Σχετ: Το με Α.Π. 29616/29.12.2010, έγγραφό μας προς τις Διευθύνσεις Αλλοδαπών και Μετανάστευσης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων

(Ι) Η Ελληνική Πολιτεία με την ψήφιση του ν. 3852/2010 (Φ.Ε.Κ. 87 Α΄), «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης» ξεκίνησε μία ολοκληρωμένη και συστηματική προσπάθεια αναδιάρθρωσης της διοικητικής οργάνωσης της χώρας στοχεύοντας στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών στους πολίτες.

Από τις ρυθμίσεις του ν. 3852/2010, προκύπτει ότι η αρμοδιότητα για τα ζητήματα νόμιμης μετανάστευσης, ως αμιγώς κρατική αρμοδιότητα, ασκείται από την 1η Ιανουαρίου 2011 στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις του Κράτους.

(ΙΙ) Παράλληλα, οι υποχρεώσεις της Ελληνικής Πολιτείας, όπως αυτές απορρέουν από τις εν ισχύ κανονιστικές ρυθμίσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επιβάλλουν την άμεση λήψη μέτρων, τα οποία θα επιφέρουν ιδιαίτερα σημαντικές μεταβολές στην υφιστάμενη διαδικασία έκδοσης των αδειών διαμονής των υπηκόων τρίτων χωρών (ΥΤΧ), οι οποίοι διαμένουν νόμιμα στη χώρα μας.

Ειδικότερα, ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1030/2002 του Συμβουλίου της 13ης Ιουνίου 2002 (L 157/15.6.21002) για την καθιέρωση αδειών διαμονής ενιαίου τύπου για τους υπηκόους τρίτων χωρών, όπως αυτός τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΚ) 380/2008 του Συμβουλίου της 18ης Απριλίου 2008 (L 115/29.4.2008), εισάγει, ως υποχρεωτική πλέον, την έκδοση των αδειών διαμονής των υπηκόων τρίτων χωρών, οι οποίοι διαμένουν νόμιμα στα κ-μ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υπό τον τύπο του αυτοτελούς εγγράφου (κάρτα μετανάστη). Σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΚ) 380/2008: (α) ο τίτλος διαμονής θα έχει τη μορφή μιας ηλεκτρονικής κάρτας (ID1) και όχι αυτοκόλλητης ετικέτας (βινιέτας) και (β) το αυτοτελές έγγραφο θα περιλαμβάνει δύο βιομετρικά δεδομένα, ήτοι μια ψηφιακή φωτογραφία προσώπου (τύπου διαβατηρίου) και δύο ψηφιακά δακτυλικά αποτυπώματα, καθώς επίσης και ολοκληρωμένο κύκλωμα ραδιοσυχνοτήτων (RF Chip), ως μέσο αποθήκευσης. Η προθεσμία για την έναρξη έκδοσης των αδειών διαμονής, υπό τον τύπο του αυτοτελούς εγγράφου, εκπνέει την 20η Μαΐου 2011.
Σημειώνεται ότι η προθεσμία συμπερίληψης των δύο ψηφιακών δακτυλικών αποτυπωμάτων εκπνέει την 20η Μαΐου 2012.

(ΙΙΙ) Η έκδοση του ως άνω αυτοτελούς εγγράφου σε συνδυασμό με την μεγάλη διοικητική αναδιάρθρωση που επιφέρει το πρόγραμμα «Καλλικράτης» δημιουργεί άμεσα την ανάγκη ενός σταδιακού μετασχηματισμού των Υπηρεσιών Αλλοδαπών και Μετανάστευσης των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων σε «υπηρεσίες μιας στάσης» («one stop shop»). Ο μετασχηματισμός αυτός θεωρείται επιβεβλημένος, ενόψει α) της συλλογής και διαχείρισης Βάσης Δεδομένων (ΒΔ) αποκλειστικά από εντεταλμένα όργανα, β) της αναγκαιότητας λήψης αυστηρών και επαρκών μέτρων ασφαλείας και ελέγχου των σχετικών διαδικασιών κατά τη συλλογή και τη διαχείριση των βιομετρικών δεδομένων, γ) της ανάγκης μείωσης του χρόνου έκδοσης των αδειών διαμονής και δ) της παροχής ολοκληρωμένων και ικανοποιητικών υπηρεσιών και επαρκούς πληροφόρησης στους συναλλασσόμενους για τις υποθέσεις τους.
Η μετάβαση από το διττό σύστημα, το οποίο εφαρμόζεται σήμερα [Πρωτοβάθμιοι ΟΤΑ με αρμοδιότητα την υποδοχή και διαβίβαση αιτήσεων και επίδοση των αδειών διαμονής – Αποκεντρωμένες Διοικήσεις / Υπηρεσίες Αλλοδαπών και Μετανάστευσης με αρμοδιότητα την εξέταση των αιτήσεων και έκδοση των αδειών διαμονής], στις «υπηρεσίες μιας στάσης», στο πλαίσιο των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, κρίνεται σκόπιμο να γίνει σταδιακά, προκειμένου να υπάρξει ο αναγκαίος χρόνος προετοιμασίας των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων. Άλλωστε με την αριθ. 1/2011, από 30.12.2010, Εγκύκλιό μας, έχουμε ήδη γνωστοποιήσει στους Πρωτοβάθμιους ΟΤΑ τις απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές, προκειμένου για την διεκπεραίωση των ζητημάτων αλλοδαπών κατά τη μεταβατική περίοδο μετάπτωσης στο νέο σύστημα.

(ΙV) Για την μετατροπή των Διευθύνσεων και Τμημάτων Αλλοδαπών και Μετανάστευσης σε υπηρεσίες μιας στάσης θα πρέπει να υπάρξει αντίστοιχη προετοιμασία ώστε να μην παρουσιαστεί οποιαδήποτε δυσλειτουργία ή έλλειμμα στην εξυπηρέτηση των πολιτών. Οι εν λόγω υπηρεσίες θα πρέπει να εκτελούν τις ακόλουθες λειτουργίες:

α) να υποδέχονται κοινό, τόσο τους υπηκόους τρίτων χωρών που θα προσέρχονται για την υποβολή αιτήσεων χορήγησης ή ανανέωσης των αδειών διαμονής τους, τη λήψη των βιομετρικών τους στοιχείων, την κατάθεση συμπληρωματικών εγγράφων, την αναζήτηση της πορείας εξέτασης του φακέλου τους και την παροχή πληροφοριών, όσο και τους Έλληνες εργοδότες που ζητούν να προβούν στη διαδικασία της μετάκλησης. Συνεπώς θα πρέπει να έχουν εξασφαλιστεί επαρκείς χώροι υποδοχής κοινού, αναλόγως του αριθμού των μεταναστών που εξυπηρετεί κάθε υπηρεσία, καθώς και ένας ξεχωριστός χώρος για τη συλλογή των βιομετρικών δεδομένων (ταυτοποίηση ψηφιακής φωτογραφίας και λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων). Σημειώνεται ότι η προμήθεια του απαραίτητου ηλεκτρονικού εξοπλισμού για τη λήψη των δακτυλικών αποτυπωμάτων θα γίνει κεντρικά με μέριμνα του Υπουργείου μας, ενώ θα ακολουθήσει και σχετική εκπαίδευση των χειριστών. Διευκρινίζεται ότι η συλλογή των βιομετρικών δεδομένων θα γίνεται σε κάθε περίπτωση από τη Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, ακόμα και πριν το μετασχηματισμό της υπηρεσίας σε one stop shop, για όσες άδειες διαμονής πρόκειται να εκδοθούν μετά την 21η Μαΐου 2010.

β) να διαθέτουν επαρκές προσωπικό για την ταχεία εξέταση του φακέλου, την έκδοση της σχετικής απόφασης και την αποστολή των σχετικών στοιχείων ηλεκτρονικά στο Υπουργείο μας,

γ) να καλούν τους ενδιαφερόμενους προκειμένου να τους επιδώσουν τις εκτυπωμένες άδειες διαμονής (κάρτες μετανάστη),

δ) να διαθέτουν επαρκές προσωπικό για την άσκηση των λοιπών αρμοδιοτήτων της υπηρεσίας (π.χ. υποστήριξη των απόψεων της Διοίκησης ενώπιον των δικαστηρίων, διενέργεια μετακλήσεων, αλληλογραφία για οικογενειακή συνένωση κλπ).

(V) Ως προς τα σημεία υποδοχής, τα οποία σταδιακά θα μετασχηματιστούν σε «υπηρεσίες μιας στάσης» στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις της Χώρας, σχεδιάζεται η δημιουργία εξήντα δύο (62) σημείων (βλ. συναφώς ανωτέρω α’ σχετικό), δηλαδή ένα σημείο στην έδρα κάθε νομού με εξαίρεση τα μεγάλα αστικά κέντρα (Αθήνα-Θεσσαλονίκη) και τις νησιωτικές περιοχές.

(VI) Η σταδιακή μετάπτωση του ισχύοντος διττού συστήματος αδειοδότησης ΟΤΑ Α’ Βαθμού – Αποκεντρωμένη Διοίκηση στις «υπηρεσίες μίας στάσης» πραγματοποιείται με απόφαση του οικείου Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης (θα ακολουθήσουν σύντομα οι απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις) και θα εξαρτάται από το βαθμό ετοιμότητας και πληρότητας της κάθε Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μετανάστευσης (των 62 Σημείων / βλ. ανωτέρω α σχετικό).
Η ετοιμότητα και πληρότητα της κάθε Υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μετανάστευσης θα κρίνεται από πλευράς σας, λαμβάνοντας υπόψη αφενός την επάρκεια (λειτουργική & ασφαλείας) της κτηριακής υποδομής, καθώς επίσης την ύπαρξη του απαραίτητου αριθμού ανθρωπίνου δυναμικού και των απαραίτητων υποδομών δικτύωσης. Σχετικό είναι το με αριθμό 21563/20.10.2008 έγγραφό μας αναφορικά με την ασφαλή φύλαξη και διαχείριση εντύπων (μέτρα ασφάλεια κτηρίου, μέτρα ασφάλειας χώρων, προδιαγραφές ασφαλείας χρηματοκιβωτίου, διαχείριση και διακίνηση – μεταφορά εντύπων).

(VII) Ειδικότερα, ως προς τη δικτύωση, είναι απολύτως αναγκαία η δυνατότητα διασύνδεσης των μελλοντικών «υπηρεσιών μιας στάσης» υπηρεσιών σας με το δίκτυο πρόσβασης και κορμού για τους φορείς του Δημοσίου (ΣΥΖΕΥΞΙΣ), το οποίο θα καλύψει όλες τις ανάγκες επικοινωνίας, ήτοι τηλεφωνία (τηλεφωνική επικοινωνία ανάμεσα στους φορείς), μεταφορά δεδομένων (επικοινωνία υπολογιστών – Internet) και υπηρεσίες εικόνας και ήχου (τηλεδιάσκεψη – τηλεεκπαίδευση).

(VIII) H επάρκεια της κτηριακής υποδομής σας θα πρέπει να πληροί ιδίως τις ακόλουθες ελάχιστες προϋποθέσεις / προδιαγραφές, λαμβάνοντας υπόψη τους υπηρεσιακούς φόρτους, αλλά και το αναγκαίο επιθυμητό επίπεδο μέτρων ασφαλείας (λήψη βιομετρικών δεδομένων):

(α) η ικανοποιητική έκταση του κτιρίου, ανάλογη με (1) τον αριθμό των ΥΤΧ, οι οποίοι κατ’ έτος εξυπηρετούνται (αριθμός αδειών που εκδίδεται & αριθμός απορριπτικών αποφάσεων) και (2) τον αναγκαίο αριθμό υπαλλήλων που θα υπηρετούν στο «κατάστημα μιας στάσης» και κατά συνέπεια τον αριθμό των θέσεων εργασίας / εξυπηρέτησης των ΥΤΧ (επαρκής αριθμός θέσεων σε σχέση με τον αριθμό των κατ’ έτος εξυπηρετούμενων αλλοδαπών),

(β) η διασφάλιση ξεχωριστού χώρου (γραφείου) που θα πληροί ειδικές προδιαγραφές ασφαλείας και στην οποία θα διαλαμβάνει χώρα η λήψη των βιομετρικών δεδομένων (αποτυπωμάτων) και ενδεχομένως η ταυτοποίηση της ψηφιακής φωτογραφίας,

(γ) η εκπλήρωση των ελαχίστων μέτρων ασφαλείας κτιρίου, ιδίως ως προς (1) τη διασφάλιση της ασφάλειας των θυρών εισόδου και των παραθύρων του κτιρίου, την τοποθέτηση, όπου απαιτείται, κλειδαριών ασφαλείας, μεταλλικών ράβδων ή πλέγματος κ.ο.κ. και την ασφάλιση, με κατάλληλα τεχνικά μέσα τρωτών σημείων του κτιρίου, (2) την τοποθέτηση σύγχρονου συστήματος συναγερμού, ιδίως δε στους χώρους φύλαξης εντύπων, καθώς και λήψης βιομετρικών δεδομένων και σύνδεσή του με R/T Κέντρο «100» (της οικείας Αστυνομικής Διεύθυνσης), (3) την εγκατάσταση, ει δυνατόν, συστήματος κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης, (4) την τοποθέτηση – λειτουργία φωτιστικών σωμάτων με ισχυρό φωτισμό πέριξ του κτιρίου και (5) την εξέταση της πιθανότητας ανάθεσης της φύλαξης σε προσωπικό Ιδιωτικών
Εταιρειών Παροχής Υπηρεσιών Ασφάλειας (Ι.ΕΠ.Y.A./Security),

(δ) η εκπλήρωση των ελαχίστων μέτρων ασφαλείας των χώρων λήψης δακτυλικών αποτυπωμάτων και φύλαξης των εντύπων, ήτοι λ.χ. η επιλογή του πλέον κατάλληλου από άποψη ασφάλειας χώρου / γραφείου, η τοποθέτηση ισχυρών, μεταλλικών, προστατευτικών κιγκλιδωμάτων (στα εξωτερικά ή εσωτερικά παράθυρα του γραφείου), η τοποθέτηση μεταλλικής ή από άλλο κατάλληλο υλικό, πόρτας ασφαλείας με κλειδαριά ασφαλείας, η τοποθέτηση κατάλληλου πλέγματος σε τυχόν υπάρχοντες αεραγωγούς που αρχίζουν ή καταλήγουν στο γραφείο φύλαξης και η τοποθέτηση χρηματοκιβωτίου ασφάλειας εντύπων (οι προδιαγραφές σας έχουν περιγραφεί αναλυτικά στο ανωτέρω έγγραφο) και

(ε) η κατάρτιση διαδικασιών λήψης και διακίνησης εντύπων, ιδίως ως προς την υποχρεωτική φύλαξη των προς επίδοση εκδοθεισών αδειών διαμονής (βλ. ανωτέρω έγγραφο περί της υιοθέτησης σχετικών Μνημονίων ενεργειών). (ΙΧ) Παράλληλα, ως προς την εξασφάλιση του απαραίτητου ανθρώπινου δυναμικού στις υπηρεσίες Αλλοδαπών και Μετανάστευσης για την αποτελεσματική άσκηση των αρμοδιοτήτων τους, δεδομένης της σταδιακής μετεξέλιξης σε «υπηρεσίες μιας στάσης», το Υπουργείο μας έχει προχωρήσει σε μια σειρά σχετικών ενεργειών για την στελέχωση των αρμοδίων υπηρεσιών Αλλοδαπών και Μετανάστευσης.

Συναφώς, σας υπενθυμίζουμε τα ακόλουθα:

(α) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18, παράγραφος 8α του ν. 3870/2010 (Φ.Ε.Κ. 138 Α΄) οι υπάλληλοι, οι οποίοι διορίσθηκαν ή μετατάχθηκαν στις Περιφέρειες του κράτους για την κάλυψη των αναγκών των Διευθύνσεων Αλλοδαπών και Μετανάστευσης και Αστικής Κατάστασης (κατηγορίες άρθρου 18.8α.i – v) υποχρεούνται να παρέχουν τις υπηρεσίες τους για μια πενταετία τουλάχιστον στις Διευθύνσεις αυτές,

(β) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18, παράγραφος 8β του ν. 3870/2010 (Φ.Ε.Κ. 138 Α΄) υπάλληλοι των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, μόνιμοι ή με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Αορίστου Χρόνου, οι οποίοι είχαν υπηρετήσει, ανεξαρτήτως σχέσης εργασίας, για τουλάχιστον ένα (1) έτος σε οργανικές μονάδες των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων με αντικείμενο την εφαρμογή της νομοθεσίας περί αλλοδαπών ή την απόδοση της ελληνικής ιθαγένειας καθώς και θέματα Αστικής και Δημοτικής Κατάστασης είχαν τη δυνατότητα να μεταταχθούν ή να μεταφερθούν με την ίδια σχέση εργασίας στις Διευθύνσεις Αστικής Κατάστασης και Αλλοδαπών και Μετανάστευσης ή στις Διευθύνσεις Ιθαγένειας των κρατικών περιφερειών και

(γ) σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 3852/2010 (Φ.Ε.Κ. 87 Α΄) καταργήθηκαν οι Διευθύνσεις Αυτοδιοίκησης και Αποκέντρωσης των εδρών και οι Διευθύνσεις Τοπικής Αυτοδιοίκησης και Διοίκησης των νομών των παλαιών κρατικών Περιφερειών της Χώρας. Ως εκ τούτου και δεδομένης της σταδιακής αναδιάρθρωσης των Υπηρεσιών Αλλοδαπών και Μετανάστευσης κρίνεται επιβεβλημένο το διαθέσιμο δυναμικό, τόσο από τις καταργηθείσες Διευθύνσεις ΟΤΑ, όσο και από άλλες υπηρεσίες της Αποκεντρωμένης Διοίκησης να στελεχώσει κατά απόλυτη προτεραιότητα τις Υπηρεσίες Αλλοδαπών και Μετανάστευσης.

(δ) Τέλος υπενθυμίζεται ότι με πρωτοβουλία του οικείου Γ.Γ. της κατά περίπτωση Αποκεντρωμένης Διοίκησης, είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί έμπειρο προσωπικό που σήμερα απασχολείται σε υπηρεσίες αλλοδαπών των Δήμων.
Επισημαίνεται ότι ως μέσο αξιοποίησης θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί η σύναψη προγραμματικής συμφωνίας με τον ή και τους περισσότερους Δήμους που διαθέτουν κατάλληλο προσωπικό ή/και εγκαταστάσεις εντός της επικράτειας της κατά περίπτωση Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Υπογραμμίζεται ωστόσο ότι το σχετικό προσωπικό των Δήμων δεν μπορεί να αποτελείται από συμβασιούχους έργου ή εποχικούς εργαζομένους.

(Χ) Ως προς τη χρηματοδότηση των νέων Αποκεντρωμένων Διοικήσεων του κράτους, προκειμένης της ανάπτυξης των «καταστημάτων μιας στάσης», στο πλαίσιο εκπλήρωσης της υποχρέωσής μας για έκδοση της άδειας διαμονής υπό τον τύπο του αυτοτελούς εγγράφου, σας γνωρίζουμε ότι: (α) οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις θα λάβουν, κατά το έτος 2011 (και τα επόμενα έτη), αυξημένη χρηματοδότηση, καθώς γίνονται σχετικές ενέργειες από το Υπουργείο μας για την αύξηση του ποσοστού του 10% επί του παραβόλου, το οποίο αποδίδεται, έως σήμερα, στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις για την άσκηση των αρμοδιοτήτων μετανάστευσης και (β) το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης από το παράβολο, η οποία, έως σήμερα, παρακρατείται από τους Πρωτοβάθμιους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 92, παράγραφος 6 του ν. 3386/2005 (Φ.Ε.Κ. 212 Α΄) θα μεταφερθεί, σταδιακά, στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις του Κράτους, παράλληλα με την μεταφορά των αρμοδιοτήτων στο πλαίσιο λειτουργίας «των υπηρεσιών μιας στάσης».

(ΧΙ) Προκειμένου να επιτευχθεί η ικανοποιητική λειτουργία του εν λόγω συστήματος απαιτούνται από πλευράς σας τα ακόλουθα:

(α) διερεύνηση της καταλληλότητας των υφισταμένων κτιριακών υποδομών σας για την υλοποίηση των ανωτέρω, δια σχετικών ενεργειών προς επίλυση του κτηριακού ζητήματος με ίδια μέσα, ήτοι εξέταση της προοπτικής επίλυσης του κτηριακού προβλήματος μέσω υφιστάμενων δυνατοτήτων [λ.χ. συνεργασία με ΚΕΔ για την αναζήτηση διαθεσίμων κτιρίων, αναζήτηση διαθεσίμων κτιρίων από τις καταργηθείσες Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις ή από τις μεταφερόμενες στους Πρωτοβάθμιους ΟΤΑ Τεχνικές Υπηρεσίες – (ΤΥΔΚ) ή / και συνεργασία με άλλους φορείς του Δημοσίου για την πιθανή παραχώρηση διαθεσίμων κτιριακών υποδομών ή αναζήτηση διαθεσίμων κτιρίων προς ενοικίαση] και εν συνεχεία γνωστοποίηση στις υπηρεσίες μας των σχετικών ενεργειών και προτάσεών σας για τυχόν μετεγκατάσταση της υπηρεσίας,

(β) μέριμνα για την επαρκή στελέχωση των Υπηρεσιών Αλλοδαπών και Μετανάστευσης με μετακινήσεις πλεονάζοντος προσωπικού από τις άλλες υπηρεσίες αρμοδιότητάς σας, καθώς επίσης γνωστοποίηση στην υπηρεσία μας εκτιμήσεών
σας περί του αναγκαίου πρόσθετου προσωπικού για τη άσκηση των αρμοδιοτήτων των Υπηρεσιών Αλλοδαπών και Μετανάστευσης και

(γ) γνωστοποίηση για το κατά πόσο υφίστανται Υπηρεσίες Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, αρμοδιότητάς σας, οι οποίες είναι σε θέση, υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις, να λειτουργήσουν άμεσα, ως «καταστήματα μιας στάσης», καθώς επίσης παροχή από πλευράς σας σχετικών πληροφοριών αναφορικά το χρονοδιάγραμμα μετάπτωσης της αρμοδιότητας στις νέες δομές. Το προσωπικό της Δ/νσης Μεταναστευτικής Πολιτικής είναι στη διάθεσή σας για κάθε αναγκαία διευκρίνιση ή πληροφορία (τηλ.: 2103741276 / 2103741278).

Ο Υπουργός
Ιωάννης Ραγκούσης