Το 2003 ο Christopher Reeve δοκίμασε με επιτυχία ένα πειραματικό διαφραγματικό βηματοδότη για να περιορίσει την εξάρτησή του από τον μηχανικό αναπνευστήρα. Από το 2003 κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, πραγματοποιήθηκαν πολλές επεμβάσεις, και μόλις πρόσφατα η FDA στις ΗΠΑ ενέκρινε την κυκλοφορία ενός νέου διαφραγματικού βηματοδότη του NeuroRx από την Synapse Biomedical, Inc. Η συσκευή απευθύνεται σε ανθρώπους με κάκωση νωτιαίου μυελού και άλλες παθήσεις, όπως πλάγια μυατροφική σκλήρυνση (ALS).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η συσκευή αυτή έχει ήδη εγκριθεί και στην Ευρώπη από το 2007, ενώ υπάρχει και ένα παλαιότερο μοντέλο από την Avery Biomedical Devices, U.S, που εγκρίθηκε το 1986 στις ΗΠΑ και το1995 στην Ευρώπη.
Η συσκευή NeuroRx εμφυτεύεται με μια απλή λαπαροσκοπική επέμβαση σε ασθενείς με δυσλειτουργία του διαφράγματος, στους οποίους όμως το φρενικό νεύρο παραμένει ανέπαφο ή παρουσιάζει περιορισμένη βλάβη.
Ο βηματοδότης αποτελείται από ηλεκτρόδια (τα οποία εφαρμόζονται στο διάφραγμα) και την συσκευή που παρέχει τον ηλεκτρικό ερεθισμό στον διαφραγματικό μυ.
Τα ποσοστά επιτυχίας πλέον κυμαίνονται σε πολύ υψηλά επίπεδα (96%) και έχουν πραγματοποιηθεί επεμβάσεις τόσο σε πρόσφατες κακώσεις όσο και σε χρόνιες (έως και 25 χρόνια μετά την κάκωση).
Ο στόχος στον οποίον αποβλέπει η χρήση αυτής της συσκευής, είναι η ευκολότερη και πιο φυσιολογική αναπνοή με πιθανή μείωση των πνευμονικών επιπλοκών.
Σε κλινική μελέτη που πραγματοποιήθηκε στις ΗΠΑ, ο διαφραγματικός βηματοδότης προσέφερε σε ασθενείς με μηχανικό αναπνευστήρα μέσω τραχειοστομίας την δυνατότητα να ζήσουν μια πιο δραστήρια καθημερινή ζωή σε ποσοστό 98%. Πάνω από το 50% κατάφερε να σταματήσει την χρήση του αναπνευστήρα εξ’ ολοκλήρου. Μια τέτοια συσκευή μπορεί να παρέχει την ικανότητα να ζήσουν όσοι εξαρτώνται από μηχανικό αναπνευστήρα μια πιο ανεξάρτητη ζωή – ακόμα και να ταξιδέψουν.
Η προσφορά αυτής της συσκευής δεν περιορίζεται μόνο στην ανεξαρτητοποίηση που προσφέρει. Η ομιλία καθίσταται λιγότερο εργώδης, και αισθήσεις όπως η γεύση και η όσφρηση μπορούν να αποκατασταθούν σε σημαντικό βαθμό.
Αποφεύγεται επίσης ο κίνδυνος της πνευμονίας που προκαλείται από την χρήση του αναπνευστήρα, καθώς η συχνότητα εμφάνισης πνευμονίας σε ασθενείς με κάκωση νωτιαίου μυελού φτάνει ποσοστά έως και 50%. Η θνησιμότητα δε, έχει αναφερθεί ότι κατά τον πρώτο χρόνο ανέρχεται σε ποσοστό 28% (Burns, 2007).
Οι απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις για την καταλληλότητα της συσκευής καθορίζονται από τον ιατρό, αλλά συνήθως περιλαμβάνουν εξετάσεις για την κατάσταση των πνευμόνων και δοκιμασία αγωγιμότητας του φρενικού νεύρου.
Στις ΗΠΑ υπάρχουν 5 κέντρα που εφαρμόζουν αυτή την συσκευή, με πιο γνωστό το Shepherd Center, (Atlanta, Georgia). Η εταιρία αναφέρει ότι 3 ασθενείς με κάκωση νωτιαίου μυελού στο Παρίσι και την Βαρκελώνη έχουν χρησιμοποιήσει αυτήν την συσκευή.
Το συνολικό κόστος της επέμβασης κυμαίνεται στα $20.000.
Ο διαφραγματικός βηματοδότης βρίσκει επίσης εφαρμογή σε παθήσεις όπως η πλάγια μυατροφική σκλήρυνση. Στον επόμενο χρόνο αναμένεται να εφαρμοστεί και σε ασθενείς με μυϊκή δυστροφία.
Κωνσταντίνος Μπαλακατούνης, PT, MSc