Αυτός ο Οδηγός είναι το αποτέλεσμα του έργου «Practical Guide on Political Participation for Disabled Women» που συγχρηματοδοτείται από την Education, Audiovisual & Culture Executive Agency της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω του Προγράμματος «Europe for Citizens».
Οι κύριοι στόχοι του προγράμματος είναι να αυξηθεί η συνειδητοποίηση της σημασίας της πολιτικής συμμετοχής σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, και των γυναικών με αναπηρία ειδικότερα, και συγχρόνως να αναδειχθούν τα όργανα και οι πληροφορίες που διευκολύνουν αυτή τη συμμετοχή. Οι κύριες δραστηριότητες προγράμματος είναι:
Φάση έρευνας – Συλλογή στοιχείων από γυναίκες με αναπηρία σχετικά με την προσωπική τους εμπειρία και τις γνώσεις τους στο θέμα.
Σχεδιασμός πληροφοριακού υλικού – Υλικό βασισμένο στις πραγματικές ανάγκες των αναπήρων.
Δραστηριότητες εκπαίδευσης & διάχυσης – Εστιασμένες σε ΜΚΟ & δημόσιους οργανισμούς που αφορούν σε άτομα με αναπηρία.
Οι εταίροι του έργου είναι: FEPAMIC (Ισπανία) – www.fepamic.org, ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ (Ελλάδα) – www.disabled.gr, και INSTITUTE FBI (Αυστρία) – www.uibk.ac.at/fbi/. Τόσο ο FEPAMIC όσο και το ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ είναι οργανώσεις που σχετίζονται με την υποστήριξη των ανθρώπων με αναπηρία, ενώ το INSTITUTE FBI δραστηριοποιείται στην έρευνα και σε θέματα φυλετικών διακρίσεων.
Διάρκεια έργου: Σεπτέμβριος 2009 – Σεπτέμβριος 2010.
Σε ποιον απευθύνεται ο Οδηγός & πού αποσκοπεί
Ο παρών Οδηγός σκοπεύει να είναι μια πηγή πληροφόρησης που θα χρησιμοποιηθεί από πολίτες με αναπηρία, ειδικότερα γυναίκες με αναπηρία, αλλά και από το γενικό κοινό, για να προωθήσει τη συνειδητοποίηση της σημασίας της πολιτικής συμμετοχής σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Αυτός ο Οδηγός σκοπεύει επίσης να παρέχει ένα γενικό πλαίσιο για την πιο αποτελεσματική ανάμειξη των πολιτών στα δημόσια ζητήματα της ΕΕ. Ο Οδηγός έχει στόχο να γίνει ένα πρακτικό όργανο για να γνωστοποιήσει στους πολίτες με αναπηρία τα κύρια συμμετοχικά όργανα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η Ε.Ε. είναι βασισμένη, μεταξύ άλλων, στις εξής βασικές αρχές: ισότητα, συμμετοχή και δημοκρατία.
Η προώθηση μιας ενεργού συμμετοχής των πολιτών είναι ένας από τους κύριους στόχους της ΕΕ. Γι’ αυτόν τον λόγο έχει καθιερώσει μηχανισμούς που εγγυώνται τη συμμετοχή των πολιτών στα δημόσια ζητήματα της Ε.Ε.
Το πρώτο πράγμα που υποστηρίζει αυτός ο Οδηγός είναι πως δεν υπάρχει κάποιος συγκεκριμένος τρόπος ή κανάλι για την πολιτική συμμετοχή που απευθύνεται συγκεκριμένα στις γυναίκες με αναπηρία. Τα υπάρχοντα κανάλια πολιτικής συμμετοχής είναι τα ίδια για όλους τους πολίτες, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας και προσωπικών καταστάσεων.
Πέρα από αυτό, και σε συνάρτηση με την Αρχή Κατά των Διακρίσεων, οι διαφορετικές οργανώσεις σε δημόσιο και ιδιωτικό επίπεδο προσπαθούν να παρέχουν συγκεκριμένες πηγές και να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή των ευπαθών ομάδων της κοινωνίας των πολιτών.
Το πρόβλημα της πολιτικής συμμετοχής στις μοντέρνες κοινωνίες είναι πολυδιάστατο. Οι πολίτες, εν γένει, δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική συμμετοχή τους, πόσο μάλλον σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η συμμετοχή στις Ευρωεκλογές, που είναι το πιο γνωστό συμμετοχικό όργανο, είναι πάντα πολύ μικρή σε ποσοστό. Οι γυναίκες και οι πολίτες με αναπηρία δεν εκπροσωπούνται όσο θα έπρεπε σε Ευρωπαϊκά όργανα και, γι’αυτό τον λόγο, ενδιαφέρονται λιγότερο και συμμετέχουν λιγότερο από τους άνδρες και τους πολίτες χωρίς αναπηρία..
Τι σκέφτονται οι Ευρωπαίοι πολίτες, τα άτομα με αναπηρίες και οι γυναίκες με αναπηρία ειδικότερα, σχετικά με την πολιτική συμμετοχή σε ευρωπαϊκό επίπεδο; Ορίστε μερικά παραδείγματα:
Η Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.) είναι μακριά από τις καθημερινές ανησυχίες.
Οι πολιτικοί ενδιαφέρονται κυρίως για τα δικά τους θέματα. Τα θέματα των πολιτών διαφέρουν από αυτά των πολιτών.
Η πολιτική συμμετοχή δεν θα κάνει καμιά διαφορά. Στις περισσότερες περιπτώσεις η γνώμη των πολιτών δεν συνυπολογίζεται.
Άμεσοι τρόποι για να εκφράσεις τη γνώμη σου στην Ε.Ε. δεν υπάρχουν ή είναι άγνωστοι.
Ένα άτομο με αναπηρία είναι προτιμότερο να επικοινωνήσει με τους εθνικούς ή τοπικούς πολιτικούς της περιφέρειάς τους.
Ο παρών Οδηγός σκοπεύει να συνεισφέρει στην πολιτική συμμετοχή των πολιτών παρέχοντας πρακτικές συμβουλές και χρήσιμες πληροφορίες για τη διευκόλυνση της πολιτικής συμμετοχής:
«Η πολιτική συμμετοχή είναι ο μόνος τρόπος για να εκφράσεις τις απόψεις σου και να ακουστούν τα προβλήματά σου… Όταν επηρεάζεις τις αποφάσεις είσαι πιο σίγουρος για το ότι το αποτέλεσμα θα ικανοποιεί τις ανάγκες σου(…) Σημαίνει να είσαι ενεργός και όχι παθητικός στις αποφάσεις των άλλων» (Απόσπασμα συνέντευξης γυναίκας με αναπηρία)
«Πιστεύω ότι η συμμετοχή σε ευρωπαϊκό επίπεδο σημαίνει συμμετοχή του πολίτη σε θέματα που αφορούν στην Ε.Ε. ως ολότητα. Οι άνθρωποι συνήθως ξεχνούν πως πρόκειται για έναν κόσμο, ένα ανθρώπινο είδος, έναν πλανήτη που φιλοξενεί ανθρώπους με τις ακριβώς ίδιες ανάγκες. Αυτό το είδος συμμετοχής μπορεί πράγματι να αναβαθμίσει την ίδια την ποιότητα ζωής…» (Απόσπασμα συνέντευξης γυναίκας με αναπηρία)
«Είναι πάντα προτιμότερο να υψώνεις το ανάστημά σου και να διεκδικείς την ποιότητα ζωής σου παρά να αφήνεις άλλους να το κάνουν για σένα. Έχει να κάνει με το ότι αναλαμβάνεις τον έλεγχο της ζωής σου…» (Απόσπασμα συνέντευξης γυναίκας με αναπηρία)
«Η πολιτική συμμετοχή πρέπει να είναι η βάση για την πραγματική δημοκρατία, αλλά πιστεύω ότι οι πολίτες δεν ενδιαφέρονται για τα δημόσια θέματα. Επίσης, κατά τη γνώμη μου, η πραγματική δημοκρατία απαιτεί νέους ευκολόχρηστους τρόπους τοποθέτησης στα δημόσια θέματα. Η συμμετοχή είναι σημαντικοί, αλλά οι περισσότεροι πολίτες δεν έχουν τον χρόνο, την ενημέρωση ή τις ευκαιρίες να το πράξουν…» (Απόσπασμα συνέντευξης γυναίκας με αναπηρία)
Βασικές αρχές που περιέχονται στον Οδηγό
Πριν αρχίσουμε, χρειάζεται να γνωστοποιήσουμε κάποιες βασικές αρχές:
- Η συμμετοχή είναι η βάση της δημοκρατίας. Δεν υπάρχει δημοκρατία εάν οι πολίτες δεν συμμετέχουν στα δημόσια ζητήματα. Η συμμετοχή σας απαιτείται πάντα και είναι απαραίτητη. Βεβαίως η συμμετοχή θα απαιτήσει από σας κάποιες πρόσθετες προσπάθειες, αλλά είναι ο μόνος τρόπος για να ακουστεί η δική σας φωνή.
- Μπορεί να σκέφτεστε πως η Ευρώπη είναι μακριά από τις καθημερινές σας ανάγκες, αλλά είναι σημαντικό να θυμηθείτε ότι 85% των ευρωπαϊκών αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν επιπτώσεις στη καθημερινή ζωή των πολιτών. Η ευρωπαϊκή νομοθεσία εφαρμόζεται πάντα σε εθνικό επίπεδο μέσω της εθνικής νομοθεσίας.
- Η συμμετοχή είναι ένας κύριος στόχος των πολιτικών της ΕΕ και επομένως η ΕΕ προσφέρει ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων για τη συμμετοχή. Οι ευρωπαϊκές εκλογές είναι η σημαντικότερη μορφή πολιτικής συμμετοχής σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αλλά δεν είναι μοναδική: ηλεκτρονικά φόρουμ, διαβουλεύσεις, αιτήσεις στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ,και άλλες υπηρεσίες είναι διαθέσιμες.
- Οι οργανώσεις που εκπροσωπούν άτομα με αναπηρία ή οι γυναικείες οργανώσεις, δημόσιες ή ιδιωτικές, μπορούν να παίξουν κύριο ρόλο στην προώθηση ενεργών δράσεων της κοινωνίας των πολιτών μέσω των μελών τους. Έτσι, η ανάμιξη σε τέτοιες οργανώσεις, σε εθνικό ή διεθνικό επίπεδο, είναι μια καλή ιδέα για την αύξηση της γνώσης και των ευκαιριών συμμετοχής στα κοινά ευρωπαϊκά ζητήματα.
Background
Οι εκλογές και άλλες συμμετοχικές διαδικασίες αποτελούν ουσιαστικά την σημαντικότερη πολιτική άσκηση, αλλά και άσκηση της βασικής δημοκρατικής συμμετοχής.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πιστεύει ότι είναι σημαντικό να ενεργοποιηθεί ο αστικός διάλογος μεταξύ των πολιτών και των ευρωπαϊκών δημόσιων οργάνων και επομένως προσφέρει ένα μόνιμο δίαυλο επικοινωνίας, διαλόγου και διαβουλεύσεων με τους πολίτες.
Οι Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις (ΜΚΟ) αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας των πολιτών και μπορούν να παίξουν κύριο ρόλο στην προώθηση της πολιτικής συμμετοχής μεταξύ των πιο αποκλεισμένων πληθυσμιακών ομάδων. Επομένως, η ουσιαστική αποστολή τους πρέπει να είναι η προώθηση της συμμετοχής στις εκλογές, καθώς και η χρήση άλλων διαδικασιών συμμετοχής.
Οι ΜΚΟ είναι βασικός παράγοντας για να συμβεί αυτό, αλλά είναι ουσιαστικό ότι και τα δίκτυα αρθρώνονται καλύτερα για να περιλάβουν το θέμα της πολιτικής συμμετοχής ως βασικό θέμα στις οργανώσεις.
Ας ρίξουμε μια ματιά στα κύρια κανάλια που υπάρχουν στη διάθεσή σας για την πολιτική συμμετοχή. Θα δούμε ότι τα σημαντικότερα όργανα που συμμετέχουν προέρχονται από το Κοινοβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και από την Κοινότητα.
Ενημερωτικά έντυπα
Επιλέγοντας την ακόλουθη εικόνα μπορείτε να ανοίξετε το pdf αρχείο με τα περιεχόμενα του Οδηγού Πολιτικής Συμμετοχής για τις Γυναίκες με Αναπηρία:
Στους ακόλουθους συνδέσμους θα βρείτε σε μορφή pdf την αφίσα και το τρίπτυχο του έργου (στα ελληνικά):