύνσεις στο κοινό. Όλοι οι οργανισμοί, όποιο κι αν είναι το μέγεθός τους, από τον ανεξάρτητο έμπορο έως τις πολυεθνικές εταιρείες, θα χρειαστεί να επανεξετάσουν τις στρατηγικές τους, τις υπηρεσίες τους και τις διαδικασίες τους προκειμένου να διασφαλίσουν ότι οι άνθρωποι με αναπηρίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες τους. Όπου κρίνεται λογικό, θα πρέπει να παρέχουν βοηθητικά μέσα η υπηρεσίες.
Η συμμόρφωση με αυτό το νόμο δεν σημαίνει περισσότερα έξοδα από αυτά που η εταιρεία μπορεί να αντέξει. Συχνά δεν εμπεριέχει δαπάνες. Απλά σκέψη σχετικά με το πώς μπορείς να στήσεις τις υπηρεσίες σου, τι βοήθεια το προσωπικό σου θα μπορούσε να δώσει σε κάποιον που χρησιμοποιεί αναπηρικό κάθισμα ή σε κάποιον που έχει πρόβλημα ακοής ή όρασης. Δεν σημαίνει τίποτα περισσότερο, ή λιγότερο, από τα να μεταχειρίζεσαι τους πελάτες σου με σεβασμό και εκτίμηση-η αρχή πάνω στην οποία όλες οι έξυπνες επιχειρήσεις βασίζονται.
Η B&Q παρέχει ένα καλό παράδειγμα υπεύθυνης και επικερδούς πρακτικής. Το ενσωματωμένο πρόγραμμα αναπηρίας καλύπτει πρόσβαση και εκπαίδευση διαμέσου του σχεδιασμού προϊόντων και της εργασίας. Και η στρατηγική αγοράς της εταιρείας σημαίνει ότι πολλά από τα προϊόντα της μπορούν να προσαρμοστούν προκειμένου να συναντήσουν τις ανάγκες των ανθρώπων με αναπηρίες.
Αρκετές αλυσίδες καταστημάτων, συμπεριλαμβανομένου και των JD Wetherspoon pubs, κάνουν τα μενού τους διαθέσιμα σε μορφή Braille. Ένας αριθμός καταστημάτων όπως τα Sainsbury’s και τα Marks & Spencer έχουν προσωπικό που μπορεί να βοηθήσει στις αγορές των ανθρώπων με ακουστικά και οπτικά προβλήματα. Επίσης και οι μικρές επιχειρήσεις προβαίνουν σε αλλαγές. Στα Hamdy’s, ένα πρακτορείο ειδήσεων στο Βόριο Λονδίνο, όλοι οι καταναλωτές με αναπηρίες βοηθιούνται όταν υπάρχει ανάγκη-είτε συνοδεύονται σε ένα μέρος όπου μπορούν να εξηγήσουν τι ακριβώς χρειάζονται ή το προσωπικό φέρνει τα αντικείμενα σε αυτούς.
Το τελευταίο μέρος του DDA μπαίνει σε λειτουργία στο 2004. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει τότε να μετακινήσουν ή να αντιμετωπίσουν τα φυσικά εμπόδια-σκαλοπάτια ή στενές είσοδοι, για παράδειγμα-εάν είναι απίθανο ή παράλογα δύσκολο για τους ανθρώπους με αναπηρίες να κερδίσουν πρόσβαση.
Υπάρχει χρόνος να σκεφτούμε ή να αναζητήσουμε συμβουλές, αλλά το 2004 δεν είναι πολύ μακρυά. Θα μπορούσε να είναι καλύτερα, φθηνότερα και περισσότερο αποτελεσματικό να προγραμματίσουμε για τις ανάγκες πρόσβασης των ανθρώπων με αναπηρίες τώρα παρά να πρέπει να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα από την αρχή το 2004.
Οι άνθρωποι με αναπηρίες δικαίως ανυπομονούν για αλλαγή και δικαίως ανυπομονούν να γίνουν δεκτοί ως αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνίας και όχι ως ξεχωριστό, ή χειρότερα, ως απομονωμένη ομάδα. Το DDA μπορεί να είναι μία πρόκληση για τις επιχειρήσεις, αλλά τίποτα δεν συγκρίνεται με τις προκλήσεις που οι άνθρωποι με αναπηρίες πρέπει να έρθουν αντιμέτωποι όταν τους μεταχειρίζονται με διακρίσεις στην εργασία και στην κοινωνία. Η μη δράση δεν αποτελεί πια εναλλακτική.
Η διάκριση μπορεί, και θα, αντιμετωπιστεί. Οι άνθρωποι με αναπηρίες δεν ζητάνε περισσότερα από τα δικαιώματα που οι υπόλοιποι από εμάς παίρνουμε ως δεδομένα. Εάν θέλουμε να είμαστε σοβαροί απέναντι σε μία συνολική κοινωνία, θα πρέπει να έχουμε ισότητα ευκαιριών και πρόσβαση για όλους. Υπάρχει μία δυνατή και επικερδής περίπτωση επιχείρησης για να εξασφαλίσει ότι οι άνθρωποι με αναπηρίες μπορούν να είναι πολίτες και στο περιβάλλον εργασίας και στην κοινωνία.
Της Margaret Hodge, Υπουργός για τους ανθρώπους με αναπηρίες. Μετάφραση Κατερίνα Χατζηαποστόλου, ψυχολόγος, email katerina@disabled.gr, Από το People Management 5 no22, 1999.