Το Botox είναι μια θεραπεία εντοπισμένης σπαστικότητας (ρυτίδων προσώπου) που έκανε θραύση στην Αμερική και στην Ευρώπη. Το πρώτο, σε ζήτηση, φάρμακο σε ό,τι αφορά την κοσμητική ιατρική σε όλο τον κόσμο. Πολλές το έχουν αγαπήσει. Πολλές το έχουν μισήσει. Πολλές ονειρεύονται μεγαλεία μετά… τη χρήση του. Πολλά έχουν ακουστεί για τα θαυμαστά αποτελέσματα. Λίγα έχουν ακουστεί για τις επιπλοκές της χρήσης του.
Οι πλαστικοί χειρουργοί και πολλοί άλλοι γιατροί το χρησιμοποιούν κατά κόρον για να θεραπεύσουν τα σημάδια του χρόνου στα πρόσωπα των ανθρώπων. Πατάνε πάνω στις ανασφάλειες γυναικών και ανδρών και κυρίως στη ματαιοδοξία τους. Στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρονται αναστρέψιμες επιπλοκές, στη χρήση του σε ποσοστό 35% στο βλεφαροσπασμό, 28% στην αυχενική δυστονία, 17% στην εγκεφαλική παράλυση σε παιδιά και 11% στην πρωτοπαθή μασχαλιαία υπεριδρωσία. Η χρήση του Botox διαδόθηκε σε πολλές χώρες του κόσμου επειδή δεν προκαλεί επιπλοκές στη χρήση του στην κοσμητική και αισθητική ιατρική. Η υπερδοσολογία του μπορεί να συνοδευτεί από γενικευμένη αδυναμία, πτώση, διπλωπία, διαταραχές στην κατάποση και στην ομιλία που θα χρειαστούν μεταφορά στο νοσοκομείο. Ο αγώνας ενάντια στις ρυτίδες και στα σημάδια του χρόνου απαιτεί γερή τσέπη, υπομονή και επιμονή. Κρατήστε μικρό καλάθι σε ό,τι αφορά τη διάρκεια σε χρόνο των θετικών αποτελεσμάτων τους. Κάθε 6 μήνες χτυπάνε κάρτα πλέον οι πελάτισσες (ψυχολογικός εθισμός) και μερικοί θησαυρίζουν πάνω στη φιλαρέσκειά τους. Η κοσμική ζωή επιβάλλει τη χρήση του σε σταθερή βάση. Κομψότης, φινέτσα, Botox και τσαχπινιά.
Η νευροτοξίνη (Botulinum neurotoxin) παράγεται από ένα gram-negative αναερόβιο βακτηρίδιο Clostridium botulinum. Υπάρχουν 8 διαφορετικές νευροτοξίνες (Α, Β, C1, C2, D, Ε, F και G). Οι 7 συσχετίζονται με την παράλυση νεύρων. Οι τύποι Α, Β, Ε και σπανιότατα F και G έχουνε σχέση με την ανθρώπινη αλλαντίαση. Η αλλαντίαση είναι μια αμφοτερόπλευρη συμμετρική κατιούσα νευροπαραλυτική ασθένεια, που προκαλείται από τη νευροτοξίνη.
Ο Justinus Kerner, ιατρός και ποιητής, παρουσίασε για πρώτη φορά την πλήρη περιγραφή της κλινικής εικόνας της ασθένειας που προέρχεται από την κατανάλωση αλλοιωμένων τροφίμων (1817-1822). Οι παρατηρήσεις του έγιναν έπειτα από μια ενδημική δηλητηρίαση (Stuttgart) την περίοδο 1795-1813, που οφειλόταν κυρίως στις πενιχρές τροφές και τα ελάχιστα μέτρα υγιεινής σε ό,τι αφορά την παραγωγή και τις συνθήκες διατήρησης και πώλησής τους. Καταγράφηκε, αρχικά, ως ασθένεια των λουκάνικων («sausage poisoning») επειδή εκδηλώθηκε ύστερα από κατανάλωση κακομαγειρεμένων λουκάνικων. Στα λατινικά botulus σημαίνει λουκάνικο. Ο ερευνητής συμπέρανε ότι η επίδραση της νευροτοξίνης άπτεται στη διακοπή της μετάδοσης κινητικών εντολών στο επίπεδο της νευρομυϊκής σύναψης, αφήνοντας ακέραιη την αισθητήρια οδό. Υπέθεσε την πιθανή θεραπευτική της χρήση (ως φάρμακο). Μετά την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων η νευροτοξίνη απορροφάται στη γενική κυκλοφορία και φτάνει στις περιφερικές νευρικές απολήξεις όπου μπλοκάρουν την απελευθέρωση της ακετυλοχολίνης (acetylcholine).
Το 1946 ο Schantz απομόνωσε την botulinum toxin type Α σε κρυσταλλική μορφή και στις αρχές του 1970 ο Scott έκανε δοκιμές με την botulinum toxin type Α σε μαϊμούδες για τη θεραπεία του στραβισμού. Το 1977-1978 το προχώρησε, σε ασθενείς με strabismus. Το 1980 έγινε η πρώτη δοκιμή στην κοσμητική και αισθητική. Οι Carruthers και ο Brin στο Columbia University παρατήρησαν βελτίωση μετά τη χρήση της νευροτοξίνης σε περίπτωση δυστονίας προσωπικού νεύρου…
Οι νευροτοξίνες αποτελούν τωρινή θεραπεία πολλών παθήσεων όπως: στραβισμός, σπασμοί στο ημιπρόσωπο, εστιασμένη δυστονία [βλεφαροσπασμό, ραιβόκρανο (torticollis)], σπασμωδική δυσφωνία, δυστονία των άκρων, η κράμπα των συγγραφέων, σπαστικότητα, τρόμος, τικ, υπερίδρωση, αχαλασία και δυσλειτουργία σφιγκτήρων hyperhidrosis, achalasia, and sphincter dysfunction.
Η επιτροπή έγκρισης χορήγησης φαρμάκων και τροφίμων (Food and Drug Administration – FDA) επέτρεψε τη χρήση τους σε κεφαλαλγίες και σύνδρομα πόνου. ΒΟΤΟΧ― (botulinum toxin type Α) ή στις διαταραχές του προσωπικού νεύρου σε ασθενείς 12 ετών. Το Myobloc (botulinum toxin type Β) πήρε έγκριση FDA και χρησιμοποιείται τώρα για τη θεραπεία της αυχενικής δυστονίας. Η έγχυση της νευροτοξίνης για κοσμετικούς λόγους αποτελεί η πιο συχνή χρήση του συγκεκριμένου υλικού.
Το Botox είναι σκόνη για ενέσιμο διάλυμα, 100U/vial. Η σύνθεσή του συμπεριλαμβάνει: Clostridium Botulinum type Α neurotoxin complex (900 kD), Human Serum Albumin 0,5 mg, Sodium Chloride 0,9 mg. Διατηρείται στην κατάψυξη (-5 oC), πριν από την αραίωσή του και μετά τη χρήση στη συντήρηση του ψυγείου για άλλες 8 ώρες (2-8 oC επειδή είναι θερμοευαίσθητη). Το ακριβό φάρμακο (280 ευρώ/vial) προορίζεται μόνο για νοσοκομειακή χρήση και πρέπει να συνταγογραφείται και να παρέχεται μόνο από τους νοσοκομειακούς γιατρούς (για να το καλύψουν τα ασφαλιστικά ταμεία). Η διάρκεια του φαρμάκου, στον χρόνο, είναι ανάλογα με το ήθος και τον επαγγελματισμό του γιατρού, αφού μοιράζεται ανάμεσα σε δύο ασθενείς (+/- συμπληρωματική) και μπορεί να κρατηθεί αρκετά… εντός ψυγείου για τον επόμενο πελάτη!
Γράφει η δρ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ, αναπλ. διευθύντρια Κλινικής Πλαστικής Χειρουργικής και Εγκαυμάτων Νοσοκομείο ΚΑΤ – Κηφισιά
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ – 18/03/2008