Οι πιο πολλοί συμπολίτες μας έχουν ακούσει ότι η Αλλαντική τοξίνη (BOTOX) χρησιμοποιείται για την θεραπεία (!) των ρυτίδων του προσώπου κυρίως από ανθρώπους που ενδιαφέρονται, και βεβαίως που ταυτοχρόνως έχουν την οικονομική δυνατότητα, για την εξάλειψη αυτών.
Το σκεύασμα αυτό χρησιμοποιείται και για σπανιότερες παθήσεις όπως βλεφαρόσπασμος, η αυχενική δυστονία, το ραιβόκρανο, η σπαστική δυσφωνία, η υπεριδρωσία, η δυστονία των άκρων, και την πυραμιδική δυσκαμψία σε ασθενείς με ιστορικό παράλυσης μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο.
Οι πιο πολλοί όμως δεν γνωρίζουν ότι η παραπάνω ουσία έρχεται να προσθέσει μια νέα μορφή θεραπείας στη κατάσταση που ταλανίζει την πλειοψηφία των αναγνωστών του περιοδικού αυτού και που λέγεται: Νευρογενής Κύστη.
Κατ αρχήν τι είναι το BOTOX και πώς δρα στην ουροδόχο κύστη;
Το σκεύασμα αυτό λοιπόν είναι μια ειδικά επεξεργασμένη τοξίνη του μικροβίου Clostridium Botulinum η οποία με αυτό το τρόπο αδρανοποιείται από την τοξικότητα της, και παραμένουν μόνο τα θεραπευτικά αποτελέσματα αυτής. Η τοξίνη αυτή δρα στο επίπεδο των μυών της περιοχής που χορηγείται και προκαλεί τοπική παράλυση αυτών. Η τοξίνη βεβαίως που χορηγείται είναι αβλαβής για τον υπόλοιπο οργανισμό γιατί έχει κυρίως τοπική δράση.
Στο παρόν άρθρο θα προσπαθήσουμε να σας ενημερώσουμε για την νέα αυτή μορφή θεραπείας με αντικειμενικότητα, και να σας εκθέσουμε τα υπέρ και τα κατά αυτής, και επειδή ούτε ο συγγραφέας του άρθρου αλλά ούτε και το περιοδικό έχουν οποιαδήποτε σχέση με την εμπορική πλευρά του φαρμάκου, στο υπόλοιπο άρθρο θα το αναφέρουμε ως «Αλλαντική τοξίνη».
Η νευρογενής κύστη μπορεί να εμφανισθεί με διάφορες μορφές, οι συχνότερες από τις οποίες είναι είτε η υπεραντανακλαστικότητα του εξωστήρα (δηλ. οι ανεξέλεγκτες συσπάσεις της ουροδόχου κύστης που οδηγούν σε ακράτεια ούρων), είτε η δυσυνεργεια σφιγκτήρα-εξωστήρα (δηλ. η μη χαλάρωση του σφιγκτήρα της ουρήθρας κατά την διάρκεια της ούρησης όπως είναι το φυσιολογικό). Σε αυτές ακριβώς τις δυο περιπτώσεις, που όπως είπαμε είναι και οι πιο συχνές , η έγχυση του φάρμακου μπορεί να βοηθήσει.
Αλλά πως ένας ασθενής με νευρογενή κύστη μπορεί να ξέρει αν η χρήση του συγκεκριμένου φάρμακου μπορεί να τον ωφελήσει? Όπως σε κάθε ασθενή με νευρογενή κύστη έτσι και εδώ πρέπει να προηγείται πλήρης Ουροδυναμικός έλεγχος για να διαφανεί ο τύπος και η έκταση της νευρογενούς βλάβης, και αν αυτή μπορεί να βελτιωθεί ή να θεραπευτεί από την θεραπεία με Αλλαντική τοξίνη. Πρέπει να υπάρχει είτε πλήρης είτε μερική αποτυχία των προηγηθείσων συντηρητικών θεραπειών πχ. με χάπια. Δηλαδή για να το απλοποιήσουμε και για να γίνει πιο κατανοητό θα πρέπει τα φάρμακα του τύπου Ditropan Detrusitol ή άλλα παρόμοια που δίνουμε σε αυτές τις περιπτώσεις στους ασθενείς με νευρογενή κύστη να μην βοηθούν. Τέλος ο ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει πως να κάνει διαλείποντες καθετηριασμούς γιατί ένα ποσοστό θα τους χρειαστεί για κάποιο χρονικό διάστημα μετά την θεραπεία.
Πως χορηγείται η Αλλαντική τοξίνη στους ασθενείς με νευρογενή κύστη? Η χορήγηση αυτού του φάρμακου μπορεί να γίνει με ή χωρίς αναισθησία ( ανάλογα με την νευρολογική κατάσταση του ασθενούς), εκτελείται όμως πάντα εντός του χειρουργείου για αποφυγή μολύνσεων.
Ο αρμόδιος για να χορηγήσει ενδοκυστικά το σκεύασμα είναι ο Χειρουργός Ουρολόγος και ειδικότερα ο Νευροουρολόγος, ο ιατρός δηλαδή που ασχολείται ιδιαίτερα με την νευρογενή κύστη και έχει ταυτοχρόνως εκπαιδευτεί σε αυτού του είδους την θεραπεία.
Αφού λοιπόν προηγηθεί κυστεουρηθροσκόπηση, γίνεται μια προσεκτική χαρτογράφηση του εσωτερικού της ουροδόχου κύστης και με την βοήθεια των κυστεοσκοπίων και μίας ειδικής βελόνας γίνεται ένεση του φαρμάκου σε ειδικά επιλεγμένες περιοχές του τοιχώματος της ουροδόχου κύστης. Η όλη διαδικασία κρατά περίπου 20 λεπτά και ο ασθενής ανανήπτει χωρίς πρόβλημα.
Υπάρχουν παρενέργειες? Επειδή δεν υπάρχει θεραπεία σε αυτό τον κόσμο που να μην συνδέεται με ένα ποσοστό παρενεργειών έτσι και εδώ ισχύει ο ίδιος κανόνας. Οι παρενέργειες είναι όμως σπάνιες γιατί όπως είπαμε η ενέσεις είναι τοπικές στο τοίχωμα τη ουροδόχου κύστης. Η πιο συχνή παρενέργεια είναι παροδική παράλυση της ουροδόχου κύστης η οποία μπορεί να κρατήσει από μέρες μέχρι μερικές εβδομάδες, και η οποία αντιμετωπίζεται με διαλείποντες καθετηριασμούς μέχρι να επανέλθει στο φυσιολογικό. Αυτό όμως δεν είναι πρόβλημα για τους περισσότερους ασθενείς με νευρογενή κύστη οι οποίοι στη μεγάλη τους πλειοψηφία είναι ήδη εξοικειωμένοι με αυτούς.
Πρέπει εδώ να τονίσουμε ότι η μέθοδος αυτή δεν είναι πειραματική, αλλά υπάρχει ήδη μεγάλη εμπειρία στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ με ευτυχώς ελπιδοφόρα αποτελέσματα.
Συμπερασματικά η θεραπεία με ενδοτοιχωματική ένεση στην ουροδόχο κύστη αραιωμένης τοξίνης του Clostridium Botulinum έρχεται να φέρει μια καλή εναλλακτική λύση θεραπείας στους ασθενείς με νευρογενή κύστη οποιασδήποτε αιτιολογίας, όπως η ακράτεια των ούρων ή οι αυξημένες ενδοκυστικής πίεσης δεν ανταποκρίνονται στις άλλες μορφές θεραπείας.
ΚΑΛΥΒΑΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ
ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ-ΟΥΡΟΛΟΓΟΣ MSc, FEBU
Νευροουρολόγος-Υπεύθυνος Ουροδυναμικής τμήματος, Κλινική «Άγιος Λουκάς» Θεσσαλονίκης,
Fellow of Neurourology and Urodynamics Department, Aberdeen, UK
E mail: kalyvas@altecnet.gr