Χαιρετισμός της Προέδρου της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για Θέματα Αναπηρίας Ελ. Μπερνιδάκη – Άλντους
Βουλευτού Επικρατείας Ν.Δ- Διεθνές Συνέδριο «Άτομα με Αναπηρία και Μ.Μ.Ε.»
Κύριε υπουργέ, Αγαπητοί συνάδελφοι,
Kυρία Γενική Γραμματέα, κυρίες και κύριοι,
Είναι μεγάλη χαρά μου που βρίσκομαι σήμερα στo δεύτερο διεθνές συνέδριο «Άτομα με Αναπηρία και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης». Μια προσπάθεια που ξεκίνησε πέρσι με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης της Έκθεσης της Διακομματικής Επιτροπής της Βουλής για τα Αναπηρικά Θέματα. Ένας από τους κύριους άξονες της έκθεσης αφορούσε στην ανάγκη της ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης της κοινής γνώμης για την πραγματική κατάσταση της αναπηρίας και τον σημαντικό ρόλο που πρέπει να παίξουν τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης σ΄αυτή την προσπάθεια.
Κυρίες και κύριοι,
Αυτό που πληγώνει τους ανθρώπους με αναπηρία, περισσότερο και από την ίδια την αναπηρία, είναι ο τρόπος που τους συμπεριφέρονται οι υπόλοιποι. Οι περισσότεροι όταν βλέπουν κάποιον άνθρωπο με αναπηρία, ούτε καν ξέρουν πως να τον αποκαλέσουν, πως να του συμπεριφερθούν. Το συναίσθημα που κυριαρχεί είναι πάντοτε το ίδιο: Αμηχανία. Αυτή η αμηχανία οφείλεται κατά την άποψη μου στην έλλειψη ενημέρωσης της κοινωνίας μας για τους ανθρώπους με αναπηρία. Δυστυχώς ο πολύς κόσμος δεν γνωρίζει ούτε καν πώς να αναφερθεί όταν μιλάει για έναν άνθρωπο με αναπηρία. Ο άνθρωπος με αναπηρία είναι «άνθρωπος με αναπηρία», αγαπητοί φίλοι. Δεν είναι ούτε «άνθρωπος με ειδικές ανάγκες», ούτε «άνθρωπος με ιδιαίτερες ικανότητες», όπως χαρακτηρίζεται καθημερινά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και από τους συμπολίτες του. Πώς άραγε φιλοδοξούμε να επιτύχουμε μια θετική προσέγγιση της αναπηρίας στην κοινωνία, όταν νιώθουμε άβολα να ονοματίσουμε την ίδια την ιδιότητα της αναπηρίας; Νομίζω ότι πρέπει να μας προβληματίσει πολύ σοβαρά αυτό το φαινόμενο.
Αγαπητοί φίλοι,
Οι πολίτες με αναπηρία δεν θέλουν την ελεημοσύνη, ούτε τον οίκτο που πολλές φορές καλλιεργείται από διάφορα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Oι άνθρωποι αυτοί επιδιώκουν το αυτονόητο. Την ισότιμη συμμετοχή στη ζωή, όπως όλοι οι υπόλοιποι πολίτες. Αυτό το μήνυμα πρέπει να προβάλλεται με κάθε τρόπο. Πρέπει όλοι μαζί να πολεμήσουμε την άγνοια της ελληνικής κοινωνίας γύρω από τα θέματα της αναπηρίας.
Η κοινωνική ευαισθησία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης μπορεί να είναι δεδομένη. Δεν αρκεί όμως. Είναι απαραίτητο να βρεθούν και οι σωστοί τρόποι προβολής της αναπηρίας. Αυτό είναι το ζητούμενο που πρέπει να μας απασχολεί: Ο θετικός τρόπος προσέγγισης και προβολής της αναπηρίας. Η άγνοια γεννά φόβο και προκατάληψη, ενώ η σωστή ενημέρωση για την πραγματική κατάσταση της αναπηρίας μπορεί να ενισχύσει ένα πολιτισμό αποδοχής για τη διαφορετικότητα.
Πρέπει να αποφεύγεται η παρουσίαση των ΑμεΑ σε αρνητικούς ρόλους, καθώς και η αναφορά στην αναπηρία, με όρους, που ενισχύουν τις δεδομένες προκαταλήψεις που υπάρχουν. Θα ήθελα να επισημάνω ότι υπάρχει μεγάλο έλλειμμα από πλευράς των Μ.Μ.Ε στην προβολή ανθρώπων με αναπηρία με θετικό τρόπο και σε θετικούς ρόλους, πρότυπα. Υπάρχουν ενίοτε κάποιες θετικές προσεγγίσεις, αλλά και αυτές πολύ συχνά θολώνουν την εικόνα των πραγματικών επιτευγμάτων των ατόμων με αναπηρία, με την υπερβολική δόση του «μειωτικού θαυμασμού». Για σκεφθείτε πόσο υποτιμητικό είναι να θαυμάσεις ένα τυφλό δικηγόρο επειδή απλά σχηματίζει ένα νούμερο στο κινητό του. Πού μένει χώρος για την αντίληψη ότι αυτός είναι πραγματικός συνάδελφος ενός αρτιμελούς δικηγόρου, όταν στην ουσία δεν κατανοούμε πώς θα μπορούσε ποτέ να σπουδάσει ή να εξασκήσει με επιτυχία το επάγγελμα του;
Ας αναλογισθούμε πόσες ώρες διαθέτουν οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί για την ουσιαστική συζήτηση θεμάτων αναπηρίας. Πόσο συχνά στη χώρα μας έχουν αφιερώσει τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ικανό χρόνο για να παρουσιάσουν συγκεκριμένα άτομα με αναπηρία, που έχουν πετύχει σε διάφορα επαγγέλματα και στην προσωπική τους ζωή. Πρέπει να ομολογήσω ότι στα τηλεοπτικά κανάλια υπάρχει κατά κόρον επανάληψη της εικόνας του αναπηρικού αμαξιδίου σε απροσπέλαστους δρόμους και του τυφλού με το λευκό μπαστούνι στα απροσπέλαστα πεζοδρόμια. Αυτό προφανώς συμβαίνει γιατί μας θυμίζει reality show. Ενδιαφερόμαστε πιο πολύ για το θέαμα από ότι για ουσιαστική συζήτηση με τα ίδια τα άτομα που έχουν κάποια βαριά αναπηρία για τα θεμάτα που τους αφορούν. Φυσικά η παραστατική εικόνα των ατόμων με αναπηρία σε ένα απροσπέλαστο περιβάλλον έχει συντελέσει στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης για το συγκεκριμένο πρόβλημα. Όμως αυτό δεν φτάνει. Είναι καιρός να προχωρήσουμε από την αναγνώριση ότι υπάρχουν άτομα με αναπηρία που πρέπει να κυκλοφορήσουν στους δρόμους, στην αναγνώριση ότι η μια αναπηρία διαφέρει από την άλλη, και ως προς τις ικανότητες και ως προς τις ανάγκες. Πρέπει να προχωρήσουμε στην αναγνώριση ότι κάποιος δεν είναι καλύτερος από κάποιον πολίτη με αναπηρία απλά και μόνο επειδή είναι αρτιμελής. Το κριτήριο πρέπει να είναι η σύγκριση πραγματικών αρετών και επιτευγμάτων. Ασφαλώς υπάρχει προκατάληψη ότι οι άνθρωποι με την ίδια αναπηρία είναι περίπου όλοι ίδιοι. Είναι πραγματικά σπουδαίος ο ρόλος που καλούνται να παίξουν τόσο οι δημοσιογράφοι και οι παρουσιαστές όσο και οι ιδιοκτήτες των καναλιών και οι εκδότες.
Η ευθύνη των μέσων μαζικής ενημέρωσης είναι μεγάλη, μα πιο μεγάλη είναι και η ελπίδα που εναποθέτουμε σ’ αυτά για την επίλυση ενός τόσο μεγάλου ζητήματος.
Τα άτομα με αναπηρία χρειάζονται δίπλα τους τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Μόνο με τη βοήθεια τους μπορούν να περιορισθούν οι αρνητικές διακρίσεις που υφίστανται καθημερινά. Μόνο με τη σωστή ενημέρωση είναι δυνατόν να αλλάξουν οι απαράδεκτες αντιλήψεις ορισμένων, που αντιμετωπίζουν τους πολίτες με αναπηρία ως ανίκανους και ασθενείς. Η απάλειψη της άγνοιας και των προκαταλήψεων θα συντελέσει τα μέγιστα να γίνει πράξη η ιδέα των ίσων ευκαιριών του ευρωπαϊκού έτους 2007. Με τη σωστή ενημέρωση, θα ενεργοποιηθούμε για να δείξουμε στην πράξη ότι αναγνωρίζουμε «τα ανθρώπινα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία». Αυτό τον σεβασμό μας προτρέπει να κάνουμε πράξη και η πρόσφατη διεθνής σύμβαση του ΟΗΕ.
Αγαπητοί φίλοι,
Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να συγχαρώ τον κ. Ρουσόπουλο που είχε την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση αυτής της σημαντικής συνάντησης. Κύριε υπουργέ, η συνέπεια την οποία επεδείξατε με την πραγματοποίηση του 2ου διεθνούς συνεδρίου με αυτό το πολύ ζωτικό θέμα, δείχνει τη σημασία που δίνετε σ’ αυτό το ζήτημα. Εύχομαι μια τέτοια διαβούλευση να συνεχισθεί για πολλά ακόμα χρόνια. Σίγουρα θα συντελέσει στην επίτευξη του στόχου μας, που είναι η άρση των αρνητικών διακρίσεων, το σπάσιμο των στερεοτύπων, η πραγματική ένταξη των ανθρώπων με αναπηρία σε μια δική μας, πολιτισμένη κοινωνία.
Εύχομαι καλή επιτυχία στις εργασίες του συνεδρίου. Η παρουσία τόσων εκλεκτών συμμετεχόντων εγγυάται ότι τα συμπεράσματα του συνεδρίου θα είναι πολύ χρήσιμα και ενδιαφέροντα.
Σας ευχαριστώ.