Η Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ΣκΠ) αποτελεί νόσο κυρίως της τρίτης και τέταρτης δεκαετίας της ζωής, χωρίς όμως να αποκλείονται μικρότερες ή και μεγαλύτερες ηλικίες, οπότε αναφερόμαστε στην εφηβική και γεροντική μορφή της νόσου αντίστοιχα.
Σε ανάδρομη επιδημιολογική μελέτη 293 ασθενών με ΣκΠ που νοσηλεύθηκαν στην Α’ Νευρολογική κλινική, στη διάρκεια μιας 20ετίας, 5 ασθενείς (1,7%) παρουσίασαν ηλικία έναρξης της νόσου μεγαλύτερη των 50 ετών. Συγκεκριμένα, οι ηλικίες έναρξης ήταν 51 έτη σε τρεις ασθενείς, 57 και 61 έτη.
Χρησιμοποιήθηκαν τα διαγνωστικά κριτήρια των I. McDonald και συν. (2001) δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στη διαφορική διάγνωση των απομυελινωτικών εστιών από τις βλάβες ισχαιμικής αιτιολογίας. Γι’ αυτό το λόγο και η οριστική διάγνωση έγινε μετά πάροδο, κατά μέσο όρο, τεσσάρων μηνών από την εμφάνιση των αρχικών συμπτωμάτων.
Η σχέση ανδρών/γυναικών ήταν 1,5/1 υπέρ των ανδρών. Τα αρχικά συμπτώματα ήταν κινητικές διαταραχές (3 ασθενείς), παρεγκεφαλιδική δυσλειτουργία (3 ασθενείς), διπλωπία (1 ασθενής), νευραλγία τριδύμου (1 ασθενής), διαταραχές κατάποσης (1 ασθενής), καταθλιπτική συνδρομή (1 ασθενής) και γενικευμένη επιληπτική κρίση (1 ασθενής). Οι δύο ασθενείς παρουσίασαν πρωτογενώς προϊούσα και οι τρεις δευτερογενώς προϊούσα πορεία. Στο τέλος της οκταετούς παρακολούθησης και οι πέντε ασθενείς παρουσίαζαν σοβαρή ανικανότητα (μεγαλύτερη του 5 στην κλίμακα EDSS του Kurtzke).
Όταν έγινε η διάγνωση της νόσου οι ασθενείς παρουσίαζαν φυσιολογικό MMSE (Mini Mental State Examination), ενώ τρεις από αυτούς αρχόμενο οργανικό ψυχοσύνδρομο με τη χρήση του SKT. Μετά την πάροδο της οκταετίας όλοι οι ασθενείς παρουσίαζαν ήπιες έως μέτριες γνωσιακές διαταραχές (MMSE=25-29/30) και τέσσερις αρχόμενο-ήπιο οργανικό ψυχοσύνδρομο με βάση το SKT.
Από τα παραπάνω αποτελέσματα συμπεραίνουμε ότι η γεροντική μορφή της ΣκΠ παρουσιάζει συνήθως προϊούσα πορεία, που οδηγεί συχνά σε κινητική αναπηρία, παρουσιάζονται ήπιες έως μέτριες γνωσιακές διαταραχές και οργανικό ψυχοσύνδρομο με μεγαλύτερη συχνότητα απ’ ό,τι στη συνήθη ηλικία έναρξης των 20-50 ετών, και δεν διατηρείται η επικράτηση των θηλέων στη σχέση ανδρών/γυναικών – ίσως λόγω της ελάττωσης των οιστρογόνων.
Σημειώνεται πως μελέτη μεγαλύτερου αριθμού περιστατικών θα καταδείξει ακόμη περισσότερα στοιχεία για τη γεροντική μορφή της νόσου.
Ευφροσύνη Κουτσουράκη
Επικ. Καθηγήτρια Α’ Νευρολογικής κλινικής Α.Π.Θ.