Με το τέταρτο φύλλο η σχολική εφημερίδα Freddo συμπληρώνει δύο χρόνια ζωής. Λέχτηκαν και ακούστηκαν πολλά και ένα είναι σίγουρο, ό,τι οι μαθητές του Ειδικού Λυκείου και Γυμνασίου Αθηνών κατάφεραν να υψώσουν την φωνή τους και να δώσουν ένα δυναμικό παρόν. Αυτός ήταν και ο στόχος της εφημερίδας. Η εκδοτική προσπάθεια των παιδιών αποτελεί μέρος μίας συνολικής προσπάθειας που συντελείται τα τελευταία χρόνια στο Ειδικό Λύκειο και Γυμνάσιο Αθηνών.
Το σχολείο μας έχοντας αντιληφθεί τις σύγχρονες τάσεις στον χώρο της εκπαίδευσης των νέων με αναπηρίες πραγματοποιεί μία σειρά δραστηριοτήτων που εμπλουτίζουν την σχολική ζωή φέρνοντας το σχολείο-στα πλαίσια των δυνατοτήτων του- κοντά στις πραγματικές ανάγκες των μαθητών του.
Η εφημερίδα είναι ένα βήμα έκφρασης και προβληματισμού ιδωμένων από την πλευρά των μαθητών.
Κάνοντας μία αποτίμηση των τεσσάρων φύλλων της εφημερίδας βγαίνουν πολλά και γόνιμα συμπεράσματα:
– Πρώτον, η αναπηρία δεν στέκεται εμπόδιο στην εκπαίδευση των νέων με αναπηρίες, αντιθέτως με τις κατάλληλες συνθήκες μπορεί να αποτελέσει αφορμή για έκφραση και δημιουργία.
– Δεύτερον, οι απόψεις των μαθητών, στις περισσότερες των περιπτώσεων, φωτίζουν και αναζωογονούν την εκπαιδευτική διαδικασία πέρα από περιχαρακώσεις και όρια του παρελθόντος.
– Τρίτον, η απελευθέρωση της έκφρασης των μαθητών αποτελεί σημαντικό φορέα κοινωνικής αλλαγής και βοηθά ουσιαστικά στην συνειδητοποίηση των προβλημάτων και των ελλείψεων στον χώρο της Ειδικής Αγωγής και της εκπαίδευσης γενικότερα.
Οι μαθητές μέσα από τα κείμενά τους μας έδειξαν ότι το δίλημμα «ειδική» ή «γενική» αγωγή για παιδιά με αναπηρίες είναι δίλημμα που δημιουργεί εμπόδια και περιχαρακώσεις που δεν έχει να κάνει με τις ανάγκες τους αλλά με τις περιοριστικές λογικές στερεοτύπων που ταλαιπωρούν την εκπαίδευση στο σύνολό της.
Ο λόγος και τα ενδιαφέροντα των παιδιών είναι σύγχρονα και μέσα από μία προσεκτική ματιά ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται ότι οι μαθητές και θέλουν και κυρίως μπορούν όταν τους το επιτρέπουμε.
Μέσα σε αυτό το ιδεολογικό πλαίσιο κινήθηκε αυτή η εκδοτική προσπάθεια. Έχοντας σαν οδηγό την αρχή της ενδυνάμωσης των μαθητών με αναπηρίες, όλοι μαζί πρέπει να προσπαθήσαμε να μην σταθούμε μόνο στην έκθεση των απόψεων τους αλλά και να ενσωματώσουμε τα θέλω τους μέσα στην εκπαίδευσή τους.
Ο τρόπος με τον οποίο εργαστήκαμε για να εντάξουμε την εφημερίδα στο αναλυτικό πρόγραμμα μαθημάτων ήταν για μας ένα δημιουργικό ταξίδι γεμάτο εκπλήξεις και ανατροπές καθιερωμένων μοτίβων διδασκαλίας. Ήταν με άλλα λόγια μία διαδικασία αναστοχασμού της σχέσης διδάσκοντα-μαθητή. Εργαστήκαμε με βάση μία σύγχρονη μεθοδολογική προσέγγιση στους τομείς των Σπουδών της Αναπηρίας και της Παιδαγωγικής που βασίζεται στην έννοια της χειραφέτησης των μαθητών, κάτι που σε ένα πρώτο επίπεδο ξενίζει αλλά μέσα από τα αναγνώσματά μας και την καθημερινή εμπλοκή μας στον χώρο της αναπηρίας θεωρούμε ότι είναι η έννοια-κλειδί που θα απελευθερώσει και θα κινητοποιήσει τα ανάπηρα άτομα τα επόμενα χρόνια. Η έννοια της χειραφέτησης των ατόμων με αναπηρίες αποτελεί ίσως την σημαντικότερη προσφορά του Κοινωνικού Μοντέλου της Αναπηρίας το οποίο επικεντρώνεται στις κοινωνικές προεκτάσεις της αναπηρίας και το πώς η κοινωνία περιχαρακώνει τα άτομα αυτά και κριτικάρει έντονα το Ιατρικό και Διοικητικό Μοντέλο της Αναπηρίας που τόσο πολύ ταλαιπώρησε τα άτομα αυτά τόσο στον χώρο της εκπαίδευσής τους, όσο και στους άλλους τομείς της κοινωνικής τους δράσης.
Για παράδειγμα, η εφημερίδα αποτέλεσε στοιχείο εμπλουτισμού του μαθήματος της Νεοελληνικής Γλώσσας. Tο μάθημα αυτό δεν είναι πάντα μάθημα έκφρασης. Λέγοντας έκφραση εννοούμε σκέψεις, συναισθήματα, ενδιαφέροντα, προβληματισμοί να μπουν σε λόγια και να εξωτερικευτούν. Όταν τα θέματα της Ν.Ε. Γλώσσας απέχουν μακράν από τα ενδιαφέροντα των παιδιών ή η γλώσσα που απαιτείται από τα παιδιά είναι «ξύλινη» τότε το μάθημα δεν μπορεί να θεωρείται έκφραση.
Η εφημερίδα αποτέλεσε ένα εφαλτήριο για σκέψη, προβληματισμό και έκφραση των όσων πραγματικά ενδιαφέρουν και απασχολούν τους μαθητές. Θέματα, όπως «τι βλέπουμε στην τηλεόραση», «τι μας αρέσει και τι όχι», «τι θα κάνουμε μετά το σχολείο», συγκροτήματα μουσικά κ.ά είναι θέματα του άμεσου ενδιαφέροντος των παιδιών. Η εφημερίδα λοιπόν τους έδωσε το βήμα να μιλήσουν για αυτά, αλλά και τους αφύπνισε και τους «έβαλε στο παιχνίδι». Έχουν πλέον λόγο να σκεφτούν, να μιλήσουν και να προβληματιστούν αληθινά και όχι υποκριτικά για να πάρουν καλό βαθμό. Ταυτόχρονα όμως τους ωθεί να δουλέψουν πάνω σε πολλά θέματα σημαντικά όπως την εμπρόθεσμη υποβολή των άρθρων. Τους δίνεται μια ημερομηνία και γνωρίζουν ότι πρέπει να οργανωθούν ώστε να προλάβουν να υποβάλουν αυτά που θέλουν μέχρι μία συγκεκριμένη ημέρα. Επιπλέον, οργανώνουν τη σκέψη τους ώστε να μπορέσουν οι αναγνώστες της Freddo να κατανοήσουν αυτά που θέλουν να πουν. Βρίσκουν τίτλους, χωρίζουν τα κείμενά τους σε παραγράφους, αντιλαμβάνονται ότι οι σκέψεις τους δεν μπορούν να είναι ατάκτως ερριμμένες και φτιάχνουν κείμενα με αρχή, μέση και τέλος. Κάνουν δηλαδή ό,τι ακριβώς θα έκαναν στο μάθημα της ΝΕ. Γλώσσας, μόνο που εμπλέκονται προσωπικά και εξασκούνται πρακτικά και σε Κανονικές Συνθήκες, αντί για συνθήκες «εργαστηρίου». Η εφημερίδα είναι ένα ζωντανό κομμάτι του σχολείου που δίνει στα παιδιά κίνητρο, ελευθερία, χώρο, αφορμή για επικοινωνία και σκέψη.
Διαπιστώσαμε λοιπόν ότι η εφημερίδα είχε μια αμφίδρομη ωφέλεια. Δεν βοήθησε μόνο τους μαθητές να εκφραστούν αλλά και μας τους καθηγητές να εφαρμόσουμε όλες αυτές τις προγραμματικές αρχές της κοινωνιολογικής και παιδαγωγικής μας κατάρτισης χωρίς να κινδυνεύουμε κάθε φορά να γινόμαστε βαρετοί. Σάς ευχαριστούμε παιδιά.
Οι επιμελητές έκδοσης
Τεντόμας Λάζαρος, Κοινωνιολόγος
Λιακοπούλου Φοίβη, Φιλόλογος
Για να σας αποσταλεί η ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδα μπορείται να στείλετε email στο tentlaz@otenet.gr