ΑΝ ΚΑΙ οι περισσότεροι φορείς θεωρούν απολύτως απαραίτητη την παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών προς τους πολίτες, μόνο ένας στους τρεις θεωρεί εξίσου απαραίτητη την ηλεκτρονική συμμετοχή των πολιτών σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων, ενώ ουδείς παρέχει διαδραστικές ή συναλλακτικές υπηρεσίες προς το κοινό.

Ολοκληρώθηκε πρόσφατα η μελέτη του Παρατηρητηρίου για την Κοινωνία της Πληροφορίας (ΚτΠ), με θέμα την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και τις περιφέρειες της χώρας, και τα αποτελέσματά της παρουσιάστηκαν στο συνέδριο της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων Ελλάδας (ΚΕΔΚΕ) με θέμα την ευρυζωνικότητα (Θεσσαλονίκη, 22-24.11.2007). Τα κεντρικά συμπεράσματα που προκύπτουν είναι τα ακόλουθα:

* Παρατηρείται απουσία στρατηγικού σχεδιασμού για τις νέες τεχνολογίες σε επίπεδο ΟΤΑ α’ και β’ βαθμού.

* Η αποτελεσματικότερη επικοινωνία των πολιτικών από την κεντρική διοίκηση προς την περιφερειακή και τοπική διοίκηση κρίνεται απαραίτητη.

* Διαπιστώνεται η ανάγκη να καλλιεργηθεί στους ΟΤΑ και τις νομαρχίες μια νέα προσέγγιση, βάσει της οποίας η τεχνολογία θα εξυπηρετεί τους πολίτες.

* Θετικό είναι το γεγονός ότι το αμέσως επόμενο διάστημα (2008) αναμένεται να σημειωθεί σημαντική βελτίωση στα πληροφοριακά συστήματα οργανωτικής υποστήριξης και παροχής ηλεκτρονικών υπηρεσιών, καθώς ήδη βρίσκονται σε εξέλιξη σημαντικά σχετικά έργα.

* Μεγάλα περιθώρια βελτίωσης υπάρχουν στην παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών των δικτυακών τόπων των ΟΤΑ, την ηλεκτρονική συμμετοχή (e-participation) και την ηλεκτρονική προσβασιμότητα (e-inclusion).

* Αναφορικά με τις δεξιότητες ΤΠΕ, καταγράφηκε ότι στα στελέχη πληροφορικής το επίπεδο είναι ικανοποιητικό, ωστόσο στους τελικούς χρήστες υπάρχει ανάγκη περαιτέρω βελτίωσης.

* Πρέπει να ενταθούν οι προσπάθειες για την ενίσχυση των δυνατοτήτων διαχείρισης έργων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών (ΤΠΕ) από την πλευρά των ΟΤΑ.

H μελέτη του Παρατηρητηρίου για την ΚτΠ, η οποία υλοποιήθηκε από τη Euroconsultants ΑΕ σε συνεργασία με την Quantos ΕΠΕ και το Εργαστήριο Πληροφοριακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, κατέγραψε τα συστήματα Τεχνολογίας Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) που έχουν αναπτυχθεί και που σχεδιάζονται/υλοποιούνται στις περιφέρειες και τους ΟΤΑ, αποτυπώνοντας την υφιστάμενη κατάσταση για την περίοδο Νοέμβριος 2006-Απρίλιος 2007.

Λείπουν οι υπηρεσίες

Την περίοδο διεξαγωγής της έρευνας ηλεκτρονικές υπηρεσίες πρόσφεραν οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις σε ποσοστό 27,5% και οι δήμοι σε ποσοστό 18,3%. Οι νομαρχιακές αυτοδιοικήσεις παρείχαν πολύ περισσότερες «επικοινωνιακές υπηρεσίες» σε σχέση με τους ΟΤΑ α’ βαθμού (π.χ. παροχή πληροφόρησης, δυνατότητα επικοινωνίας, προσφορά δυνατότητας για κατέβασμα αιτήσεων σε ηλεκτρονική μορφή), ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι κανένας τοπικός φορέας δεν παρείχε διαδραστικές ή συναλλακτικές υπηρεσίες προς τους πολίτες. Παρ’ όλ’ αυτά, ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ενώ οι περισσότεροι φορείς της περιφερειακής και της τοπικής διοίκησης (77,28%) θεωρούν απολύτως απαραίτητη την παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών από το φορέα προς τους πολίτες, μόνο το 36,75% αυτών θεωρούν απολύτως απαραίτητη την ηλεκτρονική συμμετοχή των πολιτών σε διαδικασίες λήψης αποφάσεων (e-participation).

Σε ό,τι αφορά τα στελέχη πληροφορικής των ΟΤΑ, στην πλειονότητά τους είναι άντρες (76,9% έναντι 23,1% γυναικών) και κατέχουν τίτλους σπουδών σχετικούς με την πληροφορική (ιδιαίτερα στις περιφέρειες και στις νομαρχίες). Παρ’ όλο που τα στελέχη αυτά διαθέτουν ικανοποιητικές δεξιότητες, οι ίδιοι διαπιστώνουν ανάγκη περαιτέρω εκπαίδευσης. Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι, βάσει των αποτελεσμάτων της μελέτης, τα στελέχη των περιφερειών και των ΟΤΑ είναι δεκτικά σε εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες.

Σε ό,τι αφορά τις δεξιότητες των τελικών χρηστών, διαπιστώνεται ψηφιακό χάσμα μεταξύ των μεγαλύτερων σε ηλικία υψηλόβαθμων στελεχών και των νεότερων στελεχών που κατέχουν χαμηλότερη ιεραρχικά θέση, τα οποία είναι σαφώς πιο καταρτισμένα και εξοικειωμένα με τις ΤΠΕ. Σημαντικό είναι, επίσης, ότι στους μικρούς ΟΤΑ η έλλειψη γνώσεων, αλλά και εξοπλισμού είναι από τους σημαντικότερους παράγοντες μη χρήσης υπολογιστών. Η πλειονότητα πάντως των αποκρινόμενων στη σχετική έρευνα (86,8%) φαίνεται να συμφωνεί ότι η χρήση ΤΠΕ είναι απαραίτητη για την τέλεση των καθηκόντων τους.

Απαιτείται σχεδιασμός

Εξετάζοντας το επίπεδο ετοιμότητας των περιφερειών και των ΟΤΑ για την εισαγωγή νέων έργων ΤΠΕ, διαπιστώνεται ότι, με εξαίρεση τις περιφέρειες, στους δήμους/κοινότητες και στις νομαρχίες δεν υπάρχει καταγραμμένη στρατηγική στον τομέα των ΤΠΕ. Ειδικότερα για τους δήμους το σχετικό ποσοστό ανέρχεται στο 80,2% και για τις νομαρχίες στο 65,9%. Μάλιστα, τα αρμόδια στελέχη των δήμων/κοινοτήτων σε μεγάλο βαθμό, αλλά και των νομαρχιών/περιφερειών σε μικρότερο, δηλώνουν χαμηλό βαθμό ενημέρωσης για τις περισσότερες ευρωπαϊκές και εθνικές στρατηγικές και κατευθύνσεις των φορέων πολιτικής σχετικά με τις ΤΠΕ. Ενδιαφέρον παρουσιάζει, επίσης, το γεγονός ότι για τα έργα ΤΠΕ που υλοποιήθηκαν στην περιοχή, οι αρμόδιοι δηλώνουν σχετική άγνοια και κυρίως δυσπιστία σε σχέση με την αποτελεσματικότητά τους.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΤΗΣ – eworking@naftemporiki.gr

eWORKING
Δευτέρα, 3 Δεκεμβρίου 2007