Τί κοινό έχουν τα ακόλουθα;
*Αυξημένη μυϊκή σπαστικότητα
*Κατάγματα
*Παθήσεις της καρδιάς, του ήπατος, των νεφρών και του εγκεφάλου
*Κατακλίσεις
*Υποσιτισμός
*Ουρολοιμώξεις
Απάντηση: Όλα τα παραπάνω προβλήματα σχετίζονται με την κάκωση νωτιαίου μυελού (ΚΝΜ), και την κατάχρηση αλκοόλ.

Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι καθώς μεγαλώνουμε δυσκολευόμαστε να διαχειριστούμε την κατανάλωση αλκοόλ. Πολλά ζητήματα που αφορούν τα πρώτα χρόνια της ΚΝΜ και προκαλούν στρες επανεμφανίζονται κατά τη γήρανση. Το αλκοόλ σε συνδυασμό με τη γήρανση και την ΚΝΜ είναι πολύ επικίνδυνο.

Γιατί κινδυνεύω;

Ο Παράγοντας γήρανση

Τουλάχιστον το 10% με 15% των Αμερικανών, ηλικίας 55 ετών και άνω, κάνουν κατάχρηση αλκοόλ – όπως και τα πιο νέα άτομα. Όλο και πιο πολλά ηλικιωμένα άτομα (άνω των 55), νοσηλεύονται λόγω της κατάχρησης οινοπνεύματος σχεδόν εξίσου με τα εμφράγματα.
Η χρήση κι η κατάχρηση δεν μειώνεται με τη γήρανση, και τουλάχιστον το ένα τρίτο των ηλικιωμένων ατόμων θα αποκτήσει πρόβλημα αλκοολισμού κάποια στιγμή στην πορεία της ζωής του – συνήθως ως αντίδραση σε συγκεκριμένες καταστάσεις, κρίσεις ή γεγονότα. Καθώς λοιπόν μεγαλώνουμε, η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να ξεφύγει από τον έλεγχο πολύ γρήγορα, ακόμα και σε διάστημα λίγων μηνών.
Οι ερευνητές λένε ότι οι δραματικές εξελίξεις της ζωής που αποτελούν παράγοντες επικινδυνότητας είναι οι εξής:
*Η απώλεια αγαπημένου ή συζύγου
*Η συνταξιοδότηση, η υποαπασχόληση ή η ανεργία
*Η μείωση του εισοδήματος ή τα οικονομικά προβλήματα
*Προβλήματα υγείας ή μείωση της λειτουργικότητας ή κινητικότητας
*Η μείωση ή η απώλεια της αυτονομίας
*Η απομόνωση ή η αύξηση του ελεύθερου χρόνου
Όλα αυτά σας φαίνονται γνωστά; Πολλοί από του παράγοντες αυτούς περιγράφουν τη ζωή με την ΚΝΜ πολλών από εμάς. Γι’ αυτούς τους λόγους ίσως δικαιολογείται το γεγονός ότι τα άτομα με ΚΝΜ κάνουν κατάχρηση αλκοόλ σε ποσοστό διπλάσιο από το γενικό πληθυσμό.

Κάνετε χρήση ή κατάχρηση;

Κάνετε στον εαυτό σας τις εξής ερωτήσεις :
*Νιώσατε ποτέ την ανάγκη ότι πρέπει να κόψετε το ποτό;
*Σας έχει ενοχλήσει η κριτική των άλλων για το πόσο πολύ πίνετε;
*Έχετε νιώσει ποτέ άσχημα ή ενοχές σχετικά με το πόσο πίνετε;
*Έχετε ποτέ πιει με το που ξυπνήσατε για να καλμάρετε τα νεύρα σας ή για να συνέλθετε από τη χθεσινή σας κατάχρηση;
Αυτές οι τέσσερις ερωτήσεις αποτελούν το ερωτηματολόγιο CAGE το οποίο χρησιμοποιείται από επαγγελματίες για τη διάγνωση προβλημάτων σχετικά με το αλκοόλ. Η θετική απάντηση σε ένα από αυτά τα ερωτήματα θα πρέπει να μας θορυβήσει. Η θετική απάντηση σε δυο ερωτήματα μας κρούει τον κώδωνα του κίνδυνου, καθώς έχει βρεθεί ότι το 81% με 97% των ατόμων που είναι εξαρτημένοι από το αλκοόλ έχουν δώσει δυο θετικές απαντήσεις.
Υπάρχουν πολλές άλλες ερωτήσεις που μπορούν να προσδιορίσουν προβλήματα αλκοολισμού και αρκετές συμπεριφορές που καταδεικνύουν ότι η κατανάλωση αλκοόλ από ένα άτομο δεν είναι απλά μια κοινωνική συνήθεια.. Το πρόβλημα είναι ότι οι πιο πολλές από αυτές τις συμπεριφορές συχνά αποδίδονται λανθασμένα στην αναπηρία ή τη γήρανση. Αν κάποιο από τα παρακάτω σας αφορά και αποτελεί κάποια συνήθειά σας, ίσως καταδεικνύει την παρουσία αλκοολικού προβλήματος:
*Η χρήση αλκοόλ για να ηρεμήσουμε, να ξεχάσουμε ή να μειώσουμε την κατάθλιψη
*Η μείωση της όρεξης κι η ελλιπής διατροφή
*Η κατανάλωση αλκοόλ όταν είμαστε μόνοι ή κρυφά
*Η χρήση αλκοόλ ως τελετουργική συνήθεια πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά το φαγητό
*Ιατρικά, κοινωνικά ή οικονομικά προβλήματα που οφείλονται στο αλκοόλ
*Η νευρικότητα, η ανυπομονησία και γενικά η αδικαιολόγητη συμπεριφορά όταν είμαστε νηφάλιοι
*Η απομόνωση και η έλλειψη ενδιαφέροντος για χόμπι ή άλλες δραστηριότητες
*Συχνά ατυχήματα ή πτώσεις κι η ανεπαρκής αυτό-υπηρέτηση
*Η μειωμένη σωματική άσκηση
*Προβλήματα κατοικίας

Γιατί όμως η κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί πρόβλημα;

Καθώς γερνάμε, το σώμα μας αδυνατεί να ελέγξει το αλκοόλ. Έτσι μπορούμε να αποκτήσουμε πρόβλημα χωρίς καν να αυξήσουμε την καθημερινή μας κατανάλωση οινοπνεύματος. Το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα ασφάλειας και υγείας στα ηλικιωμένα άτομα και τα άτομα με ΚΝΜ, που κινδυνεύουν ακόμα περισσότερο λόγω της επιβάρυνσης του οργανισμού από την κάκωση, αλλά και λόγω της συχνής χρήσης φαρμάκων. Επί προσθέτως κι άλλοι κίνδυνοι ελλοχεύουν όπως:
• Το αλκοόλ σε συνδυασμό με την καθημερινή χρήση φαρμάκων μπορεί να μειώσει την ικανότητα κρίσης και συντονισμού, να επιβραδύνει ή να επιταχύνει τη δράση των φαρμάκων, και να προκαλέσει υπνηλία.
• Το αλκοόλ σε συνδυασμό με τα αντιβιοτικά μπορεί να προκαλέσει ανοχή στο αλκοόλ. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πονοκέφαλο, αύξηση των καρδιακών παλμών και σφυγμών, εμετό και αύξηση του ρυθμού αναπνοής.
• Το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση και συχνοουρία. Μια κατάχρηση ίσως διαταράξει το πρόγραμμα καθετηριασμού ή να προκαλέσει απώλειες ούρων ή λοιμώξεις της κύστης και των νεφρών.
• Η ασφάλεια επίσης επηρεάζεται. Οι πτώσεις και τα τροχαία ατυχήματα είναι πολύ συχνά. Η μνήμη εξασθενεί, καθώς και η ικανότητα να σηκώνουμε βάρη και να εκτελούμε τις μεταφορές μας με ασφάλεια.
• Τα συμπτώματα που σχετίζονται με τη γήρανση όπως η αϋπνία, η μειωμένη σεξουαλικότητα, η κατάθλιψη κτλ, εντείνονται με την κατάχρηση αλκοόλ. Η ελάττωση ή η αποχή από το αλκοόλ είναι οι πιο αποτελεσματικοί τρόποι αντιμετώπισης των συμπτωμάτων των «γηρατειών».

Οι καλές ειδήσεις

Οι ηλικιωμένοι έχουν μεγαλύτερα ποσοστά επιτυχίας στο να καταφέρνουν να διακόπτουν τη χρήση αλκοόλ, έπειτα από ειδική παρέμβαση και για χρονικό διάστημα άνω του ενός έτους. Η κατάχρηση αλκοόλ στα ηλικιωμένα άτομα συνήθως οφείλεται σε αρνητικές καταστάσεις, όπως η απώλεια, η θλίψη, η μοναξιά, η απομόνωση, η ασθένεια. Οι στρατηγικές που είναι αναγκαίο να ακολουθηθούν για να αντιμετωπιστούν αυτές οι καταστάσεις στοχεύουν στην αντιμετώπιση της μοναξιάς, της κατάθλιψης και των στρεσογόνων παραγόντων που προκαλεί η γήρανση.
Τα καλά νέα είναι ότι όλοι οι παράγοντες που σχετίζονται με τα προβλήματα υγείας των αλκοολικών ή με τη μειωμένη αυτό-εκτίμηση, την απομόνωση, την κατάθλιψη, τον απεριόριστο ελεύθερο χρόνο, τα οικονομικά και οικογενειακά προβλήματα που προκύπτουν, είναι καταστάσεις πολύ γνωστές και ήδη έχουν αντιμετωπιστεί από τα άτομα με κάκωση νωτιαίου μυελού. Οπότε το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να θυμηθείτε το τρόπο που ξεπεράσατε αυτές τις δυσκολίες!

Παρακάτω αναφέρουμε κάποιες διευθύνσεις και τηλέφωνα που μπορείτε να απευθυνθείτε αν εσείς ή κάποιο μέλος του οικογενειακού ή φιλικού σας περιβάλλοντος αντιμετωπίζει πρόβλημα αλκοολισμού (στην περιοχή της Αθήνας):

Μη Κρατικοί φορείς :

Ανώνυμοι αλκοολικοί και Ανώνυμοι Εξαρτημένοι
Ερατοσθένους 13- Παγκρατι, τηλ.210-7011977 (Ομάδες θεραπείας και Υποστήριξης από πρώην αλκοολικούς και τοξικομανείς στα πλαίσια απεξάρτησης αλκοολικών και τοξικομανών του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αθηνών)

Ανώνυμοι Αλκοολικοί και Ανώνυμοι Εξαρτημένοι
Ασκληπιού 6, Αθήνα. Τηλ. 210-8651970

Κρατικοί φορείς:

Μονάδα Απεξάρτησης τοξικομανών και Αλκοολικών του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Αθηνών
1. Συμβουλευτικός Σταθμός . Ασκληπιού 19, Αθήνα. Τηλ 210-3611803, 3614242. Για ενημέρωση, υποστήριξη τοξικομανών και αλκοολικών, θεραπεία
2. Κλινική Αλκοολικών και Τοξικομανών, περίπτερο 18 άνω, Ψυχιατρικό Νοσοκομείο. Δαφνί Αττικής. Τηλ 210- 5811523

Τμήμα Καταπολέμησης Αλκοολισμού και Τοξικομανίας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας.
Αριστοτέλους 17, Αθήνα. Τηλ. 210-5238740. Για ενημέρωση.

Κέντρο Άμεσης Ψυχολογικής Υποστήριξης.
Τηλ. 210-8840712

Γραμμή SOS 175

Σημείωση:
Δυστυχώς ακόμα δεν υπάρχει εξειδικευμένο προσωπικό για αλκοολικά άτομα με κάκωση νωτιαίου μυελού στον ελλαδικό χώρο.

Απόδοση στα Ελληνικά:
Ζουρνατζίδης Παναγιώτης, Εργοθεραπευτής,
panos@disabled.gr