Πολύς λόγος γίνεται για την κοινωνική ενσωμάτωση των ανθρώπων που ζουν κάτω από συνθήκες αναπηρίας στην κοινωνία. Έχουν γραφτεί άπειρες σελίδες γι’ αυτό το λόγο.

Έχει ξοδευτεί πολύς τηλεοπτικός και ραδιοφωνικός χρόνος για την κοινωνική ενσωμάτωση. Κανείς όμως δεν έχει προσπαθήσει να προσδιορίσει την ποιότητα και την ποσότητα της ενσωμάτωσης. Υπάρχουν πολλά ερωτήματα. Ποιος θα ενσωματωθεί και που; Ποια είναι αυτή η κοινωνία που θα ενσωματώσει και ποιους θα ενσωματώσει; Κάτω από ποιες συνθήκες και ποιους όρους ενσωματώνει η κοινωνία και κάτω από ποιες συνθήκες και ποιους όρους απορρίπτει η κοινωνία; Ποια είναι η κοινωνία; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά αυτής της κοινωνίας και για ποιους λόγους ενσωματώνει ή απορρίπτει; Ποιο θα είναι το όφελος του ενσωματωμένου ανθρώπου με αναπηρία;

Κοινωνική απομόνωση ή ζωή μετ’ εμποδίων;

Τα εμπόδια είναι τόσα πολλά που οι άνθρωποι με αναπηρίες εμποδίζονται να κάνουν γνωστή την παρουσία τους. Η ζωή κάτω από συνθήκες αναπηρίας επιβαρύνεται με ένα υπερβολικά υψηλό κόστος ζωής που προκαλείται κυρίως από την αναπηρία. Όσο πιο σοβαρή είναι η αναπηρία τόσο μεγαλύτερο είναι το οικονομικό κόστος του επιβαρύνεται ο άνθρωπος. Όσο περισσότερα είναι τα εμπόδια τόσο περισσότερο επιβαρύνεται οικονομικά ο άνθρωπος με αναπηρία για να μπορέσει να τα υπερβεί. Όσο λιγότερη είναι η υποστήριξη που λαμβάνει τόσο περισσότερες προσπάθειες πρέπει να κάνει για να επιβιώσει. Όσο περισσότερο προσπαθεί για να επιβιώσει τόσο εξαντλείται και θεωρεί την κοινωνική ενσωμάτωση πολυτέλεια.
– Κόστος υποστήριξης των υλικών καθημερινών αναγκών : Ανάλογα με τη σοβαρότητα της αναπηρίας τόσο περισσότερο οι άνθρωποι με αναπηρίες είναι εξαρτημένοι από βοηθούς. Όποιος δεν μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί για να ικανοποιήσει τις καθημερινές προσωπικές του ανάγκες πρέπει να προσλάβει βοηθούς για να μπορούν να τον βοηθήσουν ώστε να εξακολουθεί να επιβιώνει. Το οικονομικό κόστος για την πρόσληψη προσωπικών βοηθών είναι μεγάλο και καλύπτεται προσωπικά από τον ίδιο τον άνθρωπο που ζει κάτω από συνθήκες αναπηρίας. Εάν σε αυτό το κόστος υπολογίσουμε και το κόστος που έχει η αγορά των βοηθημάτων που είναι απαραίτητα για την επιβίωση των ανθρώπων τότε μπορούμε να καταλάβουμε πως οι άνθρωποι που ζουν κάτω από συνθήκες αναπηρίας έχουν μεγαλύτερο κόστος ζωής από τους ικανούς σωματικά. Το οικονομικό κόστος της ζωής κάτω από συνθήκες αναπηρίας μεγεθύνεται ακόμη περισσότερο και από άλλα πολλά έξοδα που έχουν πολλοί άνθρωποι με αναπηρίες που όμως δεν μπορούν να καταγραφούν σε αυτές τις γραμμές.
– Το κόστος των εμποδίων: Όσα περισσότερα θεσμικά η πολεοδομικά εμπόδια υπάρχουν τόσο περισσότερα χρήματα πρέπει να πληρώνουν οι άνθρωποι με αναπηρίες για να μπορούν να τα υπερβούν. Χρειάζεται απλή λογική : Όποιος εμποδίζεται να χρησιμοποιήσει το λεωφορείο πρέπει να χρησιμοποιήσει ταξί. Όποιος εμποδίζεται από τα σκαλοπάτια πρέπει να προσλάβει βοηθό για να τον βοηθήσει. Όποιος εμποδίζεται να χρησιμοποιήσει μια συμβατική τηλεφωνική συσκευή πρέπει να πληρώσει περισσότερα χρήματα για να πάρει μια συσκευή ανοιχτής επικοινωνίας. Όποιος εμποδίζεται να χρησιμοποιήσει τις συμβατικές τεχνολογικές συσκευές πρέπει να πληρώσει πολλά περισσότερα χρήματα για να πάρει συσκευές που είναι κατάλληλες για τις δικές του προσωπικές ανάγκες και για τις δικές του προσωπικές ικανότητες.

Η αναπηρία ως νόσος και ως αρρώστια:

Στη συνείδηση του απλού λαού η αναπηρία και η ανικανότητα φέρονται ως νόσος και ως αρρώστια. Μια ολιγάριθμη μειονότητα θεωρεί την αναπηρία ως διαφορά συνθηκών και όρων ζωής. Ακόμη και οι ίδιοι οι άνθρωποι με αναπηρίες αυτοπροσδιορίζονται ως ασθενείς ή ως νοσούντες.
Δεν φταίνε μόνο οι προκαταλήψεις. Όταν υπάρχουν οργανώσεις που βγάζουν μια κακομοίρη κοινωνική εικόνα ανθρώπου που ζει κάτω από συνθήκες αναπηρίας τότε αυτή η εικόνα δημιουργεί και παράγει συνειδήσεις.
Ο κόσμος δεν έχει λόγο να μην πιστέψει τους αναπήρους. Ο κόσμος πιστεύει πως οι οργανώσεις που εκπροσωπούν αναπήρους λένε την αλήθεια. Όταν αυτές οι οργανώσεις αναφέρονται σε ασθενείς ή αναξιοπαθούντες τότε δημιουργούν μια ψευδή αντίληψη για την αναπηρία.

Η αναπηρία ως μια επικίνδυνη συνθήκη ζωής:

Ο απλός λαός θεωρεί πως οι άνθρωποι με αναπηρίες επιβιώνουν επικινδύνως, χωρίς υποστήριξη, είναι φτωχοί, και βέβαια είναι ανεκπαίδευτοι.
Σε μεγάλο βαθμό δεν έχουν άδικο : αυτό λένε στον κινηματογράφο και την τηλεόραση. Αυτό λένε για τον ανάπηρο που μένει στη γειτονική πολυκατοικία.
Παντού διαβάζουν ακούνε και βλέπουν πως η αναπηρία είναι μια ασθένεια. Όταν γνωρίζουν πως το Εθνικό Σύστημα Υγείας υπολειτουργεί και γνωρίζουν ποια είναι η κοινωνική εικόνα των ασθενών, όταν οι άνθρωποι με αναπηρίες φέρονται να κάνουν καριέρα ως ασθενείς και μπορούν να πιστέψουν στον απλό λαό το πιο λογικό και το πιο φυσικό είναι να πιστέψουν πως οι άνθρωποι με αναπηρίες είναι υποψήφιοι νεκροί.
Το γνωρίζουν πως η αναπηρία χρειάζεται πολλά λεφτά τόσο για μισθούς βοηθών όσο και για μηχανολογικό εξοπλισμό. Όταν οι ανάπηροι έχουν ένα τόσο μεγάλο κόστος τι μπορούν να σκεφτούν πέρα του ότι ο άνθρωπος με αναπηρία σύντομα θα πτωχεύσει.
Και ως Έλληνας θα μπορέσει να αποδεχθεί ως λογικό το αίτημα της κοινωνικής ενσωμάτωσης ανθρώπων που φέρονται να είναι υποψήφιοι νεκροί ή υποψήφιοι φτωχοί; Γιατί να το κάνει εάν έχει και άλλη επιλογή;

Η αναπηρία αντιστοιχεί σε ένα κοινωνικό και οικονομικό κίνδυνο:

Όταν η αναπηρία θεωρείται και είναι μια ανίατη νόσος που χρειάζεται πάρα πολλά χρήματα απλώς για να συντηρηθεί τότε αναπόφευκτα αντιστοιχεί σε έναν οικονομικό και κοινωνικό κίνδυνο.
Είναι αυτονόητο πως κανένας άνθρωπος δεν έχει λόγο να συναναστραφεί ή να συνεργαστεί με κάποιον άνθρωπο με αναπηρία όταν έχει και κάποια άλλη διαφορετική επιλογή. Κανένας άνθρωπος δεν έχει λόγο να συνεχίσει να συναναστρέφεται και να συνεργάζεται με ανθρώπους με αναπηρίες όταν μπορεί να το αποφύγει. Όταν υπάρχει κι άλλη διαφορετική επιλογή τότε ο άνθρωπος με αναπηρία δεν είναι επιλέξιμος. Όταν υπάρχουν άλλες πολλές επιλογές τότε οι άνθρωποι με αναπηρίες δεν είναι επιθυμητοί.

Η αναπηρία τονίζει τα μειονεκτήματα:

Η ζωή πάνω από ένα αναπηρικό κάθισμα είναι συγκριτικά πιο αργή από τη ζωή των ικανών σωματικά. Η έλλειψη ταχύτητας είναι αυτή που κάνει φανερά και εκρηκτικά τα μειονεκτήματα των ανθρώπων αναπηρίας ακόμη κι όταν αυτά δεν υπάρχουν. Ακόμη κι ένας καλοπροαίρετος παρατηρητής εύκολα μπορεί να βρει μειονεκτήματα σε έναν άνθρωπο με αναπηρία ακόμη και την ώρα που προσπαθεί να μπει μέσα στο αυτοκίνητό του. Ένας ικανός σωματικά χρειάζεται δέκα δευτερόλεπτα για να ανοίξει την πόρτα του αυτοκινήτου του και να μπει μέσα Και στο διάστημα αυτό κανείς δεν προλαβαίνει να δει τίποτα.
Όμως ένας άνθρωπος με αναπηρία χρειάζεται περίπου τρία με τέσσερα λεπτά για να μπει μέσα στο αυτοκίνητό του και τότε γίνεται στόχος για παρατήρηση. Ο άνθρωπος με αναπηρία είναι πιο ευδιάκριτος στόχος από τον ικανό σωματικά επειδή ο παρατηρητής έχει περισσότερο χρόνο για να μπορέσει να αναλύσει και να κρίνει τη συμπεριφορά του και το παρουσιαστικό του. Όσο περισσότερο χρόνο έχει ο παρατηρητής τόσο περισσότερες ατέλειες μπορεί να διαπιστώσει.
Επιπλέον κάθε άνθρωπος που διαφέρει πυροδοτεί την περιέργεια και την καχυποψία των παρατηρητών. Οτιδήποτε διαφέρει πυροδοτεί την καλοπροαίρετη περιέργεια.
Όταν όμως αυτός που διαφέρει είναι ο εργοδότης ή ο προϊστάμενος κι ο ανταγωνιστής τότε πυροδοτεί την κακοπροαίρετη περιέργεια. Στο βαθμό που οι ανθρώπινες σχέσεις είναι κατά βάση ανταγωνιστικές τότε η ερμηνεία που δίνεται πάνω στη διαφορά είναι συνήθως κακοπροαίρετη και συνήθως η αναπηρία χρησιμοποιείται ως επιχείρημα για να βλάψουν τους ανθρώπους που ζουν κάτω από συνθήκες αναπηρίας.
Το πιο πιθανό είναι ότι κανείς άνθρωπος δεν θέλει να βλάψει κάποιον άλλον άνθρωπο επειδή ζει κάτω από συνθήκες αναπηρίας. Όταν όμως οι σχέσεις πραγματώνονται στο πλαίσιο ενός ανταγωνιστικού περιβάλλοντος τότε δεν υπάρχει λόγος να μην χρησιμοποιηθεί η αναπηρία επειδή είναι το πιο εύκολο επιχείρημα και το πιο εμφανές. Είναι αυτονόητο πως στη σύγκρουση επικρατεί ο πιο ισχυρός δηλαδή αυτός που έχει τα λιγότερα μειονεκτήματα. Η αναπηρία είναι το πιο κραυγαλέο μειονέκτημα εν ονόματι του οποίου μπορούν να κατασκευαστούν όλα τα μυθεύματα.

Ζητήματα αισθητικής:

Στο βαθμό που η αναπηρία και η ανικανότητα θεωρούνται ασθένειες κρίνονται και με τα αντίστοιχα συστήματα αισθητικής. Οι άνθρωποι με αναπηρίες κρίνονται ως ασθενείς και ως άρρωστοι.
Ο απλός λαός χωρίς σκέψη κρίνει πως όποιο τρόπο ζωής μπορεί να υιοθετήσει ένας ασθενής σε μονάδα εντατικής αντίστοιχο τρόπο ζωής μπορεί να υιοθετήσει και ένας άνθρωπος που ζει κάτω από συνθήκες αναπηρίας.

Ζητήματα εξουσίας και δύναμης

Όταν η αναπηρία θεωρείται ασθένεια και νόσος τότε αναπόφευκτα ο άνθρωπος με αναπηρία θεωρείται ασθενής και άρρωστος. Ασθενής είναι αυτός που δεν έχει σθένος. Άρρωστος είναι αυτός που δεν έχει ρώμη.
Όλοι οι άνθρωποι που δεν έχουν σθένος και ρώμη δεν είναι ικανοί να αντισταθούν. Στην καλύτερη περίπτωση θεωρούνται αμβλυμμένων αντιστάσεων.
Όλοι οι άνθρωποι που εξαρτώνται από έμμισθους η άμισθους βοηθούς για να ικανοποιήσουν τις δικές τους προσωπικές ανάγκες θεωρούνται εξαρτημένοι και κατά συνέπεια δεν είναι φορείς ούτε εξουσίας ούτε δύναμης. Ο απλός λαός θεωρεί πως η εξάρτηση σημαίνει αδυναμία.
Είναι ελάχιστοι οι άνθρωποι που μπορούν να αντιληφθούν πως ο άνθρωπος με αναπηρία έχει ανικανότητα μεν αλλά μπορεί να είναι ταυτοχρόνως εργοδότης των προσωπικών του βοηθών με την ίδια έννοια που κάποιοι άλλοι προσλαμβάνουν οικιακές βοηθούς.

Προκαπιταλιστικές νοοτροπίες:
Η Ελλάδα είναι ένα απέραντο χωριό που δημιουργήθηκε από εσωτερικούς μετανάστες. Στην αγροτική κοινωνία η αναπηρία είναι ένα ασυγχώρητο αμάρτημα. Η συναναστροφή με την αναπηρία θεωρείται ζημία που δεν μπορεί να αποζημιωθεί. Στο πλαίσιο του ελληνικού πολιτισμού κανείς δεν έχει ανάγκη τους ανθρώπους με αναπηρίες ούτε ως επαγγελματίες ούτε ως εργαζόμενους ούτε ως ηγέτες ούτε ως επιστήμονες ούτε ως γείτονες. Η αναπηρία γίνεται αντιληπτή ως μια ολοκληρωτική αφαίρεση που κανένας δεν τη θέλει κοντά του.
Η ελληνική κοινωνία δεν χρειάζεται τους ανάπηρους : Δεν τους έχει ανάγκη μπορεί και χωρίς αυτούς. Με ή χωρίς ανάπηρους θα υπάρχει ανεργία και θα υπάρχει έλλειμμα παραγωγικότητας και δημιουργικότητας.
Η ελληνική κοινωνία ανέχεται τους ανάπηρους μόνο όταν δεν μπορεί να κάνει διαφορετικά : Ανέχεται τους ανάπηρους μόνο όταν είναι φορείς εξουσίας και πλούτου.

Ζητήματα ιδεολογίας:

Στο πλαίσιο του νεοελληνικού Πολιτισμού λατρεύεται η ανεξαρτησία και η δύναμη. Ο Νεοελληνικός πολιτισμός είναι ο μόνος δυτικός πολιτισμός που δεν διαθέτει εναλλακτικά αισθητικά και πολιτιστικά πρότυπα. Οι πολιτιστικές και οι αισθητικές αξίες είναι προϊόντα πολιτιστικού ιμπεριαλισμού. Εισάγονται από τα άλλα δυτικά κράτη αφού πριν προσαρμοστούν και ελληνοποιηθούν.
Όμως οι εισαγωγές προϊόντων είναι πάντα επιλεκτικές. Οι εισαγωγείς αρνούνται να εισάγουν Πολιτισμό αναπηρίας επειδή οι καταναλωτές αρνούνται να καταναλώσουν πολιτισμό αναπηρίας.

Ισοτιμία ή ενσωμάτωση

Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: Σαν τι θα ενσωματωθούν οι άνθρωποι με αναπηρίες; Θα ενσωματωθούν σαν οι φτωχοί συγγενείς που θα τρέφονται από τα απορρίμματά του πολιτισμού των ικανών σωματικά; Θα ενσωματωθούν σε μια κοινωνία που θα εξακολουθεί να τους εξαναγκάζει να είναι παθητικοί θεατές του αναγκών τους; Η ενσωμάτωση θα είναι προϊόν υιοθέτησης μαζικών πεποιθήσεων και ρόλων;
Ίσως ο στόχος μιας ευνομούμενης κοινωνίας είναι η εξομοίωση και η εξίσωση των ανθρώπων με αναπηρίες με τους ικανούς σωματικά. Αυτός είναι πράγματι ένας ρεαλιστικός στόχος που όμως δεν είναι επαρκής. Οι φιλόδοξοι άνθρωποι με αναπηρίες θέλουν πολλά περισσότερα : τα θέλουν όλα εδώ και τώρα.

Υπάρχει διέξοδος;

Ακόμη κι αν δεν υπάρχει διέξοδος τότε εμείς θα πρέπει να την εφεύρουμε. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Άλλωστε η αναπηρία και η ανικανότητα είναι οι μητέρες όλων των εφευρέσεων.
Το μόνο μειονέκτημα που πρόκειται να αντιμετωπίσουμε είναι ότι στην Ελλάδα έχουν τρεις χιλιάδες χρόνια να φανούν εφευρέτες. Τρεις χιλιάδες χρόνια υποτέλειας, εξάρτησης και έλλειψης έμπνευσης άφησαν πολλές κακές συνήθειες. Καταναλώνουμε εισαγόμενα και γίναμε κακομαθημένοι. Ακρωτηριάσαμε την έμπνευση και τη δημιουργικότητα.
Ας κάνουμε μια νέα αρχή : Την αξίζουμε.