Όταν η ζωή πραγματώνεται κάτω από συνθήκες αναπηρίας τότε το κόστος ζωής επιβαρύνεται από το οικονομικό κόστος της κάλυψης των επιπρόσθετων αναγκών που προκύπτουν εξαιτίας της αναπηρίας.
Το οικονομικό κόστος αυτών των επιπρόσθετων αναγκών συχνά είναι υπερβολικό και κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες μπορεί να είναι οκταπλάσιο της αμοιβής ενός δημοσίου υπαλλήλου ύστερα από είκοσι χρόνια εργασίας.
Αυτό το επιπλέον κόστος μεγενθύνεται ακόμη περισσότερο επειδή δεν υπάρχουν οργανωμένες υποδομές στην Ελλάδα για την υποστήριξη των ανθρώπων με αναπηρίες, με αποτέλεσμα ο κάθε μεμονωμένος Έλληνας και η κάθε μεμονωμένη Ελληνίδα θα πρέπει να βρίσκει με κάποιο μαγικό τρόπο προσωπικές λύσεις στα προσωπικά προβλήματα τα οποία ωστόσο είναι συλλογικά, κοινωνικά, οικονομικά και βεβαίως πολιτικά προβλήματα, που αφορούν μεγαλύτερη μερίδα του πληθυσμού.
Τα ασφαλιστικά ταμεία που υποτίθεται πως υποχρεούνται να ορθολογικοποιήσουν το επιπλέον οικονομικό κόστος που προκύπτει εξαιτίας της αναπηρίας, αντί να συμβάλλουν στην ορθολογικοποίηση αυτού του κόστους και να συμμετέχουν οικονομικά προς την κατεύθυνση της εξομοίωσης των ανθρώπων με αναπηρίες με τους ικανούς σωματικά, εξαναγκάζουν τους ασφαλισμένους με αναπηρίες να υφίστανται μια άχρηστη γραφειοκρατία και να κάνουν καριέρα ως ανάπηροι, αφού μόνο για τα συστήματα ουροσυλλογής ένας άνθρωπος με αναπηρία θα πρέπει να τρέχει σε απροσπέλαστα ασφαλιστικά όργανα του ασφαλιστικού του ταμείου τρεις εργάσιμες ημέρες το μήνα!
Η αναπηρία είναι μια δύσκολη και πολύ ακριβή συνθήκη ζωής, και γίνεται ακριβότερη όσο πιο ανορθολογικό είναι το οικονομικό και το κοινωνικό περιβάλλον μέσα στο οποίο πραγματώνεται η αναπηρία. Η αναπηρία όταν πραγματώνεται στο αφιλόξενο και απροσπέλαστο περιβάλλον της Ελλάδας, τότε επιδεινώνεται, και μοιάζει μια ολοκληρωτική ανικανότητα.
Η Ελλάδα, εάν για κάτι δεν φημίζεται είναι ο ορθολογισμός της και η οργάνωση της κοινωνίας, της οικονομίας, της παραγωγής και του πολιτισμού. Εμείς που ζούμε κάτω από συνθήκες αναπηρίας είμαστε ανυποστήρικτοι. Αυτά που για τους κάνουν σωματικά είναι αυτονόητα (πρόσβαση, μεταφορές, δημόσια διοίκηση, πιστωτικό σύστημα, τεχνολογίες κ.ά.) απλώς δεν υπάρχουν για όσους ζουν κάτω από συνθήκες αναπηρίας.
Οι μέχρι τώρα συνταγές για την επιβίωση είναι ο διορισμός στο δημόσιο ή η αναγκαστική τοποθέτηση στον ιδιωτικό τομέα με τον νόμο 2643/98. Και οι δύο συνταγές δεν εξασφαλίζουν το μίνιμουμ του μισθού που απαιτείται για την επιβίωση. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο μισθός υπερβαίνει τα 700 ή τα 800 ευρώ, ενώ ο «εργαζόμενος» υποχρεούται καθημερινά να μετακινείται με απροσπέλαστα και αναξιόπιστα μέσα μεταφορών από και προς την εργασία του. Όταν πρόκειται για ανάπηρους εργαζόμενους, τότε το «ζήτημα καριέρα» είναι ανύπαρκτο και ανήκει στη σφαίρα της ουτοπίας.
Πίσω από το νεοελληνικό μπάχαλο ίσως να υπάρχει ένα κενό (σίγουρα υπάρχει ένα κενό) που μπορούν να εκμεταλλευθούν ακόμη και οι άνθρωποι με πολύ σοβαρές αναπηρίες, για να δοκιμάσουν τις αντοχές μιας κοινωνίας που δεν αντέχει τον εαυτό της. Πίσω από όλες αυτές τις ανεπάρκειες υπάρχει ένα κενό που μπορεί να ευδοκιμήσει το κάθε λουλούδι, ακόμη και όταν αυτό το λουλούδι «επιβαρύνεται» από κάποια αναπηρία.
Τα προβλήματα που υπάρχουν και εμποδίζουν τους ανθρώπους που ζουν κάτω από συνθήκες αναπηρίας οφείλονται σε μεγάλο βαθμό και σε αυτά τα οργανωτικά, επιχειρησιακά, επιχειρηματικά και κοινωνικά κενά της Ελλάδας, επειδή κανένας κομφορμιστής Έλληνας δεν σκέφτηκε να καινοτομήσει για να τα καλύψει. Το μεγαλύτερο σακατιλίκι της ελληνικής κοινωνίας είναι τα στερεότυπα, και το μεγαλύτερο εμπόδιο που υπάρχει στην κοινότητα των ανθρώπων με αναπηρίες είναι η υιοθέτηση στερεοτύπων και μαζικών κοινωνικών και επαγγελματικών ρόλων.
Επειδή η ανικανότητα και η αναπηρία είναι οι μητέρες κάθε καινοτομίας και κάθε εφεύρεσης, αυτονόητα εμείς που ζούμε κάτω από συνθήκες αναπηρίας όταν δεν βρίσκουμε λύση και όταν η λύση δεν φαίνεται ορατή τότε θα πρέπει να την εφεύρουμε και να την κατασκευάσουμε. Όταν δεν υπάρχει διέξοδος, τότε θα πρέπει να εφεύρουμε και να κατασκευάσουμε τη διέξοδο.
Εδώ, η κοινότητα των ανθρώπων με αναπηρίες βρίσκεται απροετοίμαστη και ανυποστήρικτη: Το πιστωτικό σύστημα δεν λειτουργεί όταν πρόκειται για ανθρώπους με αναπηρίες. Καμία τράπεζα δεν πρόκειται να δανειοδοτήσει έναν άνθρωπο ή μια ομάδα ανθρώπων που έχουν αναπηρία, επειδή πολύ απλά η αναπηρία για τον πολύ κόσμο ακόμη θεωρείται ένας κίνδυνος και κανένας έλεγχος πίστης σε καμιά τράπεζα δεν θα ενέκρινε ένα τέτοιο δάνειο.
Την ίδια δυσπιστία μπορούν να εκφράσουν και οι ενδεχόμενοι πελάτες. Όταν ζεις κάτω από συνθήκες αναπηρίας εύκολα ανοίγουν οι πόρτες, δύσκολα κλείνεις δουλειές.
Ας μην κρυβόμαστε, ως ανάπηροι έχουμε βγάλει κακό όνομα στην «πιάτσα» και ως κοινότητα έχουμε μοχθήσει πολύ για να κατασκευάσουμε και να συντηρήσουμε κάποιες πολύ κακές κοινωνικές εικόνες αναπηρίας.
Η κακή οργάνωση και το γενικευμένο μπάχαλο της ελληνικής κοινωνίας ίσως να είναι μια ευκαιρία για να μπορούν να ευδοκιμήσουν οι καινοτομίες. Τα μεγάλα και διαπιστωμένα κενά της ελληνικής κοινωνίας είναι το καλύτερο περιβάλλον μέσα στο οποίο μπορούν να καλλιεργηθούν, αναπτυχθούν, συγκροτηθούν και να αποδώσουν οι καινοτομίες.
Το ερώτημα που πρέπει να θέσει ο καθένας μας στον εαυτό του είναι: Με ποιανού μέρος είμαστε; Με το μέρος του παρελθόντος, της συντήρησης και του κομφορμισμού ή με το μέρος της καινοτομίας, της ανάπτυξης και του κοινού καλού και κοινού συμφέροντος;
Παντού, σε όλα τα κράτη και σε όλους τους πολιτισμούς, αυτά που σε εμάς φαίνονται ως λύσεις, έχουν δοθεί από ανθρώπους, και μεταξύ αυτών των ανθρώπων και από ανθρώπους με αναπηρίες. Ειδικά οι λύσεις και οι τεχνολογίες που έχουν ωφελήσει την κοινότητα των ανθρώπων με αναπηρίες έχουν δημιουργηθεί, αναπτυχθεί και εφαρμοστεί από ανθρώπους με αναπηρίες στην προσπάθειά τους να βρουν προσωπικές λύσεις σε προσωπικά προβλήματα.
Η σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη κοινωνία (πέρα από τα ενδεχόμενα προβλήματα) και οι νέες τεχνολογίες αποτελούν μοναδικές ευκαιρίες για την εξομοίωση των ανθρώπων με αναπηρίες με τους ικανούς σωματικά. Πίσω από τα ενδεχόμενα «κακά» της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας και οικονομίας και των νέων τεχνολογιών, βρίσκονται μοναδικές ευκαιρίες για τους ανθρώπους που ζουν κάτω από συνθήκες αναπηρίας, αφού επικοινωνιακά και τεχνολογικά οι αναπηρίες δεν γίνονται ιδιαιτέρως εμφανείς.
Εάν έχουμε σαφή συνείδηση για το τέλμα στο οποίο έχει περιέλθει η ελληνική κοινωνία και ο ελληνικός πολιτισμός, μπορούμε να διακρίνουμε εύκολα πως πολύ συγκεκριμένοι τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας δεν υφίστανται στον ελληνικό πολιτισμό, μολονότι υπάρχει ανάγκη να υπάρχουν. Αυτό το κενό μπορούν να το καλύψουν όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως από το εάν ζουν ή δεν ζουν κάτω από συνθήκες αναπηρίας.
Είναι πολλοί οι τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, της επιχειρηματικότητας, της παραγωγής, των υπηρεσιών, ακόμη και του εμπορίου, γιατί ως Έλληνες είμαστε κακομαθημένοι και είτε ζούμε ως παθητικοί θεατές των αναγκών μας είτε επιδιώκουμε το υπερκέρδος.
Θα χρειαστεί να ξεπεράσουμε ως άνθρωποι το δίλημμα «υπερκέρδος ή δημοσιοϋπαλληλίκι» επειδή πολύ απλά δεν είναι δίλημμα. Είναι απλώς μια χυδαία ανοησία ενός χυδαίου πολιτισμού που εν έτει 2008 δεν έχει κατορθώσει να κατασκευάσει ούτε οδοντογλυφίδες.
Θα χρειαστεί να διδαχθούμε από τους άλλους πολιτισμούς. Η επιχειρηματικότητα, η κοινωνική επιχειρηματικότητα, η επαγγελματική φιλοδοξία, δεν γίνονται απλώς για το κέρδος ή για το υπερκέρδος. Είναι αναγκαστικές δραστηριότητες υπαρκτών κοινωνιών και πολιτισμών. Γίνονται επειδή δεν γίνεται διαφορετικά, και στο βαθμό που είναι αναπόφευκτα, εξωραΐζονται, και γίνονται τρόπος ζωής για τη δημιουργία και για την επιβίωση που εξασφαλίζεται μέσα σε αυτές τις ποιότητες.
Ας επαναπροσδιορίσουμε την έννοια του κέρδους και ας αντιληφθούμε την ποικιλότητα που μπορεί να λάβει το κέρδος ως έννοια και ως πολιτισμός. Το κέρδος δεν είναι απλώς προσωπικό κέρδος. Είναι και εταιρικό κέρδος. Είναι και κοινωνικό κέρδος, γιατί όταν ο «πελάτης» δεν ωφελείται και δεν βλέπει προκοπή από την κατανάλωσή του και από τις επενδύσεις του, τότε σταματά να καταναλώνει και να επενδύει. Όταν δεν υπάρχει κοινωνικό κέρδος, τότε η επιχειρηματικότητα αυτοϋπονομεύεται.
Οι αποτυχίες των ελληνικών επιχειρήσεων οφείλονται κυρίως στην αυτοϋπονόμευση και στην κακή νοοτροπία των νεοελλήνων.
Επιχειρηματικότητα και κοινωνική επιχειρηματικότητα μπορούν να γίνουν μόνο όταν στο βάθος ειλικρινά θέλουμε την προκοπή του πελάτη, του συνεργάτη, του «ανταγωνιστή» και της κοινωνίας, γιατί μέσα από τη δική τους προκοπή μπορούμε και επιτυγχάνουμε την εταιρική και την προσωπική προκοπή. Σε κάθε άλλη περίπτωση η επιχειρηματικότητα και η κοινωνική επιχειρηματικότητα θα παραμείνουν συνώνυμα της κερδοσκοπίας που προκύπτει από την υποτίμηση του άλλου, που στην προκειμένη περίπτωση ο άλλος είναι ο πελάτης.
Υπάρχουν κλάδοι της οικονομίας, της επιχειρηματικότητας και της κοινωνικής επιχειρηματικότητας που μπορούν να ανοίξουν «δουλειές για ανάπηρους» ή μπορούν να είναι «δουλειές για ανάπηρους». Υπάρχει επίσης η δυνατότητα να καλλιεργηθούν ταλέντα και πολιτισμός επιχειρηματικότητας. Το ζήτημα είναι να υπάρχει θέληση!