“Στο τρελλοκομείο ένας άντρας φιλά τους τοίχους και ονειρεύεται βαρκάδα σε κάποιο δροσερό Νείλο” Τσάρλς Μπουκόφσκι (μετάφραση Αλέξη Τραϊανού) Με τη μεσολάβηση του κέντρου έκθεσης πληροφόρησης και κοινωνικής έρευνας (ΚΕΠΚΕ) έφθασε ως εμάς και εκτίθεται στο Art-cafe “Τα Τα Τα” (Ηρακλειδών 30, Θησείο) μια έκθεση έργων ζωγραφικής των τροφίμων του ψυχιατρείου Gornja Toponica στη Σερβία.
Κάμποσα χρόνια πριν, ο γράφων είχε συγκλονιστεί βαθύτατα βλέποντας για πρώτη φορά, σχέδια παιδιών φτιαγμένα στο γκέτο της Τερεζίν. Οι καιροί έχουν κάπως αλλάξει και η Gornja Toponica δεν είναι Τερεζίν. Ωστόσο η εποχή μας είναι γεμάτη από άλλων ειδών γκέτο και από εκεί κάπου, αυτοί οι Σέρβοι καλλιτέχνες μας απευθύνονται. Τους φανταζόμαστε να περπατούν σε σκοτεινούς διαδρόμους, να ανοίγουν πόρτες και να διασχίζουν σκυφτοί σε μια ψυχιατρική αυλή με λιγοστά δέντρα.
Παιδιά ενός εμφυλίου πολέμου, μιας χώρας που βομβαρδίστηκε, θρυμματίστηκε, που δεν υπάρχει πια ή που ίσως και να μην υπήρξε ποτέ δεν τους απομένει άλλος τρόπος από το να επινοούν από την αρχή τον κόσμο, να τον συναρμολογούν εκ νέου και να τον φαντάζονται. Ζωγραφίζουν δέντρα και κήπους και κοιλάδες κάτω από σκοτεινούς ουρανούς και γυναικείες μορφές βυθισμένες στο πένθος. Αλλά και σκηνές μιας γαλήνιας καθημερινότητας, μια μέρα στην αγορά, για παράδειγμα, ή τοπία πλημμυρισμένα σε γαλάζιο φως. Οι τρόφιμοι της Gornja Toponica συνεχίζουν να ζωγραφίζουν και να ονειρεύονται μια “βαρκάδα σε κάποιο δροσερό Νείλο” με τη βάρκα της τέχνης που είναι η μόνη αληθινή.
(Στο εν λόγω Art-cafe θα εκτίθενται έργα κοινωνικά αποκλεισμένων ανθρώπων και ομάδων. Οι ενδιαφερόμενοι καλλιτέχνες μπορούν να απευθύνονται στον Δημήτρη Ιωαννίδη, τηλ: 6977580088 )
Σταμάτης Πολενάκης, ποιητής περιοδικό “Διαγωγή Μηδέν”