Παρά την οικονομική ανάπτυξη των τελευταίων ετών, η ελληνική οικονομία πάσχει από σειρά προβλημάτων που υπονομεύουν την αναπτυξιακή δυναμική της. Τα προβλήματα αυτά μάλιστα αγνοήθηκαν στο πρόσφατο παρελθόν, με το σκεπτικό ότι «τώρα αναπτυσσόμαστε ικανοποιητικά -θα τα δούμε αν και όταν χρειαστεί». Ετσι, χάθηκε η ευκαιρία της έγκαιρης αντιμετώπισης των προβλημάτων όταν το κόστος θα ήταν χαμηλότερο.
Η κατάσταση συνοψίζεται εν μέρει σε δύο δεδομένα:
1. Το ποσοστό εργαζομένων στο συνολικό πληθυσμό είναι στην Ελλάδα κατά 7% χαμηλότερο του αντίστοιχου της ευρωζώνης.
2. Για κάθε ώρα εργασίας παράγουμε κατά μέσο όρο 1/3 λιγότερο από ό,τι οι εταίροι μας στην ευρωζώνη. Δηλαδή έχουμε παράλληλα ελλείμματα απασχόλησης και παραγωγικότητας. Και τα δύο οφείλονται στη χρόνια αδυναμία της ελληνικής οικονομίας να παράγει αγαθά και υπηρεσίες σε ρυθμούς εφάμιλλους με αυτούς της αντίστοιχης ζήτησης. Με άλλα λόγια ξοδεύουμε πέρα από την ικανότητά μας να παράγουμε.
Το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθήθηκε πρόσφατα συνέβαλε σε αυτήν την ανισορροπία. Βασίστηκε κυρίως στην αύξηση των δημόσιων δαπανών, στις εισροές από την Ευρωπαϊκή Ενωση για το Γ’ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και στην πτώση των επιτοκίων λόγω της εισαγωγής του κοινού νομίσματος. Η μείωση των επιτοκίων στήριξε κυρίως την ιδιωτική κατανάλωση αλλά, σε έναν βαθμό, και τις ιδιωτικές επενδύσεις. Η αύξηση των τελευταίων, όμως, επικεντρώθηκε σε λιγότερο παραγωγικούς κλάδους και περιορίστηκε από το γεγονός ότι ο δημόσιος τομέας παρέμεινε αναποτελεσματικός και οι φορολογικές και οι λοιπές επιβαρύνσεις για τις επιχειρήσεις δεν μειώθηκαν.
Η χαμηλή παραγωγικότητα ευθύνεται εν μέρει και για τον πληθωρισμό, ο οποίος στην Ελλάδα παραμένει υψηλότερος από αυτόν στην ευρωζώνη. Ο πληθωρισμός διαβρώνει σταδιακά τη διεθνή μας ανταγωνιστικότητα. Παράγοντες που εξηγούν τη συνεχή μείωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητάς μας είναι: το καθυστερημένο άνοιγμα των αγορών στον ανταγωνισμό, η διόγκωση της γραφειοκρατίας και η αδυναμία πολλών ελληνικών επιχειρήσεων να επιτύχουν ένα ανταγωνιστικό κόστος παραγωγής ξεπερνώντας ένα κρίσιμο μέγεθος επαρκές για την προώθηση των προϊόντων τους εκτός Ελλάδος.
Του ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ ΣΑΚΕΛΛΑΡΗ
Ο ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΗΣ είναι πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων και καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – 07/08/2005