Τον τελευταίο χρόνο όλα τα απρόοπτα συμβαίνουν σε όλα γενικώς τα ασφαλιστικά ταμεία και σε βάρος των ασφαλισμένων με σοβαρές αναπηρίες. Θα πρέπει να το πάρουμε απόφαση και να μάθουμε να ζούμε με τα απρόοπτα. Προφανώς δεν υπάρχει άλλη επιλογή και προφανώς θα συναντήσουμε πολλά περισσότερα προβλήματα το 2012.
Μια δύσκολη χρονιά μας έρχεται και όλα δείχνουν πως θα γίνουν διακριτικές και αδιάκριτες περικοπές που πάντα θα τις μαθαίνουμε με καθυστέρηση και πάντα εκ του αποτελέσματος. Κάποτε τα ασφαλιστικά ταμεία ενημέρωναν με εγκυκλίους ή με νέους νόμους. Τώρα πλέον δεν υπάρχει τέτοια ανάγκη για τόση δημοκρατία. Αυτή η νέα εκδοχή της δημοκρατίας απλώς περικόπτει ακόμη και αυτά που δεν περικόπτονται.
Έτσι, από το Μάιο του 2011 το Ι.Κ.Α. εξέδωσε εγκύκλιο στο πλαίσιο της οποίας υπήρχαν περικοπές της τάξης του 50% για τα βοηθήματα αποκατάστασης και ανεξάρτητης διαβίωσης. Αμέσως μετά εξέδωσε με εγκύκλιο με την οποία ανακαλούσε την προηγούμενη εγκύκλιο. Μέχρι και το τέλος του 2011 εξέδωσε τρεις εγκυκλίους με τις οποίες ανέστειλε την εφαρμογή της πρώτης εγκυκλίου.
Όμως, αρκετοί ασφαλισμένοι όταν πήγαιναν από το Ι.Κ.Α. για να πάρουν τα χρήματα για τα βοηθήματα τα οποία τους χορηγήθηκαν πληροφορήθηκαν πως τα χρήματα είναι κατά 50% λιγότερα επειδή «το σύστημα» δεν δέχεται τα νέα ποσά. Έτσι εκ του αποτελέσματος καταλαβαίνουμε πως πάνω από τη διοίκηση του Ι.Κ.Α. και πάνω από τα ασφαλιστικά όργανα βρίσκεται το «σύστημα» που σε απλά ελληνικά, είναι το σύστημα μηχανοργάνωσης του Ι.Κ.Α.
Αντίστοιχα προβλήματα υπάρχουν με την πληρωμή των επιδομάτων από τους δήμους του Καλλικράτη που άλλοτε τα καταβάλλουν εγκαίρως και άλλοτε με καθυστέρηση, είτε επειδή δεν έχουν εισπράξει χρήματα από το κράτος είτε επειδή δεν υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό για να υποστηρίξει αυτές τις πληρωμές.
Σε μερικά επαρχιακά Ι.Κ.Α. δεν αποδίδονται τα χρήματα στους ασφαλισμένους εγκαίρως επειδή δεν υπάρχει προσωπικό για να διεκπεραιώσει την διαδικασία εκκαθάρισης των χρημάτων που αφορούν καθετήρες, πεοκαλύπτρες και συστήματα ουροσυλλογής. Επιπλέον δεν εκκαθαρίζονται πάντα τα χρήματα που αφορούν φυσικοθεραπείες και άλλες θεραπείες που χωρίς εγκύκλιο έχουν περικοπεί κατά περίπτωση, από το «σύστημα».
Στα άλλα και πιο φτωχά ασφαλιστικά ταμεία, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα: Λέγεται πως ο ΟΓΑ και ο ΟΠΑΔ καθυστερούν τις πληρωμές περισσότερο από έξι μήνες ή και σε μερικές περιπτώσεις περισσότερο από ένα χρόνο. Στο διάστημα αυτό και εν μέσω οικονομικής κρίσης οι ασφαλισμένοι με αναπηρίες θα πρέπει να καλύψουν αυτά τα ποσά από την «τσέπη τους», αφού το ασφαλιστικό τους ταμείο δεν προβλέπει κάποια νόμιμη διαδικασία επικοινωνίας των ασφαλισμένων με το ασφαλιστικό ταμείο.
Από την 1η Ιανουαρίου μας έρχεται και ο ΕΟΠΥΥ που προβλέπει πλέον νέους τιμοκαταλόγους με ακόμη πιο δραματικές περικοπές. Οι διοικούντες τις κοινωνικές ασφαλίσεις ισχυρίζονται πως ο ΕΟΠΥΥ θα αρχίσει να λειτουργεί κανονικά. Πώς μπορεί όμως να λειτουργήσει στην Ελλάδα ένας νέος οργανισμός που στηρίζεται στα υπολείμματα των παλαιότερων οργανισμών που αποδεδειγμένα δεν μπορούσαν να φέρουν σε πέρας το έργο τους για πολλές δεκαετίες; Λέγεται μάλιστα πως ο ΕΟΠΥΥ θα έχει σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης χωρίς ωστόσο να έχει ανακοινωθεί ο τρόπος που θα λειτουργεί αυτό το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης ούτε ο τρόπος κοστολόγησης.
Μήπως τελικά ο ΕΟΠΥΥ θα είναι το άκρο άωτο της αυτονόμησης του «συστήματος» επί των αναγκών των ασφαλισμένων;
Είναι πλέον βέβαιο πως θα υπάρξουν προβλήματα και μάλιστα πολλά προβλήματα στη λειτουργία του ΕΟΠΥΥ και πολύ πιθανό να ζητηθεί από τους ασφαλισμένους να ξανακάνουν τα χαρτιά τους και τις εξετάσεις τους ώστε ο νέος φορέας (ο ΕΟΠΥΥ) να αποφασίσει εάν είναι δικαιούχοι ή όχι.
Ένα πράγμα έχει σημασία: Το καψώνι θα συνεχιστεί και μάλιστα με νέους όρους. Τώρα που οι διοικήσεις των ασφαλιστικών ταμείων έχουν «πάρει τον αέρα» των ασφαλισμένων δεν πρόκειται να σταματήσουν πουθενά. Οι ασφαλισμένοι με αναπηρίες κατά τη δική τους εκδοχή αντιστοιχούν σε μια μεγάλη δαπάνη και αυτή η δαπάνη θα πρέπει να σταματήσει είτε με περικοπές των παροχών είτε με περικοπές των ασφαλισμένων.
Το πρόβλημα είναι πως δεν υπάρχει κάποια οργανωμένη υποδομή υποστήριξης των ασφαλισμένων με αναπηρίες και τώρα πλέον κάτω από συνθήκες και όρους οικονομικής κρίσης είναι πολύ δύσκολο να δημιουργηθεί κάτι τέτοιο.
Ο μηχανισμός των ασφαλιστικών ταμείων υπολειτουργεί και οι ενστάσεις των ασφαλισμένων αξιολογούνται με καθυστέρηση το λιγότερο ενός έτους. Η προσφυγή στη δικαιοσύνη είναι άχρηστη επειδή οι υποθέσεις εκδικάζονται με τεράστιες καθυστερήσεις που σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να είναι 5 χρόνια αλλά ακούγεται πως στην πραγματικότητα είναι 10 χρόνια. Με απλά λόγια, χρειάζονται το λιγότερο 11 χρόνια για να βγει κάποια απόφαση από τα δικαστήρια και με τόσο φόρτο εργασίας που έχουν οι δικαστές δύσκολα θα ασχοληθούν με μικρές υποθέσεις όπως είναι οι υποθέσεις των ασφαλισμένων που αδικούνται από τα ασφαλιστικά ταμεία.
Μερικά χρόνια πριν, θα μπορούσαν οι ασφαλισμένοι να απευθυνθούν στις διοικήσεις των παροχών των ασφαλιστικών ταμείων για να διεκδικήσουν μια πιο ευνοϊκή και άμεση απόφαση από τα ανώτερα όργανα των ασφαλιστικών ταμείων. Όπως όμως όλα δείχνουν κάτι τέτοιο δεν μπορεί να γίνει πλέον επειδή η εξουσία στα ασφαλιστικά ταμεία δεν βρίσκεται πλέον στις διοικήσεις των παροχών, αλλά στο σύστημα (μηχανοργάνωσης ή ηλεκτρονικής συνταγογράφησης).
Έτσι αργά και σταθερά διαπιστώνουμε πως το «σύστημα» κατέλαβε την εξουσία και έχει αυτονομηθεί.
Ακούγεται σαν επιστημονική φαντασία αλλά δεν είναι τίποτα περισσότερο από την εξέγερση των ηλεκτρονικών υπολογιστών της μηχανοργάνωσης των ασφαλιστικών ταμείων. Από το σύστημα εξαρτώνται πλέον όλα.
Πρέπει να ελπίζουμε ωστόσο πως στη δημοκρατία θα πρέπει να λειτουργούν οι μηχανισμοί. Η λειτουργία των μηχανισμών εξαρτάται από εμάς. Μέχρι πρότινος η λειτουργία της κρατικής μηχανής εξαρτιόταν από το «λάδι». Τώρα πλέον που οι ασφαλισμένοι δεν έχουν χρήματα για να «λαδώσουν» το μηχανισμό θα πρέπει με κάποιο τρόπο να εξαναγκαστεί η λειτουργία του μηχανισμού.
Πρέπει να βρεθούν νέοι τρόποι διεκδίκησης των ασφαλιστικών δικαιωμάτων των ασφαλισμένων με αναπηρίες και σε αυτή τη διαδικασία οι ασφαλισμένοι είναι μόνοι τους. Τα συνδικαλιστικά σωματεία δεν διαθέτουν την τεχνογνωσία για να μπορούν να συνηγορήσουν υπέρ των ασφαλισμένων με αναπηρίες, αλλά και πλέον οι τεχνολογίες αποκατάστασης έχουν απλοποιηθεί τόσο, που υπό κανονικές συνθήκες δεν θα χρειαζόταν συνηγορία ούτε θα χρειαζόταν τόσο πολύπλοκους μηχανισμούς για να αποφασίζουν κάθε μήνα για αυτά που χρειάζεται ο κάθε μεμονωμένος ανάπηρος λες και είναι η πρώτη φορά…
Αυτά που επί 30+ χρόνια θεωρούσαμε πως είναι ένδειξη ευημερίας και ένδειξη κοινωνικού κράτους οι παροχές, αλλά με καθυστέρηση αρκετών χρόνων όλα αυτά έχουν γυρίσει σε βάρος της κοινότητας των ανθρώπων με παραπληγίες και με τετραπληγίες. Εδώ και αρκετά χρόνια βλέπαμε πως κάτι «δεν πηγαίνει καλά» με τα ασφαλιστικά ταμεία αλλά άλλοτε με λιγότερες δυσκολίες και άλλοτε με περισσότερες μπορούσαμε διεκπεραιώναμε τα στοιχειώδη για την επιβίωση.
Τώρα όμως έχει φτάσει το μαχαίρι στο κόκαλο και απειλείται η επιβίωση επειδή χωρίς τεχνολογίες αποκατάστασης αυξάνεται το κόστος ζωής των ανθρώπων με αναπηρίες, μειώνεται η ποιότητα υγείας και υγιεινής και τίθεται σε κίνδυνο η επιβίωση.
Βρισκόμαστε σε αδιέξοδο! Το κράτος δεν λειτουργεί αλλά ταυτόχρονα δεν διαθέτει πλέον ούτε καν επίφαση λειτουργίας. Θα πρέπει να κατεδαφιστεί και να οικοδομηθεί από την αρχή ένα κράτος που να επιτελεί το πιο βασικό του ρόλο: Την προστασία του πολίτη!
Περιοδικό ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ, http://www.disabled.gr/ Δεκέμβριος 2011.