Αμέσως μετά την παράλυση πολλά αλλάζουν αυτό όμως που αλλάζει πολύ περισσότερο είναι το ουροποιητικό σύστημα.
Είμαστε όμως τυχεροί: το ουροποιητικό σύστημα αλλάζει μόνο από το επίπεδο των βαλβίδων και κάτω. Η λειτουργία των νεφρών, των ουρητήρων και των βαλβίδων γίνεται κανονικά.
Όσα προβλήματα προκύπτουν αμέσως μετά την παράλυση είναι διαχειρίσιμα επειδή προκύπτουν εξαιτίας της διαφορετικής λειτουργίας του κάτω ουροποιητικού συστήματος δηλαδή της ουροδόχου κύστεως και του σφιγκτήρα.
Η ορθολογική διαχείριση της νευρογενούς ουροδόχου κύστεως είναι τρόπος ζωής. Η καλή ουροδόχος κύστη και η ανώδυνη ούρηση αποτελούν προϋποθέσεις ποιότητας ζωής.
Το ζητούμενο είναι η επιλογή εκείνου του συστήματος ουροσυλλογής που ενώ θα μπορεί να ενσωματωθεί οργανικά στην καθημερινή ρουτίνα θα προλαμβάνει τις ουρολοιμώξεις και τις κυστίτιδες.
Σε κάθε πρόγραμμα διαχείρισης της νευρογενούς ουροδόχου κύστεως βασικοί στόχοι είναι:
1. Η διατήρηση χαμηλών πιέσεων εντός της ουροδόχου κύστεως και
2. Η διατήρηση χαμηλής συγκέντρωσης των μικροβίων εντός της ουροδόχου κύστεως.
Τα δύο παραπάνω φέρονται ως αιτίες ουρολοιμώξεων.
Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία μόνο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις η ουροδόχος κύστη μετά την παράλυση δεν έχει μικρόβια. Επειδή όμως τα αντιβιοτικά είναι πολύ πιο επικίνδυνα και επειδή το κόστος «θεραπείας» είναι δραματικά μεγαλύτερο όταν γίνεται με αντιβιοτικά και άλλα χημικά για αυτό πρέπει να επιλέγονται πιο ήπιες μέθοδοι και συστήματα ουροσυλλογής.
Τα βασικά συστήματα ουροσυλλογής είναι:
1. Οι πεοκαλύπτρες και
2. Οι διαλείποντες καθετηριασμοί.
Το πρόγραμμα των διαλειπόντων καθετηριασμών είναι το μόνο με το οποίο η ούρηση προσομοιάζει με τον τρόπο που γίνεται κάτω από συνθήκες σωματικής ικανότητας.
Σύμφωνα με τις σοβαρές οργανώσεις του εξωτερικού οι διαλείποντες καθετηριασμοί είναι η πιο ασφαλής μέθοδος που εγγυάται την ποιότητα ζωής και την μακροβιότητα.
Τα πλεονεκτήματα των διαλειπόντων καθετηριασμών είναι:
1. Διατηρούνται χαμηλές οι πιέσεις στα τοιχώματα της ουροδόχου κύστεως και για αυτό δε συμβαίνει παλινδρόμηση ούρων και μικροβίων στο άνω ουροποιητικό σύστημα.
2. Είναι ο μόνος τρόπος για να διατηρηθεί χαμηλή η συγκέντρωση των μικροβίων μέσα στην ουροδόχο κύστη επειδή τα μικρόβια διπλασιάζονται κάθε 15 ή 20 λεπτά. Όταν διπλασιάζονται τα μικρόβια τότε δημιουργούνται φλεγμονές στα τοιχώματα της ουροδόχου κύστεως, ενώ οι φλεγμονές προκαλούν ιδρώτα, σπασμούς και autonomic dysreflexia.
Οι διαλείποντες καθετηριασμοί είναι το μόνο σύστημα ουροσυλλογής που εγγυάται ποιότητα ζωής και υγεία, επειδή προλαμβάνει την autonomic dysreflexia συμπτώματα της οποίας είναι η αύξηση της πιέσεως του αίματος, ο ιδρώτας, οι σπασμοί και το ρίγος.
Ποιότητα ζωής
Το πρόγραμμα των διαλειπόντων καθετηριασμών από μόνο του δεν αποτελεί εγγύηση για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής ιδιαίτερα όταν πρόκειται για δραστήριους παραπληγικούς ή τετραπληγικούς που δεν έχουν την ευχέρεια χρόνου ή δυσκολεύονται ή είναι ανίκανοι να υλοποιήσουν τον καθετηριασμό χωρίς βοήθεια.
Για αυτό το λόγο η επιλογή ενός εναλλακτικού συστήματος ουροσυλλογής είναι ζήτημα περιφρούρησης της ποιότητας ζωής και της υγείας. Η εμπειρία δείχνει πως όταν η ουροδόχος κύστη είναι καλοδιατηρημένη τότε είναι δυνατόν να εφαρμοστούν διάφοροι συνδυασμοί συστημάτων ουροσυλλογής και να μην παραβιάζεται η ποιότητα ζωής και η υγεία.
Ο συνδυασμός
Ο καλύτερος συνδυασμός είναι η ταυτόχρονη χρήση διαλειπόντων καθετηριασμών και πεοκαλύπτρας.
Αυτός ο συνδυασμός δίνει τη δυνατότητα ευελιξίας και αυτονομίας υπό τον όρο ότι δεν γίνονται καταχρήσεις. Καταχρήσεις γίνονται όταν περιορίζονται οι διαλείποντες καθετηριασμοί κάτω από τους τρεις ημερησίως για μεγάλα διαστήματα.
Ο στόχος
Βασικός στόχος είναι μία καλοδιατηρημένη κύστη. Καλοδιατηρημένη κύστη σημαίνει η κύστη εκείνη που είναι ελαστική, με λίγες συσπάσεις, λίγες παραμορφώσεις στα τοιχώματά της και σχετικά χαλαρό σφιγκτήρα.
Για να επιτευχθεί ο στόχος χρειάζεται οι χρήστες να διατηρηθούν με συνέπεια στο πρόγραμμα των διαλειπόντων καθετηριασμών το οποίο συγκροτείται από:
1. Έξι καθετηριασμούς ημερησίως το λιγότερο.
2. Κατανάλωση υγρών που δεν υπερβαίνουν τα αποβαλώμενα ούρα τα 2 λίτρα ημερησίως.
3. Κατανάλωση τροφών και υγρών που δεν προκαλούν επιθετική ουροδόχο κύστη (aggressive bladder).
4. Πρόληψη των αιτιών που προκαλούν επιθετική ουροδόχο κύστη και autonomic dysreflexia με διατροφή, κατανάλωση ποιοτικών υγρών, βότανα, ομοιοπαθητική κ.ο.κ.
Δυσκολίες
Η διαχείριση της νευρογενούς ουροδόχου κύστεως δεν είναι απλή υπόθεση. Χρειάζεται πολλές προσπάθειες, παρατήρηση των επιπλοκών, διαπίστωση των σωστών τροφών και υγρών που ποτέ δεν είναι ίδια σε όλους τους ανθρώπους ούτε μπορούν να καταγραφούν σε μείζονες κατηγορίες.
Για τους παραπάνω λόγους η διαχείριση της νευρογενούς ουροδόχου κύστεως είναι δύσκολη. Επειδή είναι δύσκολη για αυτό πολλοί παραιτούνται και εγκαταλείπουν τους διαλείποντες καθετηριασμούς.
Δεν είναι τυχαίο πως εγκαταλείπουν το πρόγραμμα των διαλειπόντων καθετηριασμών ακόμη και αυτοί που έρχονται από σοβαρά κέντρα αποκατάστασης τους εξωτερικού μολονότι στα σοβαρά κέντρα αποκατάστασης η οδηγία είναι σαφής: οι διαλείποντες καθετηριασμοί ή η επιλογή ενός συνδυασμού ενός προγράμματος ουροσυλλογής μέρος του οποίου είναι και οι διαλείποντες καθετηριασμοί αποτελεί μοναδική εγγύηση για ποιότητα ζωής και διατήρηση της υγείας.
Μετ’ εμποδίων.
Η Ελλάδα είναι δύσκολη. Ο τρόπος που ζούμε στην Ελλάδα κάνει δύσκολη την εφαρμογή των προγραμμάτων ουροσυλλογής.
Στο νεοελληνικό μπάχαλο όταν ο κόσμος ξεκινάει την βραδινή του έξοδο τα μεσάνυχτα δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί το τυπικό πρόγραμμα των διαλειπόντων καθετηριασμών διότι ανατρέπεται ο βασικός όρος του προγράμματος κατανάλωσης υγρών που είναι ο βασικός άξονας της συγκρότησης του προγράμματος.
Για παράδειγμα σύμφωνα με το πρόγραμμα των διαλειπόντων καθετηριασμών που προβλέπει κατανάλωση υγρών σε συγκεκριμένες ποσότητες και σε συγκεκριμένες ώρες δεν μπορεί να εφαρμοστεί στην Ελλάδα διότι ξεκινά στις 8 π.μ. και ολοκληρώνεται στις 8 μ.μ.
Πως είναι δυνατό ένας νεαρός άνθρωπος να οργανώσει τη ζωή του, όταν θα πρέπει να υπερβεί κατά πολύ το πρόγραμμα ουροσυλλογής;
Οι πρώτες ημέρες
Οι πρώτες ημέρες είναι πάντα δύσκολες, επειδή η ουροδόχος κύστη είναι είτε πολύ ελαστική, είτε καθόλου ελαστική, αναλόγως το προηγούμενο σύστημα ουροσυλλογής:
1. Οι foley καθετήρες επειδή παροχετεύουν συνεχώς τα ούρα συμβάλουν στη δημιουργία ανελαστικών και μικρών σε χωρητικότητα ουροδόχων κύστεων.
2. Οι πεοκαλύπτρες συμβάλουν στη δημιουργία μεγαλυτέρων ουροδόχων κύστεων.
Οι πρώτες ημέρες είναι καθοριστικές επειδή ενδέχεται να είναι επώδυνες.
Όσο πιο προσεκτικά γίνει η εισαγωγή στο πρόγραμμα των διαλειπόντων καθετηριασμών τόσο λιγότερες πιθανότητες υπάρχουν να εγκαταλείψουν οι χρηστες τους διαλείποντες.
Τρόπος ζωής
Η συγκρότηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής είναι ζήτημα ποιότητας ζωής και αποτελεί οργανικά συνδεμένο τμήμα ενός νέου, κομψού και δραστήριου τρόπου ζωής.
Χρειάζεται βαθιά γνώση της παράλυσης, των «επιπλοκών» της παράλυσης και της διαχείρισης αυτών των επιπλοκών.
Ο υγιεινός τρόπος ζωής δεν είναι εύκολη υπόθεση. Όμως όταν υπάρχει στοιχειώδης γνώση της παθολογίας της παράλυσης είναι εύκολο να οργανωθεί.