Οπως και σε προηγούμενο άρθρο μας έχουμε αναφερθεί, ο μισθωτός (υπάλληλος-εργάτης) αμείβεται από τον εργοδότη για την εργασία την οποία παρέχει σ’ αυτόν.
Κατά συνέπεια, εάν ο μισθωτός δεν παρέχει τις υπηρεσίες του και απουσιάζει αδικαιολόγητα, ο εργοδότης δικαιούται να περικόψει ανάλογα τις αποδοχές του, οι οποίες αντιστοιχούν στις ημέρες που ο μισθωτός απέχει αδικαιολόγητα από την εργασία του.
Εαν ο μισθωτός, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, απέχει δικαιολογημένα από την εργασία του, ο εργοδότης είναι υποχρεωμένος να καταβάλει τις αποδοχές που θα ελάμβανε, αν ο μισθωτός εργαζόταν κανονικά.
Οι διατάξεις που ισχύουν σήμερα και συγκεκριμένα τα άρθρα 657 και 658 του Αστικού Κώδικα που παρατίθενται, αναφέρονται στην προστασία των εργαζομένων για την περίπτωση της ασθενείας τους, εφόσον υπάρχει σύμβαση εξαρτημένης εργασίας.
Από τις εν λόγω διατάξεις, προκύπτει ότι οι μισθωτοί, γενικά, ανεξάρτητα από την ιδιότητα ή ειδικότητά τους στην εργασία (υπάλληλος, εργάτης, τεχνίτης, υπηρέτης) και ανεξάρτητα από τον τρόπο υπολογισμού της αμοιβής τους (μισθός, ημερομίσθιο κ.λπ.), εάν συμπλήρωσαν δέκα (10) ημέρες πραγματικής εργασίας (δεν υπολογίζονται οι Κυριακές και αργίες), δικαιούνται να αξιώσουν την πληρωμή του μισθού για το χρόνο αυτό της απουσίας τους από την εργασία.
Αν ο μισθωτός, από την ημέρα που άρχισε να εργάζεται, δεν έχει συμπληρώσει δέκα (10) ημέρες πραγματικής εργασίας, δεν δικαιούται να λάβει αποδοχές από τον εργοδότη του για τις ημέρες που απουσίασε από την εργασία του λόγω ασθένειας. Επίσης, αν η ασθένεια εμφανιστεί προτού να συμπληρωθεί το 10ήμερο πραγματικής εργασίας, έστω και αν συνεχίζεται, ο εργαζόμενος δεν δικαιούται να λάβει τις αποδοχές του, γιατί δεν υπάρχει πραγματική παροχή εργασίας επί δέκα τουλάχιστον ημέρες.
Χρονική διάρκεια που ισχύει η αξίωση των ασθενών μισθωτών για την καταβολή μισθού
Η αξίωση του μισθωτού για πληρωμή των αποδοχών δεν διατηρείται καθ’ όλη τη διάρκεια της ασθένειας, αλλά περιορίζεται μέσα στα χρονικά όρια που καθορίζει το άρθρο 658 του Αστικού Κώδικα. Δηλαδή α) στον ένα μήνα, αν ο μισθωτός έχει συμπληρώσει ένα τουλάχιστον έτος εργασίας στον ίδιο εργοδότη και β) στο μισό μήνα, αν ο μισθωτός δεν έχει συμπληρώσει έτος εργασίας στον ίδιο εργοδότη. Σημειώνεται ιδιαίτερα ότι το έτος υπολογίζεται όχι ημερολογιακώς, αλλά εργασιακώς. Δηλαδή υπολογίζεται από την ημερομηνία προσλήψεως έως την ίδια ημερομηνία του επόμενου έτους (εργασιακό έτος). Επομένως, για ένα μισθωτό που άρχισε να εργάζεται στις 20 Ιουλίου 2003, ως εργασιακό έτος θεωρείται το χρονικό διάστημα 20 Ιουλίου 2003 έως 20 Ιουλίου 2004.
Τα δικαστήρια, ερμηνεύοντας τη διάταξη του άρθρου 658 του Αστικού Κώδικα, δέχτηκαν την άποψη ότι ο καθορισμός των αποδοχών ενός μήνα ή μισού μήνα δεν έχει την έννοια ότι ο ασθενής μισθωτός δικαιούται να λάβει οποιαδήποτε ημερομίσθια για έναν πλήρη μήνα ή μισό μήνα, αλλά σημαίνει ότι δικαιούται να λάβει τόσα ημερομίσθια, όσα θα ελάμβανε εάν παρείχε πραγματικά την εργασία του κατά το χρονικό διάστημα που ήταν ασθενής (μέσα στο μήνα ή στο μισό μήνα).
Κατά συνέπεια, ο μισθωτός, που αμείβεται με ημερομίσθιο, δικαιούται να λάβει 26 ημερομίσθια, αφού τόσα συνήθως πραγματοποιεί κατά τη διάρκεια του μήνα ή 13 ημερομίσθια, αν η αξίωσή του είναι για μισό μήνα. Οσοι αμείβονται δε με μισθό, δικαιούνται να λάβουν αντίστοιχα ένα μηνιαίο μισθό ή μισό μηνιαίο μισθό.
Τις αποδοχές αυτές δικαιούνται οι μισθωτοί να λάβουν, είτε εφάπαξ, όταν η ασθένειά τους υπερβαίνει τα χρονικά περιθώρια που αναφέραμε ανωτέρω, είτε τμηματικά για διάφορες ασθένειες μέχρι να συμπληρωθούν τα χρονικά όρια του νόμου.
Ετσι, στις περιπτώσεις επανειλημμένων ασθενειών (δεύτερης, τρίτης, τέταρτης κ.λπ. ασθένειας) του μισθωτού μέσα στο έτος, δικαιούται τα ημερομίσθιά του που υπολείπονται ή το 1/25 του μισθού του μέχρι να συμπληρωθεί ένας μηνιαίος μισθός ή 26 ημερομίσθια ή μισός μηνιαίος μισθός ή 13 ημερομίσθια, ανάλογα με το χρόνο της εργασίας του (προϋπηρεσία) στον ίδιο εργοδότη. Μετά τη συμπλήρωση αυτών, ο εργοδότης δεν έχει υποχρέωση για καταβολή μισθού, ανεξάρτητα των ασθενειών που ενδεχομένως εμφανιστούν κατά τη διάρκεια του «εργασιακού έτους», έστω και αν ακόμη ο μισθωτός έλαβε αναρρωτική άδεια μεγαλύτερης διάρκειας.
Σημειώνουμε ιδιαίτερα ότι, κατά τη διάρκεια της ασθένειας του μισθωτού, και για όσο χρόνο διαρκεί η υποχρέωση του εργοδότη για την καταβολή μισθού, τα ποσά που θα καταβάλει ο εργοδότης δεν θα είναι τα προβλεπόμενα κατώτατα όρια αποδοχών, που προβλέπονται κι από την οικεία συλλογική σύμβαση ή διαιτητική απόφαση, αλλά οι πραγματικές καταβαλλόμενες αποδοχές, δηλαδή ό,τι θα ελάμβανε εάν κατά τον αντίστοιχο χρόνο προσέφερε κανονικά την εργασία του. Δηλαδή το μισθό ή ημερομίσθιο με όλες τις πρόσθετες παροχές και επιδόματα (επιδόματα οικογενειακών βαρών, πολυετίας, παραγωγής, διαχειριστικών λαθών, ανθυγιεινής εργασίας, ενδυμασίας κ.λπ.).
Τα ανωτέρω βέβαια ισχύουν, υπό την προϋπόθεση ότι ο μισθωτός, σύμφωνα με τις αρχές της καλής πίστης και τα συναλλακτικά ήθη, οφείλει να ειδοποιήσει με κάθε μέσο τον εργοδότη του, δηλαδή ότι αδυνατεί να προσφέρει την εργασία του λόγω ασθένειας, ώστε ο εργοδότης να φροντίσει άμεσα για την αντικατάστασή του. Για την απόδειξη της ασθένειάς του, ο μισθωτός είναι υποχρεωμένος να προσκομίσει στον εργοδότη του τα σχετικά δικαιολογητικά (πιστοποιητικό του θεράποντος ιατρού του ασφαλιστικού οργανισμού στον οποίο υπάγεται ο εργαζόμενος ή από θεράποντα ιδιώτη ιατρό, βεβαίωση του ΙΚΑ ή άλλου ασφαλιστικού ταμείου, διάφορα άλλα έγγραφα κ.λπ.).
Αρθρο 657 του Αστικού Κώδικα
Ο μισθωτός διατηρεί την αξίωσή του για το μισθό, αν ύστερα από 10ήμερη τουλάχιστον παροχή εργασίας αδυνατεί να προσφέρει την εργασία του λόγω σπουδαίου λόγου που δεν οφείλεται σε υπαιτιότητά του.
Ο εργοδότης, στην περίπτωση αυτή, έχει δικαίωμα να αφαιρέσει από το μισθό τα ποσά που καταβλήθηκαν στο μισθωτό, λόγω του σπουδαίου αυτού λόγου από τον ασφαλιστικό οργανισμό.
Αρθρο 658 του Αστικού Κώδικα
Το χρονικό διάστημα κατά το οποίο διατηρεί ο εργαζόμενος την αξίωσή του για το μισθό δεν αφορά όλη τη χρονική διάρκεια της ασθενείας του, αλλά περιορίζεται α) στον ένα μήνα, αν η ασθένεια επήλθε ένα τουλάχιστον έτος μετά την έναρξη της σύμβασης και β) στο μισό μήνα σε κάθε άλλη περίπτωση.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ι. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ,
ορκωτός ελεγκτής λογιστής, μέλος της εταιρείας ΣΟΛ Α.Ε., εισηγητής εργατικού δικαίου στο Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ.
ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Παρασκευή, 22 Ιουλίου 2005