Εγκύκλιος του ΙΚΑ (5/8/2011) για τη Χορήγηση Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (Ε.Κ.Α.Σ.), τις προϋποθέσεις, τους δικαιούχους και τα εισοδηματικά κριτήρια. Σημειώνεται πως στις περιπτώσεις συνταξιούχων λόγω αναπηρίας δεν ισχύουν τα όρια ηλικίας που έχουν οριστεί για τους υπόλοιπους συνταξιούχους.

ΘΕΜΑ: «Χορήγηση Επιδόματος Κοινωνικής Αλληλεγγύης Συνταξιούχων (Ε.Κ.Α.Σ.) από 1/1/2011. Κοινοποίηση των διατάξεων του άρθρου 34 του Ν. 3996/2011 (ΦΕΚ170/τ.Α΄/5.8.2011)»

Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις του άρθρου 34 του Ν. 3996/2011, με τις οποίες αντικαθίσταται το άρθρο 20 του Ν. 2434/1996 όπως ίσχυε μετά την αντικατάστασή του από το άρθρο 24 του Ν. 2556/1997 και επαναοριοθετούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης του Ε.Κ.Α.Σ. από το τρέχον έτος και εφεξής, ούτως ώστε να επιτευχθεί η δικαιότερη καταβολή του επιδόματος.

Επίσης με την παρ. 2 του κοινοποιούμενου άρθρου θεσπίζεται επίδομα Ε.Κ.Α.Σ., μικρότερο του κατώτερου κλιμακίου του Ε.Κ.Α.Σ. που αντιστοιχεί στο ποσό των 57,50 ευρώ, το οποίο ανέρχεται σε 30 ευρώ και θα χορηγείται στους συνταξιούχους εφόσον πληρούν ειδικά εισοδηματικά κριτήρια.

Για την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων, αφού λάβαμε υπόψη και το με αρ. πρωτ. Φ80000/οικ.18510/1227/16.8.11 έγγραφο της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες:

ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Ε.Κ.Α.Σ.

Ο χαρακτήρας του εν λόγω επιδόματος αποσαφηνίζεται για πρώτη φορά νομοθετικά και ορίζεται ότι πρόκειται για μία ειδική μη ανταποδοτικού τύπου παροχή, η οποία δεν εξάγεται και προϋπόθεση για την καταβολή της αποτελεί η μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα.

Παρ. 1 Δικαιούχα πρόσωπα.

Οι συνταξιούχοι γήρατος-αναπηρίας-θανάτου των οργανισμών κύριας ασφάλισης αρμοδιότητας Υπουργείου Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης – πλην ΟΓΑ – και του ΝΑΤ, εφόσον πληρούν αθροιστικά τις εξής προϋποθέσεις:

Α) Ορίου ηλικίας
Οι συνταξιούχοι γήρατος και θανάτου να έχουν συμπληρώσει την 1/1/2011 το 60ο έτος της ηλικίας τους.
Δεν απαιτείται η συμπλήρωση του ανωτέρω ορίου ηλικίας στις περιπτώσεις συνταξιούχων λόγω αναπηρίας και παιδιών που λαμβάνουν σύνταξη λόγω θανάτου του γονέα τους.

Εισοδηματικά κριτήρια
Β) Το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα να μην υπερβαίνει το ποσό των 8.472,09 ευρώ.
Από το ανωτέρω εισόδημα αφαιρούνται μόνο τα ποσά που αντιστοιχούν:

• στη σύνταξη αναπήρων και θυμάτων πολεμικής περιόδου κατά την εκτέλεση της στρατιωτικής υπηρεσίας
• στην ισόβια σύνταξη που χορηγείται σε πολύτεκνες μητέρες βάσει του άρθρου 63 του Ν. 1892/90, όπως ισχύει και
• στα προνοιακά βοηθήματα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Ευνόητο είναι ότι προηγούμενες οδηγίες εξακολουθούν να ισχύουν και στο κριτήριο αυτό συνυπολογίζονται το επίδομα απόλυτης αναπηρίας, το επίδομα παραπληγίας-τετραπληγίας, το καθαρό ποσό από μισθούς και συντάξεις αλλοδαπής προέλευσης, τα ποσά στρατιωτικής σύνταξης που χορηγούνται σε αναπήρους ειρηνικής περιόδου.

Γ) Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο καθώς και απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 9.884,11
ευρώ.

Δ) Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο καθώς και απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα να μην υπερβαίνει τα 15.380,90 ευρώ.

Σας εφιστούμε την προσοχή στο στοιχείο που προστίθεται στη νέα διάταξη, που είναι ο συνυπολογισμός στα εισοδηματικά κριτήρια Γ και Δ του απαλλασσόμενου ή φορολογούμενου με ειδικό τρόπο εισοδήματος, δηλαδή εκτός από το ποσό που αναφέρεται στο πεδίο «φορολογητέο εισόδημα» θα λαμβάνεται υπόψη και οποιοδήποτε άλλο ποσό π.χ. «αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά» κ.λ.π., με εξαίρεση την περίπτωση που τα αυτοτελώς φορολογούμενα ποσά αφορούν ποσά Ε.Κ.Α.Σ., οπότε και δεν θα συνυπολογίζονται για τα κριτήρια Γ και Δ καθώς και τα ποσά που αντιστοιχούν:

• στη σύνταξη αναπήρων και θυμάτων πολεμικής περιόδου κατά την εκτέλεση της στρατιωτικής υπηρεσίας
• στη σύνταξη και τυχόν επιδόματα που χορηγούνται σε πολύτεκνες μητέρες
• στα προνοιακά βοηθήματα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης

Για τον έλεγχο της πλήρωσης των ανωτέρω εισοδηματικών κριτηρίων λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα που δηλώθηκαν με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του προηγούμενου οικονομικού έτους, δηλαδή προκειμένου για το τρέχον έτος εξετάζεται η δήλωση φορολογίας εισοδήματος του 2010.

Ε) Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης που καταβάλλεται στον συνταξιούχο κατά το μήνα έναρξης ισχύος των κοινοποιούμενων διατάξεων –στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και τα πάσης φύσεως επιδόματα, εκτός από τα επιδόματα εορτών και επιδόματος αδείας- δεν υπερβαίνει το ποσό των 850,00 ευρώ.

Προκειμένου για όσους συνταξιοδοτούνται μετά την έναρξη ισχύος των κοινοποιούμενων διατάξεων, για τη διαπίστωση της υπέρβασης ή όχι του ανωτέρω ορίου (δηλ. των 850,00 ευρώ) λαμβάνονται υπόψη τα ακαθάριστα ποσά κύριας και επικουρικής σύνταξης του πρώτου πλήρους μήνα συνταξιοδότησης.

ΣΤ) Μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα.
Σε πρώτη φάση θα εξαιρεθούν οι συνταξιούχοι εξωτερικού που πληρώνονται από το Περ/κό Υποκ/μα ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Αθηνών.
Για οποιαδήποτε άλλη περίπτωση που δεν ανήκει στο Υποκ/μα ΙΚΑ Αθηνών, για τη διαπίστωση της μόνιμης διαμονής θα ακολουθείτε τις οδηγίες της εγκ. 5/2011 της Δ/νσης Διεθνών Ασφ/κών Σχέσεων.

Παρ. 2

Με τις διατάξεις αυτής της παρ. διευκρινίζεται ότι το εν λόγω επίδομα χορηγείται και στους συνταξιοδοτούμενους μετά την 1/1/2011, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις της παρ.1.
Για τους δικαιούχους σύνταξης γήρατος και θανάτου που συμπληρώνουν τα ανωτέρω εισοδηματικά κριτήρια, αλλά δεν έχουν συμπληρώσει το 60ο έτος την 1.1.2011, το Ε.Κ.Α.Σ. καταβάλλεται από την 1η του επόμενου μήνα από εκείνον της συμπλήρωσης του 60ου έτους.

Παρ. 3 Ποσό επιδόματος

Η κλιμάκωση στο ποσό του Ε.Κ.Α.Σ., με βάση τα συνολικά ποσά εισοδήματος από συντάξεις (κύριες, επικουρικές κ.λ.π.) καθώς και από μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα, διαμορφώνεται αντίστοιχα για το έτος 2011 ως εξής:
α) για συνολικά ποσά εισοδήματος μέχρι 7.715,65 ευρώ καταβάλλεται επίδομα ύψους 230,00 ευρώ κατά μήνα
β) για συνολικά ποσά εισοδήματος από 7.715,66 ευρώ μέχρι του ποσού των 8.472,09 ευρώ καταβάλλεται ποσό μηνιαίου επιδόματος ως εξής:
Ποσό εισοδήματος –> Ποσό Ε.Κ.Α.Σ.
Από 7.715,66 μέχρι 8.018,26 ευρώ –> 172,50 ευρώ
Από 8.018,27 μέχρι 8.219,93 ευρώ –> 115,00 ευρώ
Από 8.219,94 μέχρι 8.472,09 ευρώ –> 57,50 ευρώ

Τα παραπάνω ποσά χορηγούνται σε όσους συνταξιούχους γήρατος και αναπηρίας λαμβάνουν πλήρη σύνταξη.
Σε όσα από τα ανωτέρω πρόσωπα λαμβάνουν μειωμένη σύνταξη γήρατος (λόγω ορίου ηλικίας) ή μειωμένη σύνταξη αναπηρίας, το δικαιούμενο Ε.Κ.Α.Σ. ισούται με 2/3 των ανωτέρω πλήρων ποσών Ε.Κ.Α.Σ.

Στις περιπτώσεις συνταξιούχων λόγω αναπηρίας, η οποιαδήποτε μεταβολή στο ποσοστό αναπηρίας εντός του ιδίου ημερολογιακού έτους στο οποίο καταβάλλεται το Ε.Κ.Α.Σ. δεν επιφέρει μεταβολή στο ποσό του επιδόματος.

Π.χ. συνταξιούχος αναπηρίας με ποσοστό 80% – δικαιούχος Ε.Κ.Α.Σ. για το
τρέχον έτος- που επανακριθεί από τις Υγειονομικές Επιτροπές τον Οκτώβριο του 2011 με ποσοστό αναπηρίας 67%- θα εξακολουθήσει να λαμβάνει πλήρες ποσό Ε.Κ.Α.Σ., καθ’ όλο το τρέχον έτος και η μείωση κατά το 1/3 του δικαιούμενου ποσού θα χωρήσει για το τυχόν δικαιούμενο Ε.Κ.Α.Σ. του 2012.

Στην περίπτωση συνδικαιούχων σύνταξης θανάτου – δικαιούχων του Ε.Κ.Α.Σ., το ποσό του επιδόματος επιμερίζεται στους συνδικαιούχους κατά τα ίδια ποσοστά επιμερισμού της σύνταξης.

ΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ ΠΟΣΟΥ Ε.Κ.Α.Σ. ΜΕ ΕΙΔΙΚΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ

Με την παρ. 2 α-γ του κοινοποιούμενου άρθρου χορηγείται για πρώτη φορά Ε.Κ.Α.Σ. ύψους 30 ευρώ κατά μήνα, με ειδικά εισοδηματικά κριτήρια.
Το συγκεκριμένο ποσό χορηγείται από τον επόμενο μήνα της δημοσίευσης του νόμου σε όσους συνταξιούχους γήρατος, αναπηρίας και θανάτου πληρούν αθροιστικά:
Α) τις προϋποθέσεις της μόνιμης διαμονής στη χώρα και του ηλικιακού ορίου των 60 ετών (για συνταξιούχους γήρατος και θανάτου), όπως αναλύονται στην παρ. 1 και
Β) Τα παρακάτω εισοδηματικά κριτήρια:
αα) Το συνολικό καθαρό ετήσιο εισόδημα από συντάξεις (κύριες, επικουρικές και βοηθήματα), μισθούς, ημερομίσθια και λοιπά επιδόματα κυμαίνεται από 8.472,10 ευρώ μέχρι 9.200,00 ευρώ.
Από το ανωτέρω εισόδημα αφαιρούνται μόνο τα ποσά που αντιστοιχούν:
– στη σύνταξη αναπήρων και θυμάτων πολεμικής περιόδου κατά την εκτέλεση της στρατιωτικής υπηρεσίας
– στην ισόβια σύνταξη που χορηγείται σε πολύτεκνες μητέρες βάσει του άρθρου 63 του Ν. 1892/90, όπως ισχύει και
– στα προνοιακά βοηθήματα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης
ββ) Το συνολικό ετήσιο ατομικό φορολογητέο καθώς και απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 9.884,11 ευρώ.
γγ) Το συνολικό ετήσιο οικογενειακό φορολογητέο καθώς και απαλλασσόμενο ή φορολογούμενο με ειδικό τρόπο εισόδημα δεν υπερβαίνει το ποσό των 13500,00 ευρώ.
Γ) Το συνολικό ακαθάριστο ποσό κύριας και επικουρικής σύνταξης που καταβάλλεται στον συνταξιούχο κατά το μήνα έναρξης ισχύος των κοινοποιούμενων διατάξεων –στο οποίο συμπεριλαμβάνονται και τα πάσης φύσεως επιδόματα, εκτός από τα επιδόματα εορτών και επιδόματος αδείας- δεν υπερβαίνει το ποσό των 850,00 ευρώ.

Προκειμένου για όσους συνταξιοδοτούνται μετά την έναρξη ισχύος των κοινοποιούμενων διατάξεων, για τη διαπίστωση της υπέρβασης ή όχι του ανωτέρω ορίου (δηλ. των 850,00 ευρώ) λαμβάνονται υπόψη τα ακαθάριστα ποσά κύριας και επικουρικής σύνταξης του πρώτου πλήρους μήνα συνταξιοδότησης.

Το ποσό των 30 ευρώ μειώνεται κατά το 1/3 σε περίπτωση συνταξιούχων με μειωμένη σύνταξη γήρατος και αναπηρίας, όπως αναφέρεται αναλυτικά στην παρ. 1 της παρούσας εγκυκλίου.

Για τον έλεγχο της πλήρωσης των ανωτέρω εισοδηματικών κριτηρίων λαμβάνονται υπόψη τα εισοδήματα που δηλώθηκαν με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του προηγούμενου οικονομικού έτους, δηλαδή προκειμένου για το τρέχον έτος εξετάζεται η δήλωση φορολογίας εισοδήματος του 2010.

ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ (παρ. 5)

Τα εισοδηματικά κριτήρια που αναφέρονται στην παρ. 1 του άρθρου 20 του ν.2434/96, όπως αντικαθίσταται με τις κοινοποιούμενες διατάξεις όσο και τα εισοδηματικά κριτήρια της παρ. 2 μπορούν να αναπροσαρμόζονται από 1.1.2012 και σε ετήσια βάση με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας.

Τα ποσά του Ε.Κ.Α.Σ., όπως άλλωστε συνέβαινε και με τις προϊσχύουσες διατάξεις του άρθρου 20 του ν. 2434/1996 δεν λαμβάνονται υπόψη κατά την εξέταση πλήρωσης των εισοδηματικών κριτηρίων, όπως αυτά διαμορφώνονται κάθε φορά.

ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΟΥ Ε.Κ.Α.Σ. ΑΠΟ ΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΗ ΠΗΓΗ (παρ.6)

Σε περίπτωση συνταξιούχου που λαμβάνει σύνταξη από περισσότερους του ενός φορείς κύριας ασφάλισης, το δημόσιο ή το ΝΑΤ, το Ε.Κ.Α.Σ. χορηγείται από ένα μόνο φορέα τον οποίο επιλέγει ο συνταξιούχος.

Σε περίπτωση υποβολής ανακριβούς δήλωσης εκ μέρους του συνταξιούχου είτε για το φορέα καταβολής του επιδόματος είτε για τα εισοδηματικά στοιχεία καθώς σε περίπτωση πολλαπλής είσπραξης του επιδόματος είτε για τα εισοδηματικά στοιχεία καθώς σε περίπτωση πολλαπλής είσπραξης του επιδόματος, τα αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά παρακρατούνται στο διπλάσιο από το ποσό της κύριας σύνταξης σε έξι μηνιαίες δόσεις με απόφαση του αρμοδίου οργάνου.

ΧΡΟΝΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ (παρ.6)

Η εξέταση της πλήρωσης των εισοδηματικών κριτηρίων για τη χορήγηση του Ε.Κ.Α.Σ. για κάθε έτος γίνεται το αργότερο μέχρι την 30η Απριλίου του αντίστοιχου έτους.

Σύμφωνα με τη ρητή νομοθετική πρόβλεψη παύει από την 1η Μαϊου κάθε έτους η καταβολή του Ε.Κ.Α.Σ. σε πρόσωπα μη δικαιούχα του επιδόματος.

Τέλος επισημαίνουμε ότι το ποσό του Ε.Κ.Α.Σ. δεν υπόκειται σε ασφαλιστικές εισφορές υπέρ κλάδου ασθενείας , ούτε στην Εισφορά Αλληλεγγύης Συνταξιούχων.

Όσον αφορά την ημερομηνία καταβολής του επιδόματος καθώς και οδηγίες για την αντιμετώπιση επιμέρους θεμάτων που θα προκύψουν κατά την εφαρμογή της διάταξης θα σας δοθούν με σχετικό Γενικό Έγγραφο.

Συν/να: 3 σελίδες Φ.Ε.Κ.

Εσωτερική διανομή:
1. Γραμματεία Διοικητή ΙΚΑ-ΕΤΑΜ
2. Γραμματεία Υποδ/τη κ. Δ. Πατσούρη
3. Γρ. Γεν. Δ/ντή Ασφ/κών Υπηρεσιών
4. Γρ. Δ/ντριας Παροχών
5. Δ/νση Παροχών
Τμήμα Κύριας Σύνταξης (5 αντίτυπα)

Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΒΕΛΛΑΣ