Ελπίδες για ασθενείς που πάσχουν από διάφορες μορφές παραλυσίας που οφείλονται σε βλάβες του νωτιαίου μυελού δημιουργεί το αποτέλεσμα πρόσφατων πειραμάτων. Ερευνητές μεταμόσχευσαν σε ποντικούς στους οποίους είχαν δημιουργήσει βλάβες στο νωτιαίο μυελό, ανθρώπινα κύτταρα που παράγουν μυελίνη με αποτέλεσμα να αποκαθίσταται η νευρική λειτουργία.
Εάν τα αποτελέσματα της πρωτοποριακής αυτής μεθόδου μπορούν να αναπαραχθούν στον άνθρωπο τότε αυτό θα σημαίνει μια καταπληκτική πρόοδο για μια σημαντική μερίδα ασθενών που πάσχουν από ασθένειες όπως η κατά πλάκας σκλήρυνση ή ακόμα για ασθενείς που έχουν υποστεί τραυματισμούς με βλάβες του νωτιαίου μυελού όπως οι παραπληγικοί και τετραπληγικοί.
Τα πειράματα που έδειξαν τα ενθαρρυντικά αυτά αποτελέσματα έγιναν από ερευνητές του πανεπιστημίου του Yale στο Connecticut. Χρησιμοποίησαν ποντικούς στους οποίους προκάλεσαν τεχνικά βλάβες στο νωτιαίο μυελό αφαιρώντας τη μυελίνη.
Η μυελίνη είναι ένας βασικός παράγοντας που περιβάλλει τα νευρικά κύτταρα και είναι απαραίτητη για την ομαλή λειτουργία τους και για την μεταφορά των ηλεκτρικών σημάτων πάνω στα οποία βασίζεται η όλη λειτουργία του νευρικού συστήματος.
Στην κατά πλάκας σκλήρυνση η μυελίνη καταστρέφεται σταδιακά προκαλώντας προοδευτικά εκφυλιστική νευροπάθεια του κεντρικού νευρικού συστήματος με αποτέλεσμα να δημιουργούνται στους ασθενείς παραλυσίες, απώλεια της ισορροπίας και απώλεια της αίσθησης.
Το περίβλημα μυελίνης γύρω από τα νευρικά κύτταρα δημιουργείται από μια οικογένεια κυττάρων του νευρικού συστήματος που ονομάζονται κύτταρα του Schwann. Τα κύτταρα αυτά αποδείχτηκαν σε παλαιότερα πειράματα σε ζώα ότι έχουν την ικανότητα να αποκαθιστούν βλάβες της μυελίνης στο νωτιαίο μυελό και στο υπόλοιπο νευρικό σύστημα.
Επίσης τα κύτταρα του Schwann αποδείχτηκαν ικανά να βοηθούν στην αποκατάσταση βλαβών και ανάπλαση των ίδιων των νευρικών κυττάρων επιπρόσθετα της θετικής δράσης που έχουν για τη μυελίνη. Το γεγονός αυτό της πολυδύναμης δράσης των κυττάρων του Schwann τα καθιστά πολύ σημαντικά για μια ενδεχόμενη θεραπεία και αποκατάσταση ασθενών με διάφορες παραλυσίες.
Οι ερευνητές στην παρούσα μελέτη μάζεψαν από ακρωτηριασμένα ανθρώπινα μέλη κύτταρα του Schwann τα οποία και τα κατάψυξαν. Ακολούθως στην κατάλληλη χρονική στιγμή μεταμόσχευσαν τα κύτταρα αυτά στα πειραματόζωα, στους ποντικούς στους οποίους πρωτύτερα είχαν προκαλέσει βλάβες με αφαίρεση της μυελίνης από το νωτιαίο μυελό.
Τα πειραματόζωα υποβλήθηκαν και σε ειδική ανοσοκατασταλτική θεραπεία για να μην απορρίψουν το ανθρώπινο μόσχευμα που είχαν δεχθεί.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά. Τα μεταμοσχευμένα κύτταρα κατάφεραν να καλύψουν τα κενά και τις ελλείψεις μυελίνης που υπήρχαν στα πειραματόζωα. Επιπλέον οι ηλεκτροφυσιολογικές μελέτες έδειξαν αποκατάσταση των νευρικών ηλεκτρικών σημάτων που έφταναν σχεδόν σε φυσιολογικά επίπεδα.
Χρειάζονται ακόμη να γίνουν μελέτες στα ζώα αυτά για να φανεί εάν τα ζώα αυτά θα αποκτήσουν ξανά και όλες τις ικανότητες κίνησης και συντονισμού που είχαν κανονικά.
Τα πειράματα αυτά ανοίγουν μεγάλες προοπτικές για πιθανές θεραπείες στον άνθρωπο ασθενειών του νευρικού συστήματος που προκαλούνται από βλάβες της μυελίνης όπως η κατά πλάκας σκλήρυνση και άλλες παραλυσίες.
Μια πιθανότητα είναι να χρησιμοποιηθούν αυτόλογα κύτταρα του Schwann, δηλαδή να παρθούν από τον ίδιο ασθενή και να μεταμοσχευτούν μεταγενέστερα σ’ αυτόν για να αποκαταστήσουν τις βλάβες της μυελίνης. Όμως κανείς δεν ξέρει ακόμα εάν οι μεταμοσχεύσεις των κυττάρων του Schwann θα έχουν τα ίδια αποτελέσματα και στον άνθρωπο.
Φαίνεται ότι η ίδια ομάδα έχει προετοιμάσει πρωτόκολλο έρευνας για να χρησιμοποιηθεί η μέθοδος αυτή, δηλαδή αυτόλογη μεταμόσχευση κυττάρων του Schwann, σε ασθενείς με κατά πλάκας σκλήρυνση. Εάν τελικά πάρουν την έγκριση από τις αρμόδιες πανεπιστημιακές αρχές υπολογίζεται ότι στους επόμενους μερικούς μήνες θα αρχίσουν οι πρώτες κλινικές δοκιμές.
Η πρωτοποριακή και πολλά υποσχόμενη έρευνα δημοσιεύεται στο Journal of Neuroscience, 21, 944-950 (2001) : ” Transplantation of cryopreserved adult human Schwann cells enhances axonal conduction in demyelinated spinal cord” από τους Kohama, Lankford και συνεργάτες.
Θα παρακολουθήσουμε με ενδιαφέρον την πορεία των ερευνών αυτών και θα δούμε τις θέσεις και της υπόλοιπης επιστημονικής κοινότητας για το θέμα αυτό. Διαφαίνονται δια μέσου των πειραμάτων και των πιθανών κλινικών δοκιμών που αναμένονται, πραγματικές ελπιδοφόρες προοπτικές για πολλούς συνανθρώπους μας που πάσχουν από διάφορες παραλυσίες, παραπληγίες, τετραπληγίες και κατά πλάκας σκλήρυνση.
Journal of Neuroscience
medlook.net 22-1-2014