Η απουσία των μισθωτών από την εργασία τούς δημιουργεί πολλά και σοβαρά προβλήματα σχετικά με τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που προκύπτουν από τις μεταξύ των εργοδοτών και μισθωτών εργασιακές σχέσεις.

Ιδιαίτερα οι μισθωτοί απουσιάζουν από την εργασία τους χωρίς να υπάρχει σπουδαίος λόγος, τότε η απουσία τους αυτή μπορεί να αποτελέσει λόγο για καταγγελία της σύμβασης εργασίας χωρίς αποζημίωση και επιπλέον παρέχει τη δυνατότητα στον εργοδότη να μην καταβάλλει αποδοχές στο μισθωτό (υπάλληλο – εργάτη) για το χρονικό διάστημα της αδικαιολόγητης απουσίας, διότι ο μισθός αποτελεί αντάλλαγμα της παρεχομένης εργασίας. Τα ανωτέρω ισχύουν για όλους τους μισθωτούς ανεξάρτητα του τρόπου αμοιβής ή της ειδικότητάς τους.

Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις κατά τις οποίες οι εργαζόμενοι απέχουν από την εργασία τους λόγω σπουδαίου λόγου (ασθένεια, κύηση, τοκετός, λοχεία, στράτευση). Στις περιπτώσεις αυτές και παρά το γεγονός ότι δεν προσφέρουν υπηρεσία, δεν διατρέχουν τον κίνδυνο να θεωρηθούν ότι έχουν καταγγείλει σιωπηρώς τη σύμβαση εργασίας, δηλαδή ότι αποχώρησαν οικειοθελώς από την εργασία τους και, κατά συνέπεια, οι εργοδότες υποχρεούνται να τους δεχθούν στην εργασία τους και να τους καταβάλλουν το μισθό που θα ελάμβαναν αν υπό κανονικές συνθήκες παρείχαν την εργασία τους.

Κατά συνέπεια, οι απουσίες των μισθωτών από την εργασία τους μπορούμε να τις κατατάξουμε σε δύο κατηγορίες ως κάτωθι:

* Απουσία του μισθωτού από την εργασία του χωρίς να υπάρχει σπουδαίος λόγος.

* Απουσία του μισθωτού από την εργασία του λόγω σπουδαίου λόγου.

Απουσία του μισθωτού από την εργασία του χωρίς να υπάρχει σπουδαίος λόγος.

Σπουδαίοι λόγοι δεν υπάρχουν στις κάτωθι περιπτώσεις:

* Αδικαιολόγητη απουσία από την εργασία.

* Αδεια άνευ αποδοχών.

* Συμμετοχή σε απεργία ή στάση εργασίας.

* Διάφοροι άλλοι λόγοι που δεν οφείλονται σε ανώτερη βία, τυχαίο γεγονός ή σε άλλο σοβαρό λόγο.

Στις περιπτώσεις αυτές ο εργοδότης έχει τα εξής δικαιώματα:

* Να περικόψει από τις αποδοχές τους (μηνιαίες, εβδομαδιαίες, ημερήσιες) τόσα ημερομίσθια ή ωρομίσθια όσες και οι ημέρες ή ώρες απουσίας.

* Να συμψηφίσει τις ημέρες αδικαιολόγητης απουσίας στο χρόνο της κανονικής άδειας που δικαιούται ο μισθωτός.

* Να επιβάλλει πρόστιμο, εφόσον όμως υπάρχει στην επιχείρηση εσωτερικός κανονισμός εργασίας, ο οποίος να έχει κυρωθεί νόμιμα και να περιλαμβάνει πειθαρχικές διατάξεις.

* Να θεωρήσει την αδικαιολόγητη απουσία ως αντισυμβατική συμπεριφορά του μισθωτού, οπότε έχει τη δυνατότητα να του καταγγείλει τη σύμβαση εργασίας (με την καταβολή της σχετικής αποζημίωσης).

* Να θεωρήσει την αδικαιολόγητη απουσία του μισθωτού ως σιωπηρή καταγγελία της σχέσης εργασίας εκ μέρους του χωρίς να υπάρχει υποχρέωση του εργοδότη για καταβολή αποζημίωσης.

Αποχή του μισθωτού από την εργασία λόγω σπουδαίου λόγου

Σπουδαίοι λόγοι που έχουν κριθεί από τα πολιτικά δικαστήρια και αναγκάζουν το μισθωτό να απέχει από την εργασία του είναι οι κάτωθι:

* Η ασθένεια.

* Ο τοκετός.

* Το εργατικό ατύχημα.

* Η πρόσκληση του μισθωτού ως μάρτυρα στο δικαστήριο.

* Ο θάνατος μέλους της οικογένειάς του.

* Η πρόσκλησή του ως ενόρκου.

* Η άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος.

* Η στράτευση.

* Ο αποκλεισμός του εργαζομένου από ανωτέρα βία (π.χ. χιονοπτώσεις, πλημμύρα).

* Η άδεια λουτροθεραπείας.

Ο αριθμός βέβαια των δικαιολογημένων ημερών απουσίας διαφέρει σε κάθε περίπτωση και κρίνεται σύμφωνα με τις αρχές της καλής πίστης. Το άρθρο 658 του Α.Κ. καθορίζει τις αποδοχές που δικαιούται να λάβει ο εργαζόμενος από τον εργοδότη του κατά το χρόνο που ο πρώτος απέχει από την εργασία του λόγω σπουδαίου λόγου.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ι. ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ,

Ορκωτός ελεγκτής λογιστής,

Μέλος της εταιρείας ΣΟΛ Α.Ε.

Εισηγητής Εργατικού Δικαίου στο ΙΕΣΟΕΛ

ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Παρασκευή, 8 Ιουλίου 2005