Τα άτομα με ειδικές ανάγκες που θέλουν να κάνουν χρήση του δικαιώματος που τους παρέχει ο νόμος 2643/98 (αντικατέστησε τον 1648/86) για κατ’ εξαίρεση πρόσληψη στον Δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα,

μπορούν από τώρα να υποβάλουν τα δικαιολογητικά τους στις μονάδες του ΙΚΑ, όπου θα λειτουργήσουν Πρωτοβάθμιες Υγειονομικές Επιτροπές πιστοποίησης του ποσοστού αναπηρίας τους.
Όλες οι κατηγορίες των ευεργετούμενων από το συγκεκριμένο νόμο (πολύτεκνοι, τέκνα αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης, συγγενείς ατόμων με ειδικές ανάγκες, τέκνα αναπήρων και θυμάτων πολέμου) θα κληθούν να υποβάλλουν (ή να ξαναϋποβάλουν όσοι ήδη το έχουν κάνει τα προηγούμενα χρόνια, στους οποίους θα επιστραφούν οι φάκελοι τις προσεχείς εβδομάδες) τα δικαιολογητικά τους τον προσεχή Απρίλιο, προκειμένου να τοποθετηθούν σε θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό ή τον δημόσιο τομέα. Οι θέσεις αυτές θα ανακοινωθούν από τον ΟΑΕΔ τον προσεχή Μάρτιο, ενώ οι τοποθετήσεις θα ξεκινήσουν να γίνονται ένα μήνα αργότερα.
Ειδικά για όσους έχουν υποβάλει δικαιολογητικά τα προηγούμενα χρόνια και σύμφωνα με όσα προβλέπονται σε σχετικό σχέδιο υπουργικής απόφασης που έχουν στην κατοχή τους οι «Καριέρες στο Δημόσιο», θα ισχύει η παλαιότητα, θα λαμβάνουν δηλαδή μόρια ανάλογα με τον χρόνο που υπέβαλλαν την αίτηση τους στον ΟΑΕΔ αρκεί να είναι ηλικίας 21 έως 45 ετών (όπως όλοι οι υπαγόμενοι στον νόμο) και τα άτομα με ειδικές ανάγκες να έχουν ποσοστό αναπηρίας άνω του 50% και όχι 40% όπως ίσχυε μέχρι τώρα.
Η τελευταία ρύθμιση, η αύξηση δηλαδή του ποσοστού αναπηρίας, αναμένεται να αφαιρέσει από πολλούς έως τώρα υπαγόμενους στις ευεργετικές διατάξεις του νόμου τη δυνατότητα αυτή και ιδιαίτερα των «αναπήρων μαϊμούδων», οι οποίοι καταλάμβαναν έως σήμερα τις θέσεις αυτών που πραγματικά είχαν ανάγκη. Ασθένειες όπως η σιδηροπενική αναιμία, το αυχενικό σύνδρομο και διάφορες άλλες, όχι εύκολα αποδεικνυόμενες, δεν θα οδηγούν πλέον αυτούς που τις επικαλούνται στον χαρακτηρισμό «άτομα με ειδικές ανάγκες» και την υπαγωγή τους στον νόμο.

Ποιους προστατεύει ο νόμος 2643/98
Δικαίωμα υπαγωγής στις προστατευτικές διατάξεις του Ν. 2643/98 έχουν όσοι διαθέτουν κάποια από τις παρακάτω ιδιότητες και είναι ηλικίας από 21 έως 45 ετών:
Α. Οι πολύτεκνοι γονείς με τέσσερα τέκνα και άνω, ένα από τα τέκνα πολύτεκνης οικογένειας και ο επιζών ή ο άγαμος γονέας τριών ανήλικων τέκνων. Για την εφαρμογή του νόμου αυτού ως πολύτεκνη οικογένεια νοείται εκείνη που έχει τουλάχιστον τέσσερα ζωντανά τέκνα.
Β. Τα άτομα με ποσοστό αναπηρίας 50% τουλάχιστον, που έχουν περιορισμένες δυνατότητες για επαγγελματική απασχόληση εξαιτίας οποιασδήποτε χρόνιας σωματικής ή πνευματικής πάθησης ή βλάβης (άτομα με ειδικές ανάγκες), εφόσον είναι γραμμένα στα μητρώα ανέργων αναπήρων του Οργανισμού Απασχολήσεως Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ). Επίσης, προστατεύονται όσοι έχουν τέκνο ή αδελφό ή σύζυγο με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω εξαιτίας βαριών ψυχικών και σωματικών προβλημάτων.
Γ. Όσοι έλαβαν μέρος στην Εθνική Αντίσταση, κατά την έννοια του Ν. 1285/82 (ΦΕΚ 115 Α’) και τα τέκνα τους. Επίσης προστατεύονται: α) τα μέλη των αντάρτικών ομάδων που έλαβαν μέρος στην Εθνική Αντίσταση κατά την έννοια του Ν. 1285/82, εφόσον έχουν δωδεκάμηνη τουλάχιστον ευδόκιμη υπηρεσία στις ομάδες αυτές, η οποία βεβαιώνεται από τις επιτροπές του Π.Δ. 379/1983 (ΦΕΚ 136 Α’) και β) τα τέκνα, ο επιζών σύζυγος και ο επιζών γονέας προσώπων που εκτελέστηκαν ή πέθαναν από τραύματα ή κακουχίες, εξαιτίας της συμμετοχής τους στην αντιδικτατορική αντίσταση κατά της χούντας των συνταγματαρχών από 21.4.1967 έως 24.7.1974.
Δ. Οι ανάπηροι και οι τραυματίες πολέμου ή πολεμικών γεγονότων, όσοι κατέστησαν ανίκανοι από τις κακουχίες της στράτευσης, εφόσον υπηρέτησαν με οποιαδήποτε ιδιότητα στις Ένοπλες Δυνάμεις ή στα Σώματα Ασφαλείας και τα τέκνα τους, τα θύματα πολέμου και οι ανάπηροι πολέμου άμαχου πληθυσμού και τα τέκνα τους, οι ανάπηροι ειρηνικής περιόδου και τα τέκνα τους. Επίσης, προστατεύονται τα τέκνα και ο επιζών σύζυγος των προσώπων που φονεύθηκαν ή εξαφανίστηκαν στα πολεμικά γεγονότα της Κύπρου των ετών 1964, 1967 και 1974.
Όπου με τις διατάξεις του νόμου αυτού παρέχεται προστασία σε περισσότερους από ένα δικαιούχους μιας οικογένειας (γονείς, τέκνα, συζύγους, αδελφούς) ή άσκηση του δικαιώματος προστασίας από ένα δικαιούχο αποκλείει τους υπόλοιπους.
Από την προστασία που παρέχει ο νόμος αυτός αποκλείονται:
Α) όσοι παίρνουν σύνταξη από το Δημόσιο οποιοδήποτε ασφαλιστικό οργανισμό κύριας ή επικουρικής ασφάλισης αθροιστικά μεγαλύτερη από το κατώτατο όριο σύνταξης γήρατος που καταβάλει κάθε φορά το ΙΚΑ, εκτός από τους παραπληγικούς- τετραπληγικούς, ημιπληγικούς, κωφούς και τυφλούς κατά την έννοια των διατάξεων του Ν. 958/1979, οι οποίοι αποκλείονται εφόσον λαμβάνουν το διπλάσιο της σύνταξης αυτής.
Β) όσοι αποκαταστάθηκαν με τις διατάξεις του Ν. 1487/1950 (ΦΕΚ179 Α’),
Γ) όσοι στερήθηκαν τα πολιτικά τους δικαιώματα σύμφωνα με τα άρθρα 59,60,61 και 62 του Ποινικού Κώδικα και
Δ) όσοι πήραν μέρος ως πρωραίτιοι στο πραξικόπημα ανατροπής της Κύπρου κατά το έτος 1974.

Με ποια κριτήρια επιλέγονται
Για τον καθορισμό της σειράς τοποθέτησης, πρόσληψης ή διορισμού των προστατευόμενων προσώπων λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των μορίων, τα οποία συγκεντρώνει ο ενδιαφερόμενος με βάση τα κριτήρια και τον αριθμό των μορίων που αντιστοιχεί, σε κάθε περίπτωση, σε κάθε κριτήριο.
Τα κριτήρια για τον καθορισμό της σειράς είναι τα εξής:
Α) η ηλικία του προστατευόμενου, β) τα τυπικά του προσόντα, γ) το ποσοστό αναπηρίας του, εφόσον πρόκειται για άτομο με ειδικές ανάγκες, δ) η οικογενειακή του κατάσταση και ε) η οικονομική του κατάσταση.
Ο αριθμός των μορίων με βάση το κριτήριο της ηλικίας καθορίζεται με βάση τον ακέραιο αριθμό των ετών ηλικίας, προσαυξανόμενο για άτομα ηλικίας από 21 έως 30 ετών κατά δεκαπέντε (15) μόρια, από 31 έως 40 ετών κατά είκοσι πέντε (25) μόρια και από 41 έως και 45 ετών κατά τριάντα (30) μόρια.
Ο αριθμός των μορίων με βάση το κριτήριο των τυπικών προσόντων καθορίζεται ως εξής:
α) Για απολυτήριο τίτλο Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης δέκα (10) μόρια.
β) Για απολυτήριο τίτλο Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης είκοσι (20) μόρια.
γ) Για πτυχιούχους Ινστιτούτο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΙΕΚ) τριάντα (30) μόρια.
δ) Για πτυχιούχους Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΤΕΙ) πενήντα μόρια.
ε) Για πτυχιούχους Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (ΑΕΙ) εβδομήντα (70) μόρια.
στ) Για κατόχους διδακτορικού τίτλου σπουδών εκατόν δέκα (110) μόρια.
Οι κάτοχοι αναγνωρισμένου πτυχίου ξένης γλώσσας λαμβάνουν είκοσι (20) επιπλέον μόρια για κάθε γλώσσα. Ο αριθμός μορίων, με βάση το κριτήριο της αναπηρίας για τα άτομα με ειδικές ανάγκες, καθορίζεται με βάση τον ακέραιο αριθμό στον οποίο ανέρχεται το ποσοστό της αναπηρίας τους, πολλαπλασιαζόμενος με συντελεστή 7.
Για τα άτομα που έχουν τέκνα ή αδελφούς ή σύζυγο με ποσοστό αναπηρίας 67% και άνω, εξαιτίας βαρέων ψυχικών και σωματικών προβλημάτων, ο αριθμός των μορίων καθορίζεται με βάση τον ακέραιο αριθμό στον οποίο ανέρχεται το ποσοστό αναπηρίας, πολλαπλασιαζόμενος με συντελεστή 7.
Ο αριθμός των μορίων με βάση το κριτήριο της οικογενειακής κατάστασης για όλες τις κατηγορίες των προστατευόμενων από τον νόμο προσώπων, εκτός από τους πολύτεκνους, καθορίζεται ως εξής:
Α) Για τον άγαμο είκοσι (20) μόρια.
Β) Για τον έγγαμο χωρίς τέκνα σαράντα (40) μόρια.
Γ) Για τον έγγαμο με ένα τέκνο εξήντα (60) μόρια.
Δ) Για τον έγγαμο με δύο τέκνα ογδόντα (80) μόρια.
Ε) Για τον έγγαμο με τρία τέκνα εκατό (100) μόρια.
Στ) Για το διαζευγμένο ή τον άγαμο που έχει την επιμέλεια ενός ή περισσότερων τέκνων υπολογίζονται, κατά περίπτωση, τα αντίστοιχα μόρια του έγγαμου με τέκνα.
Αν ο άλλος σύζυγος δεν εργάζεται, τα πιο πάνω μόρια προσαυξάνονται κατά είκοσι (20).
Αν στην οικογένεια υπάρχει τέκνο ή σύζυγος που είναι άτομο με ειδικές ανάγκες ή τέκνο ορφανό από έναν γονέα ηλικίας μέχρι 25 ετών, ο αριθμός μορίων που προκύπτει κατά τα ανωτέρω προσαυξάνεται με (200) επιπλέον μόρια.
Ο αριθμός των μορίων για τους πολύτεκνους γονείς, με βάση το κριτήριο της οικογενειακής κατάστασης καθορίζεται ως εξής:
Για πολύτεκνη οικογένεια με τέσσερα τέκνα τριακόσια (300) μόρια, τα οποία προσαυξάνονται κατά πενήντα (50) επιπλέον μόρια για κάθε ανήλικο τέκνο.
Ο αριθμός μορίων που προκύπτει από την εφαρμογή των διατάξεων των προηγούμενων παραγράφων προσαυξάνεται κατά ποσοστό 20% εφόσον το προστατευόμενο πρόσωπο υπάγεται σε περισσότερες από μια κατηγορίες.
Ο αριθμός των μορίων, με βάση το κριτήριο της οικονομικής κατάστασης του προστατευομένου, καθορίζεται σε εκατό (100) μόρια, εφόσον έχει ετήσιο ατομικό εισόδημα μέχρι το εκάστοτε αφορολόγητο ποσό ή οικογενειακό εισόδημα το διπλάσιο του ατομικού.
Για κάθε αύξηση του ατομικού εισοδήματος κατά πεντακόσιες χιλιάδες (500.000) δραχμές ή του οικογενειακού κατά ένα εκατομμύριο (1.000.000) δραχμές μειώνεται ο αριθμός των μορίων κατά είκοσι (20).
Για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής ως οικογενειακό εισόδημα του προστατευόμενου προσώπου νοείται αυτό που περιλαμβάνει το ετήσιο καθαρό εισόδημα και των δυο συζύγων, καθώς και το ετήσιο καθαρό εισόδημα των τυχόν ανήλικων τέκνων τους.
Αν περισσότερα πρόσωπα συγκεντρώνουν ίσο αριθμό μορίων, η μεταξύ τους σειρά προτεραιότητας καθορίζεται με κλήρωση. Η κλήρωση διενεργείται από την αρμόδια Επιτροπή και κατά τη διενέργεια της μπορούν να παρίστανται οι ενδιαφερόμενοι, ύστερα από έγκαιρη ειδοποίησή τους.