Κάκωση νωτιαίου μυελού (ΚΝΜ) και διαβήτης: Σύμφωνα με πολλούς επιστήμονες οι δυο αυτές καταστάσεις πάνε μαζί. Ο Δρ. Bill Bauman για παράδειγμα, έχει μελετήσει αρκετά τον διαβήτη στα άτομα με ΚΝΜ. Ανακάλυψε ότι το 20% των ατόμων με ΚΝΜ παρουσιάζουν στην ενήλικη ζωή διαβήτη. Ενώ ένα μεγαλύτερο ποσοστό δεν παρουσιάζει συμπτώματα, ωστόσο οι αιματολογικές τους εξετάσεις έδειξαν υψηλά επίπεδα σακχάρου. Τί σημαίνει αυτό για τα άτομα με ΚΝΜ; Τί κάνουμε στην περίπτωση που γίνει διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη;
Τί είναι ο διαβήτης;
Ο διαβήτης είναι μια χρόνια ασθένεια στην οποία το σώμα δεν παράγει ινσουλίνη- ορμόνη από το πάγκρεας- ή δεν την χρησιμοποιεί σωστά. Κατά συνέπεια, η γλυκόζη ή το σάκχαρο του αίματος δεν μεταφέρεται στα κύτταρα για να χρησιμοποιηθεί φυσιολογικά ως καύσιμο, αλλά στην κυκλοφορία του αίματος. Έτσι, δημιουργούνται υψηλά επίπεδα σακχάρου, που μπορεί να βλάψουν ζωτικά όργανα του ανθρώπου όπως τα νεφρά, τα μάτια και τα αιμοφόρα αγγεία.
Ο διαβήτης τύπου1 ξεκινά στην παιδική ηλικία ή την εφηβεία και απαιτεί την καθημερινή χορήγηση ινσουλίνης με ένεση. Ο διαβήτης τυπου2 – γνωστός κι ως ενήλικος διαβήτης – συμβαίνει συνήθως στα άτομα άνω των 40 ετών και αφορά περίπου στο 95% των περιπτώσεων διαβήτη. Αυτός ο τύπος διαβήτη αφορά περισσότερο και στα άτομα με ΚΝΜ. Αν και μπορεί να ελεγχθεί με σωστή δίαιτα και άσκηση, σε κάποιες περιπτώσεις απαιτείται η χορήγηση φαρμάκων από το στόμα ή οι ενέσεις ινσουλίνης.
Συμπτώματα
Τα πιο συνήθη συμπτώματα είναι η αφυδάτωση, η υπερβολική δίψα και ούρηση, η αυξημένη όρεξη κι η απώλεια βάρους. Ωστόσο -κι αυτό είναι το πιο άσχημο- τις πιο πολλές φορές δεν υπάρχουν συμπτώματα.
Μακροπρόθεσμες επιπτώσεις
Εκτός από το διαβητικό κώμα και το σοκ, που μπορεί να απειλήσουν την ζωή του ατόμου, ο διαβήτης προκαλεί μια σειρά από επιπλοκές μακροπρόθεσμα. Η αρτηριοσκλήρωση, προκαλεί διαταραχές στην καρδιακή λειτουργία και την κυκλοφορία του αίματος κυρίως στα άκρα, που κάποιες φορές οδηγεί σε ακρωτηριασμούς. Επίσης, προκαλεί βλάβες στα νεφρά, τα μάτια, και τα περιφερικά νεύρα. Το ευχάριστο όμως είναι ότι ο διαβήτης μπορεί να ελεγχθεί.
Επικίνδυνοι Παράγοντες
Μακράν ο πιο επικίνδυνος παράγοντας είναι η ηλικία. Άλλοι παράγοντες είναι η κληρονομικότητα, το υπερβολικό σωματικό βάρος κι η έλλειψη άσκησης. Ο διαβήτης επηρεάζει ελαφρώς περισσότερο τις γυναίκες και τα άτομα που δεν ανήκουν στην λευκή φυλή. Τα ποσοστά εμφάνισης διαβήτη στα άτομα άνω των 40 ετών κυμαίνονται από το 2% έως το 16%.
Ο Παράγων Κάκωση Νωτιαίου Μυελού
Πώς η ΚΝΜ όμως επηρεάζει την παρουσία του διαβήτη;
-Η ΚΝΜ αλλάζει τον μεταβολισμό του σώματος. Συχνά, η μυϊκή μάζα ελαττώνεται σημαντικά κάτω από το επίπεδο της βλάβης, ενώ ταυτόχρονα αντικαθίσταται από λιπώδη ιστό, τόσο κάτω όσο και πάνω από το σημείο της κάκωσης. Αυτοί οι δυο παράγοντες μεταβάλλουν τον μεταβολισμό και αυτό είναι αρκετό στο να επηρεάσει τον τρόπο χρήσης της ινσουλίνης από το σώμα
-Η έλλειψη άσκησης επηρεάζει πολύ το σάκχαρο και προκαλεί ανώμαλα επίπεδα ινσουλίνης.
-Ασθένειες όπως η γρίπη κι η πνευμονία -αλλά και κάποιοι τραυματισμοί-, επηρεάζουν το σάκχαρο του αίματος, προσθέτοντας έναν ακόμα κίνδυνο στα άτομα με ΚΝΜ.
-Η γήρανση, τέλος, αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης διαβήτη. Αν και όλοι μας γερνάμε, κάποιοι γιατροί και ερευνητές -ακόμα και κάποια άτομα με ΚΝΜ- πιστεύουν ότι τα άτομα με ΚΝΜ γερνούν γρηγορότερα από τους άλλους ανθρώπους. Και καθώς η γήρανση επιταχύνεται με την ΚΝΜ, είναι πιθανό ο διαβήτης να εμφανίζεται πιο γρήγορα στα άτομα με ΚΝΜ.
Διάγνωση
Η διάγνωση είναι σχετικά εύκολη και μπορεί να επιτευχθεί με μια απλή ανάλυση ούρων. Η εμφάνιση των συμπτωμάτων που έχουμε αναφέρει σε συνδυασμό με τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου στα ούρα ή στο αίμα αποτελούν τις πιο συνήθεις ενδείξεις. Οι αναλύσεις αίματος επίσης είναι εξίσου χρήσιμες.
Αντιμετώπιση
Οι γιατροί αντιμετωπίζουν τον διαβήτη κρατώντας τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα όσο πιο κοντά στα φυσιολογικά επίπεδα, με δίαιτα, άσκηση, φαρμακευτική αγωγή από το στόμα ή με ενέσεις ινσουλίνης, όπου είναι απαραίτητο. Βέβαια η εξάλειψη του διαβήτη δεν είναι εφικτή, αλλά η μείωση των επικίνδυνων παραγόντων μπορούν να ελαττώσουν τα συμπτώματα της νόσου. Η βελτίωση εξαρτάται από το ίδιο το άτομο.
Αν έχετε διαβήτη, ακολουθήστε κάποιο πρόγραμμα ενημέρωσης σχετικά με αυτόν. Ο πιο πολύς κόσμος μαθαίνει να ελέγχει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα του, καθώς και να προσαρμόζει τη δίαιτά του, τις δόσεις ινσουλίνης και την άσκησή του. Μαθαίνουν επίσης να αναγνωρίζουν προειδοποιητικά συμπτώματα που υποδεικνύουν κάποιες αλλαγές του επιπέδου του σακχάρου ή της ινσουλίνης στο αίμα. Ο γιατρός σας μπορεί να σας διδάξει κάποιους τρόπους ή να σας συστήσει την παρακολούθηση κάποιον μαθημάτων. Πολλά νοσοκομεία διαθέτουν εκπαιδευτές που ειδικεύονται στην επιμόρφωση σχετικά με τον διαβήτη, ενώ μπορείτε να ανατρέξετε και στην υπάρχουσα βιβλιογραφία ή σε τοπικούς συλλόγους διαβητικών για περισσότερες πληροφορίες
Δίαιτα
Οι διατροφικές συνήθειες προσαρμόζονται ανάλογα με το άτομο και εξαρτώνται από το φύλο, το επίπεδο της δραστηριότητας, την πρόοδο της νόσου, και την φιλοσοφία του γιατρού σας σχετικά με το πόσο ακριβείς ζητά να είστε όσον αφορά στο επίπεδο του σακχάρου σας στο αίμα. Οι οδηγίες του θα πρέπει να ακολουθούνται πιστά. Αν έχετε κάποιον γνωστό σας διαβητικό μην υποθέτετε ότι η διατροφή που ακολουθεί είναι η ενδεδειγμένη και για σας.
Άσχετα με το αν θα πρέπει να ακολουθήσετε αυστηρά κάποια δίαιτα, μπορούμε να αναφέρουμε κάποιες διατροφικές οδηγίες που καλό είναι να ακολουθηθούν:
*Πάντα να τρώτε σε σταθερή βάση. Μην παραλείπετε γεύματα. Αποφεύγετε τα γλυκά και τα επιδόρπια.
*Περιορίστε τα λίπη -κυρίως τα κεκορεσμένα- για να ελαχιστοποιήσετε τα προβλήματα του κυκλοφορικού.
*Αν καταναλώνετε αλκοόλ κάποιες συγκεκριμένες μέρες θα πρέπει να μειώσετε τα λίπη και τους υδατάνθρακες.
*Πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η κατανάλωση φυτικών ινών μειώνει τα επίπεδα σακχάρου.
Άσκηση
Η σωματική άσκηση και δραστηριοποίηση βοηθάει. Όσο η αερόβια ικανότητα βελτιώνεται, τόσο καλύτερα είναι τα επίπεδα σακχάρου. Αν δεν έχετε ποτέ ασκηθεί ή δεν γνωρίζεται πώς να κάνετε την αρχή, απευθυνθείτε στον γιατρό ή τον θεραπευτή σας. Αν ακολουθείτε θεραπεία με ινσουλίνη κρίνεται απαραίτητο να μην παραβαίνετε τις συμβουλές του γιατρού σας.
Αποφυγή επιπλοκών
Να είστε πολύ προσεκτικοί στην παρατήρηση των επιπλοκών. Οι πιο πολλές αφορούν στο κυκλοφορικό, τους οφθαλμούς, κάποια καρδιακά προβλήματα και ακρωτηριασμούς. Οι συχνές οφθαλμολογικές εξετάσεις και ο έλεγχος της καρδιακής λειτουργίας είναι καθοριστικές.
Η άσκηση, οι λοιμώξεις κι ο πυρετός επηρεάζουν τον μεταβολισμό και τις ανάγκες για ινσουλίνη, επομένως, οι αλλαγές στη θεραπεία είναι απαραίτητες. Μάθετε να ανταποκρίνεστε σε αυτές τις αλλαγές.
Παρατηρήστε το δέρμα σας. Η φροντίδα των ποδιών, η χρήση χαλαρών καλτσών και κατάλληλων παπουτσιών είναι σημαντική. Επικίνδυνα σημάδια: δερματικές αλλοιώσεις που δεν υποχωρούν, αλλαγές στο χρώμα και την υφή των δαχτύλων και η διόγκωση στους αστραγάλους. Μην τα αγνοείτε!
Άγχος
Πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι το στρες επιδεινώνει τον διαβήτη. Βρείτε τρόπους χαλάρωσης, χόμπι, ταξίδια, ταινίες-χαλάρωσης, και άσκηση.
Πληροφορίες
Αναζητείστε επαγγελματίες που να έχουν γνώσεις σχετικά με την ΚΝΜ και τον διαβήτη, και ξεκινήστε ήδη από το κέντρο αποκατάστασης. Αν δεν μπορείτε να βρείτε έναν γιατρό που να γνωρίζει καλά εξίσου και τις δυο αυτές καταστάσεις, βρείτε δύο γιατρούς που να μπορούν να συνεργαστούν προς όφελός σας. Αυτό θα εξαρτηθεί κι από εσάς. Μάθετε όσα περισσότερα μπορείτε. Φροντίστε κι ενδιαφερθείτε εσείς για τον εαυτό σας!
Συμπέρασμα
Όντως υπάρχουν περισσότερα περιστατικά διαβήτη ανάμεσα στα άτομα με ΚΝΜ. Αλλά οι πιο πολλοί λόγοι που αφορούν στα αυξημένα περιστατικά οφείλονται στο πόσο επηρεάζει η ΚΝΜ τη ζωή μας – διατροφικές συνήθειες, αύξηση του βάρους, μειωμένη άσκηση. Καθώς λοιπόν τα άτομα με ΚΝΜ έχουν τους ίδιους κινδύνους και αιτίες όπως και τα άτομα που δεν έχουν αναπηρίες , μπορούν να ωφεληθούν από τις αλλαγές στο τρόπο ζωής εξίσου, στη διατροφή, την άσκηση, το βάρος, και την διαχείριση του άγχους. Η προσεκτική διαχείριση του διαβήτη επομένως έχει θαυμάσια αποτελέσματα.
Απόδοση στα ελληνικά:
Παναγιώτης Ζουρνατζίδης, Εργοθεραπευτής,
panos@disabled.gr