ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑένας μεγάλος αριθμός νέων ξεκινά το «ταξίδι» του στον προκλητικό, γεμάτο κινδύνους και συγκινήσεις, ωκεανό των επιχειρήσεων. Παράλληλα, ένας εξίσου σημαντικός αριθμός επιχειρήσεων, «βουλιάζει» στα σκοτεινά νερά του ή «αράζει» αποκαμωμένος και απογοητευμένος στο λιμάνι της δημοσιοϋπαλληλικής σιγουριάς(;).
Το ευχάριστο είναι ότι υπάρχουν άλλοι επιτυχημένοι επιχειρηματίες, που εξακολουθούν να αρμενίζουν περήφανοι και ικανοποιημένοι, ανακαλύπτοντας νέες αγορές για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες τους και μεταφέροντας το μήνυμα της αισιοδοξίας σε αυτούς που θα ήθελαν να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
Προσπάθειες που γίνονται πολλά χρόνια τώρα σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο για την επιχειρηματική υποστήριξη, μάλλον έχουν στεφθεί από αποτυχία ή αν θέλετε, όχι από τον επιθυμητό βαθμό επιτυχίας. Οι λόγοι αποτυχίας αφορούν όχι μόνο την ποιότητα ή ορθότητα των διάφορων επενδυτικών επιδοτούμενων προγραμμάτων και αναπτυξιακών νόμων αλλά και τους ίδιους τους επιχειρηματίες. Στο άρθρο αυτό θα περιοριστούμε στους λόγους που αφορούν τους υποψήφιους ή εν δυνάμει επιχειρηματίες και τις λάθος (κατά την προσέγγισή μας) εκτιμήσεις τους που οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην αποτυχία.
Δεν είναι όλοι ικανοί να γίνουν επιχειρηματίες. Είναι συχνό το φαινόμενο τα παιδιά κάποιου επιχειρηματία να διαδέχονται την γονική επιτυχημένη επιχείρηση και σε σύντομο χρονικό διάστημα να χρεοκοπεί! Σίγουρα το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνουμε, επηρεάζει την επαγγελματική μας επιλογή. Όμως, θα πρέπει να διαθέτουμε την αίσθηση της επιχειρηματικότητας που φυσικά δεν την έχουν όλοι. Ο Bill Gates (Microsoft) εγκατέλειψε τις σπουδές του στο Harvard για να ασχοληθεί με τις επιχειρήσεις, όταν διαισθάνθηκε την απήχηση που θα είχε η ιδέα του στον ραγδαία αναπτυσσόμενο κλάδο της πληροφορικής.
Υπάρχουν διάφορα ερωτήματα που καλείται να απαντήσει ο φιλόδοξος νέος επιχειρηματίας προκειμένου να ανιχνεύσει σε πρώτο βαθμό, αν έχει τα στοιχειώδη τυπικά και ουσιαστικά προσόντα για να γίνει επιχειρηματίας. Ένα σωστά δομημένο ερωτηματολόγιο υπάρχει στο βιβλίο του Ν. Σκουλά «Το Εγχειρίδιο του Μικρού και Μεσαίου Επιχειρηματία», εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα 2002, το οποίο – κατά την άποψη του γράφοντα – είναι πολύτιμο εργαλείο για υποψήφιους αλλά και υφιστάμενους επιχειρηματίες και φοιτητές αντίστοιχων σχολών (Διοίκησης, Οικονομίας κλπ).
Η λανθασμένη εκτίμηση των κεφαλαιακών αναγκών, η υπερεκτίμηση των ικανοτήτων και βεβαίως η ανυπαρξία επιχειρηματικού σχεδίου (business plan) είναι μερικοί από τους παράγοντες που οδηγούν στην αποτυχία μια νέα επιχειρηματική δράση.
Λανθασμένη εκτίμηση κεφαλαιακών αναγκών
Οι περισσότεροι νέοι επιχειρηματίες περιορίζουν το ενδιαφέρον και την ανησυχία τους στην εξεύρεση κεφαλαίων για την ίδρυση της επιχείρησης (αγορά ή κατασκευή κτιριακών εγκαταστάσεων, μηχανολογικού εξοπλισμού, κ.λπ.). Θεωρούν την όποια επιδότηση πανάκεια της επιχειρηματικής τους εξέλιξης. Αγνοούν σε μεγάλο βαθμό ότι η βιωσιμότητα μιας επιχείρησης δεν προσδιορίζεται μόνο από τα κτήρια ή τα μηχανήματα, αλλά κυρίως από την πραγματοποίηση πωλήσεων που θα καλύπτουν τις ταμιακές καθημερινές τους ανάγκες και θα προσφέρουν ένα ικανοποιητικό κέρδος. Ποιος ο λόγος της αυξημένης παραγωγής, όταν δεν μπορώ να διαθέσω το προϊόν; Εκείνο που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι το πως προσδιορίζεται η κάλυψη των λειτουργικών ταμειακών αναγκών (αγορά α΄ υλών, μισθοδοσία, γενικά έξοδα κ.λπ.) και ποια είναι η πηγή των κεφαλαίων αυτών (δανεισμός, ίδια κεφάλαια, συνδυασμός τους κ.λπ.).
Υπερεκτίμηση ικανοτήτων
Δυστυχώς, σε αυτή την παγίδα εγκλωβίζονται πολύ συχνά οι επιχειρηματίες (παλιοί και νέοι) θεωρώντας ότι γνωρίζουν τα πάντα και μπορούν να κάνουν τα πάντα. Η πραγματικότητα είναι φυσικά διαφορετική. Στο επιχειρηματικό τους σχέδιο θα πρέπει να προσδιορίσουν με ακρίβεια τις προσωπικές τους δυνατότητες και ικανότητες σε σχέση με την επιχειρηματική τους δράση. Να εντοπίσουν τις πιθανές ελλείψεις τους και να βρούνε τρόπους αντιμετώπισής τους (επιπλέον εκπαίδευση, συνεργασία με εξειδικευμένους συμβούλους, πρόσληψη έμπειρων στελεχών, κ.λπ.). Να έχουν υπόψη τους ότι όσο μεγαλώνει η επιχείρησή τους τόσο θα περιορίζεται η δυνατότητα παρακολούθησης και ελέγχου από τους ίδιους. Να είναι έτοιμοι λοιπόν να εκχωρήσουν αρμοδιότητες και εξουσίες σε ικανά και έμπιστα στελέχη.
Αλλοι παράγοντες
Υπάρχουν και αρκετοί άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν την επιτυχία μιας νέας επιχειρηματικής δράσης. Όπως π.χ. η επιλογή του χρόνου και του τόπου υλοποίησης της επένδυσης, η σωστή εκτίμηση του ανταγωνισμού, η εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων marketing, η σωστή εκμετάλλευση των δυνατοτήτων της νέας τεχνολογίας (Δικτυακός χώρος – web, internet) κ.λπ. Ο σκοπός του άρθρου αυτού είναι να δώσει το ερέθισμα στους νέους υποψήφιους επιχειρηματίες, πριν από οποιαδήποτε επιχειρηματική τους δράση, να εκτιμήσουν σωστά τις συνθήκες της αγοράς στην οποία επιθυμούν να εισέλθουν και να προσδιορίσουν τις προσωπικές τους ικανότητες και φιλοδοξίες σε μια πιο ρεαλιστική βάση.
Ανυπαρξία καταγεγραμμένου επιχειρηματικού σχεδίου
Σε συζητήσεις που είχαμε κατά καιρούς με νέους για τις επιχειρηματικές τους ιδέες και τον τρόπο υλοποίησής τους, οδηγηθήκαμε στο συμπέρασμα ότι δεν είχαν διαμορφώσει μια συγκεκριμένη άποψη για το τι ακριβώς θέλουν να κάνουν και πως θα το πετύχουν. Πληροφορίες αμφισβητούμενης εγκυρότητας και σκέψεις με πολλά ερωτηματικά δημιουργούσαν μια ομιχλώδη κατάσταση που σαν αποτέλεσμα είχε την διαμόρφωση λανθασμένων εκτιμήσεων. Όταν τους ζητήθηκε να καταγράψουν την ιδέα τους καθώς και τον τρόπο υλοποίησης της επιχειρηματικής τους ανησυχίας, προσδοκώντας ένα ικανοποιητικό κέρδος, το αποτέλεσμα ήταν τελείως διαφορετικό από αυτό που φαντάζονταν ή ήταν σε ασύνδετο πλαίσιο στη σκέψη τους. Η γραπτή απεικόνιση του επιχειρηματικού σχεδιασμού εκτός από την αποτελεσματικότερη επεξεργασία των δεδομένων, μας δίνει και τη δυνατότητα συχνού ελέγχου αυτών που επιθυμούμε και έχουμε βάλει σαν στόχο και αυτών που πραγματικά πετυχαίνουμε. Μπορούμε έτσι να αναπροσαρμόσουμε τον αρχικό μας σχεδιασμό με βάση τις νέες, πραγματικές επιχειρηματικές συνθήκες.
ΞΕΝΟΦΩΝ ΧΡ. ΕΜΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ,
ΜΒΑ Υποψήφιος Διδάκτωρ (FINANCE)
Επιχειρηματικός Σύμβουλος ΚΕΤΑ – ΚΕΜΑΚ γραφείο Σερρών
ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ
Παρασκευή, 24 Φεβρουαρίου 2006 07:00