Οι επιστήμονες κλωνοποίησαν για πρώτη φορά ανθρώπινα έμβρυα χρησιμοποιώντας ωάρια ατελούς ανάπτυξης στο εργαστήριο – μια τεχνική που ίσως αποτελέσει βιώσιμη επιλογή για τη δημιουργία ιστών και τη θεραπεία ασθενειών.
Το πείραμα παρουσιάστηκε τη Δευτέρα στην ετήσια διάσκεψη της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας, φέρνοντας τους Βέλγους στο προσκήνιο της ανθρώπινης κλωνοποίησης, που στοχεύει στη δημιουργία και παραγωγή γενετικά κατάλληλων βλαστικών κυττάρων, τα οποία θα χρησιμοποιηθούν στην αντιμετώπιση ασθενειών και κακώσεων.
Σκοπός αυτής της θεραπευτικής κλωνοποίησης δεν είναι η δημιουργία εμβρύων, αλλά η εξαγωγή βλαστικών κυττάρων που σχηματίζονται λίγες μέρες μετά τη σύλληψη, και μετατρέπονται έπειτα σε ανθρώπινο σώμα. Οι επιστήμονες ελπίζουν στην χρησιμοποίηση των κυττάρων αυτών για την αντικατάσταση τμημάτων οργάνων που ασθενούν ή είναι τραυματισμένα. Τα κύτταρα που προέρχονται από κλωνοποιημένα έμβρυα, ταιριάζουν γενετικά, και πιστεύεται ότι μπορούν να αποφευχθούν προβλήματα ασυμβατότητας κατά τη μεταμόσχευση.
Κάποιο ειδικοί θεωρούν ότι η κλωνοποίηση ίσως να μην είναι εφικτή σε πρακτικό επίπεδο για την παραγωγή βλαστικών κυττάρων, διότι απαιτείται τεράστιος αριθμός ωαρίων. Δεν περισσεύουν πολλά ώριμα ωάρια από τις τεχνικές γονιμότητας, ώστε να μπορούν να καλύψουν αυτή την ανάγκη, οπότε έγκειται στις ίδιες τις γυναίκες αν επιθυμούν να προσφέρουν τα ωάριά τους.
«Έως τώρα, οι επιστήμονες έχουν χρησιμοποιήσει ώριμα ωάρια για τη δημιουργία κλωνοποιημένων εμβρύων, αν όμως και τα ανώριμα ωάρια μπορούν να διατεθούν για αυτήν τη δουλειά, τότε θα έχουμε καταφέρει να επιλύσουμε ενα σημαντικό πρόβλημα», λέει η Joniane Van Der Elst, που ηγήθηκε της έρευνας στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης του Βελγίου.
Περίπου το 10% των ωαρίων που διαθέτουν οι γυναίκες στις διαδικασίες των τεχνικών γονιμότητας είναι ανώριμα, αλλά πολύ σπάνια έχουν αναφερθεί εγκυμοσύνες από τέτοια ωάρια, και συνήθως τα ανώριμα ωάρια αποβάλλονται.
«Σαν ιδέα είναι εξαιρετική, αλλά νομίζω ότι πρακτικά κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό», λέει ο Δρ. Gianpiero Palermo, ειδικός στην εμβρυολογία που δεν συμμετείχε στην έρευνα.
«Τα ανώριμα ωάρια που γονιμοποιούνται στο εργαστήριο, προσφέρουν ένα πολύ μικρό αριθμό εμβρύων. Στην περίπτωση των κλωνοποιημένων, ο αριθμός είναι αρκετά μικρότερος», λέει ο Palermo, που διευθύνει το τμήμα Γονιμότητας και Ανδρολογίας στο Πανεπιστήμιο Cornell.
Στο πείραμά τους οι Βέλγοι κατάφεραν να κλωνοποιήσουν επτά έμβρυα από ανώριμα ωάρια. Ωστόσο, τα έμβρυα αυτά, είχαν χρόνο ζωής μόλις 4 μέρες, που δεν είναι αρκετός για την παραγωγή βλαστικών κυττάρων.
Ο Palermo πιστεύει ότι αυτό οφείλεται στο ότι τα ωάρια δεν ήταν καλής ποιότητας σε σχέση με τα ώριμα.
Η Van Der Elst, κι η ομάδα της, προσπαθούν να τελειοποιήσουν την τεχνική, ελπίζοντας ότι έτσι θα μπορέσουν να διαθέσουν πιο πολλά έμβρυα για την παραγωγή βλαστοκυττάρων.
«Σίγουρα είναι ένα βήμα μπροστά», λέει ο Palermo, «Θα αυξήσει τη διάθεση των ωαρίων σε κάποιο βαθμό, αλλά όχι δραματικά».
Η ομάδα του Βελγίου είναι η τρίτη που αναφέρει ότι έχει κλωνοποιήσει ανθρώπινο έμβρυο.
Οι Νότιο-κορεάτες ήταν οι πρώτοι που κλωνοποίησαν έμβρυο πέρσι. Πριν από ένα μήνα, οι ίδιοι, πέτυχαν κάτι το εξαιρετικό. Να δημιουργήσουν κλωνοποιημένα έμβρυα από εννιά ασθενείς, και να παράγουν απ’ αυτά βλαστικά κύτταρα.
Βρετανοί επιστήμονες ανάφεραν τον περασμένο μήνα ότι κι αυτοί επίσης έχουν κλωνοποιήσει ανθρώπινο έμβρυο.
Το νομικό καθεστώς που αφορά στις κλωνοποιήσεις διαφέρει από χώρα σε χώρα, κι οι πιο πολλές έχουν νόμους και περιορισμούς. Στην Ελβετία και την Ιταλία απαγορεύονται, ενώ στο Βέλγιο την Ιαπωνία και την Σιγκαπούρη υπάρχουν κανονισμοί που τις επιτρέπουν μόνο για ιατρικές έρευνες.
Στην Αυστραλία μέχρι να θεσπιστεί νομικά κάτι σχετικό δεν επιτρέπονται οι κλωνοποιήσεις. Στις ΗΠΑ δεν διατίθενται κρατικές επιχορηγήσεις για τον σκοπό αυτό, αλλά δεν υπάρχουν περιορισμοί στην ιδιωτική πρωτοβουλία.
Απόδοση στα ελληνικά:
Πάνος Ζουρνατζίδης, Εργοθεραπευτής,
allejestem@hotmail.com