Σε συνέχεια του κειμένου που δημοσιεύθηκε στο προηγούμενο τεύχος (73ο) του ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ σχετικά με τα αναπνευστικά προβλήματα που προκύπτουν σε ανθρώπους με κάκωση νωτιαίου μυελού (ΚΝΜ), και ιδίως σε άτομα με τετραπληγία, στο ακόλουθο άρθρο περιγράφονται κάποιες βασικές και πρακτικές λύσεις που μπορούν να διευκολύνουν την καθημερινότητα όσων αντιμετωπίζουν δυσκολία στην αναπνευστική τους λειτουργία.
Πρόληψη Αναπνευστικών Επιπλοκών – Εντατική νοσηλεία και αποκατάσταση
Επειδή άτομα με ΚΝΜ είναι πιθανό να αναπτύξουν αναπνευστικές επιπλοκές μέσα στον πρώτο χρόνο μετά τον τραυματισμό τους, είναι πολύ σημαντικό να ληφθούν μέτρα ώστε να εμποδιστούν επιπλοκές κατά την διάρκεια της εντατικής νοσηλείας και αποκατάστασης:
- Αντιμετωπίστε άμεσα και επιθετικά όλα τα συμπτώματα των αναπνευστικών επιπλοκών, έτσι ώστε να εμποδίσετε προληπτικά να αναπτυχθούν περαιτέρω επιπλοκές.
- Όσοι έχουν κάκωση σπονδυλικής στήλης πρέπει να εμβολιάζονται για (πνευμονιόκοκο) πνευμονία και ετησίως για γρίπη.
- Αποφεύγετε τη συγκέντρωση εκκρίσεων (βλεννών) στους πνεύμονες.
Τα άτομα με υψηλό επίπεδο τετραπληγίας ίσως ειναι χρήσιμο να λαμβάνουν μηχανική θεραπεία σε τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να μπορούν να βήχουν. Άνθρωποι με τραχειοστομία, που ειναι σε μηχανική υποστήριξη, χρειάζονται αναρρόφηση των εκκρίσεων από τους πνεύμονές τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Μακροχρόνια φροντίδα
Οι άνθρωποι με ΚΝΜ είναι σημαντικό να έχουν ένα μακροχρόνιο και δια βίου σχέδιο που θα τους βοηθά να εμποδίσουν τις αναπνευστικές επιπλοκές. Μπορείτε να:
- Διατηρείτε την κατάλληλη στάση του σώματός σας και την κινητικότητά σας.
- Ανακαθίζετε καθημερινά στο αμαξίδιό σας και αλλάζετε τη θέση σας στο κρεβάτι, ώστε να εμποδίζετε τη συγκέντρωση εκκρίσεων και τη συμφόρηση των πνευμόνων.
- Βήχετε τακτικά. Μπορείτε να χρησιμοποιείτε κάποιο βοήθημα ή να έχετε κάποιον που θα σας βοηθά με τα χέρια (με διάφορες μαλάξεις και κινήσεις) ώστε να βήχετε, ή ακόμα και να βήχετε από μόνοι σας βοηθώντας τον εαυτό σας.
- Φοράτε κοιλιακούς επιδέσμους που βοηθούν τους πλευρικούς και κοιλιακούς μύες.
- Ακολουθείτε υγιεινή διατροφή και διατηρείτε το βάρος σας. Η διατήρηση του βάρους ειναι σημαντική, διότι τα αναπνευστικά προβλήματα είναι πιθανότερο να συμβούν όταν ειστε υπέρβαροι ή ελλειποβαρείς.
- Πίνετε άφθονο νερό. Αυτο βοηθά το σώμα με πολλούς τρόπους – επίσης το νερό βοηθά στην αποφυγή της συμφόρησης των πνευμόνων που σας εμποδίζει να βήχετε.
- Μην καπνίζετε. Το κάπνισμα όχι μόνο προκαλεί καρκίνο, αλλά έχει και άλλες επιβλαβείς επιπτώσεις όπως: μείωση του οξυγόνου στο αίμα, αύξηση της συμφόρησης στο στήθος και στην τραχεία, μείωση της ικανότητάς σας να καθαρίζετε τις εκκρίσεις από τους πνεύμονές σας, καταστροφή του πνευμονικού ιστού, και ανάπτυξη κινδύνου αναπνευστικών λοιμώξεων (όπως πνευμονία και βρογχίτιδα).
- Ζείτε με συναίσθηση (λογικά). Αποφεύγετε στενές επαφές με ανθρώπους που εχουν κρύωμα η γρίπη. Αποφεύγετε περιοχές με σκόνη, καπνό και μόλυνση της ατμόσφαιρας.
- Επισκέπτεστε τον γιατρό τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο. Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει να κάνετε ακτινογραφία θώρακος ή αντιγριπικό εμβόλιο.
- Ασκηθείτε. Οποισδήποτε με ΚΝΜ μπορεί να επωφεληθεί από το κατάλληλο είδος ασκήσεων. Όμως είναι σημαντικό να μιλήσετε με τον γιατρό σας πρώτα, ώστε να βρείτε τον σωστό τύπο και πρόγραμμα ασκήσεων που ταιριάζει ειδικά σε εσάς. Συμμετοχή σε αθλητικές και άλλες καρδιοαγγειακές δραστηριότητες, μπορεί να καλυτερεύσουν την δύναμη και αντοχή σας, και ταυτόχρονα να βοηθήσουν το αναπνευστικό σας σύστημα. Εάν έχετε υψηλό επίπεδο κάκωσης ή αν δεν σας αρέσουν οι εντατικές ασκήσεις, θα ήταν βοηθητικό να κάνετε αναπνευστικές ασκήσεις.
Τέλος, οι παρακάτω τέσσερις ασκήσεις, τις οποίες καλό θα ήταν να κάνετε τουλάχιστον 2 φορές την ημέρα, μπορούν να βοηθήσουν στην πράξη το αναπνευστικό σας σύστημα:
- Πάρτε μια βαθειά εισπνοή και κρατήστε την μερικά δευτερόλεπτα προτού εκπνεύσετε αργά.
- Πάρτε μια βαθειά εισπνοή προσπαθώντας να πάρετε όσο περισσότερο αέρα μπορείτε, και εκπνεύσετε τον αέρα αμέσως προς τα έξω.
- Πάρτε μια βαθειά εισπνοή, κρατείστε την, πάρτε άλλη μια εισπνοή και κρατείστε την και αυτήν, πάρτε και μια τρίτη εισπνοή, προτού εκπνεύσετε αργά.
- Πάρτε μια βαθειά εισπνοή και μετά εκπνέετε μετρώντας από το 1 έως το 10, όσο πιο γρήγορα μπορείτε.
(Οι βιβλιογραφικές αναφορές του άρθρου βρίσκονται δημοσιευμένες στο www.disabled.gr)
Tης Μαρίας Μπουλντά, RRT Psg.T
Respiratory Therapist, Θεραπεύτρια Αναπνευστικών Παθήσεων & Υπνικής Άπνοιας, Δ/ντρια Pnevmo-Iasis
email: info@pnevmo-iasis.eu