ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ & ΚΟΙΝ. ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
Οργανισμός Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ : ΠΑΡΟΧΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΠΑΡΟΧΩΝ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΤΜΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
ΤΑΧ. Δ/ΝΣΗ: ΑΓ. ΚΩΝ/ΝΟΥ 5
ΠΛΗΡ.: Σ. ΚΟΚΚΙΝΟΥ
ΤΗΛ: 210 5274376
FAX: 210 5274380

ΑΘΗΝΑ, 05 /05/2009
Αριθ. πρωτ. ΔΙ.Π.ΣΥΝ/Φ1/ 8 /40847
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ : 47
ΠΡΟΣ: ΑΠΟΔΕΚΤΕΣ ΠΙΝΑΚΑ Α

ΘΕΜΑ: Συντάξεις δικαιοδόχων μελών λόγω θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου.

ΣΧΕΤ.: 1)Τα άρθρα 25 και 31 του ΠΔ258/05. 2) Οι αρ.πρωτ.8625/2-10-08, 8790/10-10-08 και 1363/23-02-09 γνωμοδοτήσεις της Νομικής Υπηρεσίας του Ο.Α.Ε.Ε.. 3) Οι αρ.68/08 και 74/08 εγκύκλιες του Ο.Α.Ε.Ε..

Με αφορμή ερωτήματα υπηρεσιών και σε συνέχεια των εγκυκλίων 68/08 και 74/08 με τις οποίες δόθηκαν οδηγίες σχετικές με τις συντάξεις λόγω θανάτου και την έναρξη- λήξη – συρροή συντάξεων, σας διευκρινίζουμε τα παρακάτω:

Α. Ποσοστό σύνταξης τέκνων θανόντων συνταξιούχων ή ασφαλισμένων του Οργανισμού.

Με το άρθρο 25, παρ. 1β ορίζεται ότι σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου του Οργανισμού το ποσό της σύνταξης που δικαιούται κάθε τέκνο ισούται προς το 20% του ποσού της βασικής σύνταξης του θανόντος ή της θανούσης.
Σε περίπτωση που το τέκνο είναι ορφανό και από τους δύο γονείς ή ο επιζών γονέας ήρθε σε δεύτερο γάμο, τότε το ποσό της σύνταξης του τέκνου γίνεται 60%. Σε περίπτωση που τα τέκνα είναι περισσότερα του ενός η σύνταξη τους δεν δύναται να είναι μεγαλύτερη του 100% της βασικής σύνταξης του θανόντα και σε κάθε τέτοια περίπτωση μειώνονται αναλόγως τα ποσοστά.
Π.χ. 1 παιδί 60%
2 παιδιά 100% / 2 ή 60/120 + 60/120 (50%)
3 παιδιά 100% / 3 ή 60/180+60/180+60/180 (33,33%)κ.ο.κ.
Τα παραπάνω ποσοστά δικαιούνται τα ορφανά εξ αμφοτέρων των γονέων ή τα ορφανά παιδιά των οποίων ο επιζών γονέας ήρθε σε δεύτερο γάμο.
Στην περίπτωση διάζευξης χωρίς πραγματοποίηση δεύτερου γάμου τα τέκνα δικαιούνται το ποσοστό της περ. β’ της παρ.1 του άρθρου 25 του ΠΔ258/05, δηλ. το 20%.
Τα άγαμα τέκνα νομιμοποιημένα, αναγνωρισμένα και υιοθετημένα, εφόσον είναι ορφανά εξ αμφοτέρων των γονέων ή ο επιζών γονέας έχει έλθει σε δεύτερο γάμο, δικαιούνται το ίδιο ποσοστό 60% κάθε τέκνο, όπως τα νόμιμα τέκνα (άρθρο 23 του Π.Δ.258/05). Σε περίπτωση που δεν είναι ορφανά εξ αμφοτέρων των γονέων ή ο επιζών γονέας δεν έχει έλθει σε δεύτερο γάμο, δικαιούνται το ποσοστό της περ. β’ της παρ.1 του άρθρου 25 του ΠΔ258/05, δηλ. το 20%.
Επειδή από τις παραπάνω διατάξεις προέκυψε προβληματισμός όσον αφορά στην έννοια «δεύτερος γάμος», ζητήθηκε η άποψη της Νομικής Υπηρεσίας του Οργανισμού η οποία με το αρ.πρωτ.8625/2-10-08 έγγραφό της γνωμοδότησε ότι η διατύπωση «δεύτερος γάμος»έχει σαφώς την έννοια άλλος γάμος,
Δηλαδή στις περιπτώσεις που π.χ. α) ο επιζών γονέας έρχεται σε τρίτο γάμο κ.λ.π. ή

β) ο επιζών άγαμος γονέας, σε περίπτωση αναγνωρισμένου τέκνου, έρχεται σε πρώτο γάμο, τα τέκνα δικαιούνται ποσοστό σύνταξης 60%.
Σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 5 του Ν.3232/04, όπως ορίζεται και στο άρθρο 23 του Π.Δ.258/05, παιδιά ορφανά και από τους δύο γονείς που πάσχουν από νοητική υστέρηση ή αυτισμό ή από χρόνιες ψυχικές διαταραχές που επιφέρουν μόνιμο ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω δικαιούνται ολόκληρο το ποσό της σύνταξης που ελάμβανε ή που θα δικαιούταν να λάβει ο θανών γονέας, το οποίο ποσό δεν επιτρέπεται να είναι μικρότερο του κατωτάτου ορίου σύνταξης γήρατος ή βαριά αναπηρίας και, σε περίπτωση θανάτου δικαιούχου μειωμένης σύνταξης, του κατωτάτου ορίου σύνταξης λόγω θανάτου.
Σύμφωνα με την ίδια διάταξη αν τέκνο ορφανό και από τους δύο γονείς με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω δικαιούται κύρια σύνταξη και από τον έτερο θανόντα γονέα, λαμβάνει το πλήρες ποσό της μεγαλύτερης σε ύψος σύνταξης και τα ποσά της δεύτερης ή των λοιπών κύριων συντάξεων κατανέμονται κατά τα ποσά που προβλέπονται από τις καταστατικές διατάξεις του οικείου φορέα για τα δικαιοδόχα πρόσωπα.

Β. Συρροή συντάξεων λόγω θανάτου σε τέκνα ορφανά εξ΄ αμφοτέρων των γονέων.

Η Νομική Υπηρεσία του Οργανισμού με την αρ. 8790/10-10-08 σχετική γνωμοδότηση της γνωμοδότησε ότι είναι σύννομος η χορήγηση δύο συντάξεων από τον Οργανισμό, λόγω θανάτου πατρός και λόγω θανάτου μητρός, σε ορφανά τέκνα εξ αμφοτέρων των γονέων (ανήλικα – σπουδάζοντα – ανάπηρα). Το δικαιούμενο ποσοστό τους είναι το οριζόμενο από το άρθρο 25 του Π.Δ.258/05, δηλ.60% του ποσού της βασικής σύνταξης του θανόντα πατρός και 60% από τη σύνταξη της θανούσης μητέρας με αναγωγή αντίστοιχα στα κατώτατα όρια σύνταξης λόγω θανάτου (εξαιρέσει της περιπτώσεως του άρθρου 5 του Ν.3232/04 όπου χορηγείται κατώτατο όριο γήρατος και της περιπτώσεως που η σύνταξη του γονέα είχε καθοριστεί σε οργανικά ποσά χωρίς αναγωγή στο κατώτατο όριο. ).

Γ. Μεταπτυχιακές σπουδές.

Επισημαίνουμε ότι, σύμφωνα και με την 3893/15-9-06 γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας του πρώην ΤΕΒΕ, στην έννοια των «σπουδών» περιλαμβάνονται, πάντοτε μέχρι την συμπλήρωση των προβλεπόμενων από τις σχετικές διατάξεις ορίων ηλικίας, οι μεταπτυχιακές σπουδές, που οδηγούν στην απόκτηση είτε Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης, είτε Διδακτορικού Διπλώματος.
Επίσης, στους δικαιούχους περιλαμβάνονται και τα τέκνα που φοιτούν στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Ε.Α.Π.) για την απόκτηση πτυχίου ή μεταπτυχιακού τίτλου, καθώς και σε του αυτού τύπου εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής («open university», «distance learning» κτλ), εφόσον τα συγκεκριμένα ιδρύματα έχουν ειδικό πρόγραμμα σπουδών για το σκοπό αυτό και η διαδικασία παροχής του προγράμματος γίνεται αποκλειστικά από το ίδρυμα που απονέμει τον τίτλο (και όχι σε συνεργασία με ιδιωτικά κολέγια της ημεδαπής).

Δ. Κατώτατο όριο σύνταξης δικαιοδόχων μελών θανόντος ασφαλισμένου ή συνταξιούχου.

Οι καταστατικές διατάξεις και των τριών πρώην ταμείων (Τ.Ε.Β.Ε., Τ.Σ.Α. και Τ.Α.Ε.) καθορίζουν τον τρόπο υπολογισμού του (οργανικού) ποσού σύνταξης του ασφαλισμένου και σε περίπτωση θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου τα ποσοστά των δικαιοδόχων μελών. Σε κάθε περίπτωση όταν το (οργανικό) ποσό σύνταξης είναι μικρότερο του κατωτάτου ορίου καθορίζεται στο κατώτατο όριο της αντίστοιχης κατηγορίας. Ειδικότερα για τις περιπτώσεις συνταξιοδότησης λόγω θανάτου συνταξιούχου ή ασφαλισμένου που το ποσό της (οργανικής) σύνταξης των μελών υπολείπεται του κατωτέρου ορίου θανάτου χορηγείται το κατώτερο όριο λόγω θανάτου (ανεξαρτήτως του αριθμού των μελών της συνταξιοδοτούμενης ομάδας.) Ίδιες είναι και οι καταστατικές διατάξεις Ο.Α.Ε.Ε. Π.Δ.258/05 άρθρο 25, επίσης και οι διατάξεις του άρθρου 31 του Ν.2084/92 που εφαρμόζονται στους Νέους ασφαλισμένους από 1/1/93 και έπειτα.
Για το πρώην Τ.Ε.Β.Ε. με την υπ΄αρ.60/82 εγκύκλιο ορίστηκε ότι σε περιπτώσεις που υπολογιζόταν σύνταξη λόγω θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου και το ποσό της σύνταξης υπολείπονταν του κατωτέρου ορίου θανάτου :

I. Εάν δικαιοδόχο μέλος είναι μόνο χήρα ή μόνο τέκνο να χορηγείται το κατώτερο όριο λόγω θανάτου.
ΙΙ. Εάν δικαιοδόχα μέλη είναι χήρα και τέκνο (90%), ή δυο ή περισσότερα τέκνα ορφανά εξ΄ αμφοτέρων των γονέων (80%) να χορηγείται το ανάλογο ποσοστό (90% ή 80%) επί του κατωτέρου ορίου λόγω γήρατος ή αναπηρίας και
ΙΙΙ. Εάν δικαιοδόχα μέλη είναι η χήρα και δύο ή περισσότερα τέκνα (100%) να χορηγείται το κατώτερο όριο γήρατος ή αναπηρίας.
Με την υπ΄αρ.1363/23-2-09 γνωμοδότηση της η Δ/νση Νομικών Υπηρεσιών του Οργανισμού κατόπιν σχετικού ερωτήματος γνωμοδότησε ότι η υπ΄αρ.60/82 εγκύκλιος έπρεπε να μην εφαρμόζεται ήδη από την έκδοση του ΠΔ.116/88, συνεπώς και τώρα δεν πρέπει να τυγχάνει εφαρμογής .

Επομένως, σε κάθε περίπτωση υπολογισμού ποσού σύνταξης λόγω θανάτου, είτε εφαρμόζονται οι καταστατικές διατάξεις των πρώην Ταμείων (ΤΑΕ, ΤΕΒΕ, ΤΣΑ), είτε οι διατάξεις του ΟΑΕΕ, είτε οι διατάξεις «Νέων» ασφαλισμένων (Ν.2084/92), όταν το (οργανικό) ποσό υπολείπεται του κατωτάτου ορίου λόγω θανάτου το ποσό της σύνταξης (ανεξάρτητα από τον αριθμό των δικαιοδόχων μελών) θα καθορίζεται στα κατώτατα όρια λόγω θανάτου και θα επιμερίζεται αναλόγως στα δικαιούμενα ποσοστά.

Παρακαλούμε για την εφαρμογή των ανωτέρω:
– Για όλες τις εκκρεμείς αιτήσεις για αρχική χορήγηση σύνταξης θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου
– Για όλες τις περιπτώσεις μεταβολής (διακοπή σύνταξης τέκνου) που έχει χορηγηθεί πλήρες κατώτατο όριο γήρατος ( χήρα και δύο ή περισσότερα τέκνα).

Παρακαλείται η Διεύθυνση Πληροφορικής για την προσαρμογή της μηχανογραφικής εφαρμογής με τα νέα δεδομένα.

Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ
Κ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ

ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
Η ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΗ ΤΜ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ
Ι. ΜΑΡΙΑ

Η ΠΡΟΪΣΤ/ΝΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Σ. ΚΟΚΚΙΝΟΥ
Ο ΠΡ.Δ/ΝΣΗΣ ΠΑΡ. ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ Ε. ΕΥΘΥΜΙΟΥ
Ο ΠΡ. ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗΣ ΠΑΡΟΧΩΝ Α/Α Ε. ΕΥΘΥΜΙΟΥ
Ο ΔΙΟΙΚΗΤΗΣ Κ. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ