Από την πρώτη στιγμή που συνδέθηκα με το Internet, ”βούτηξα με το ποντίκι μου” στην Αμερικάνικη ηλεκτρονική διεύθυνση που αφορά τις ζωντανές συζητήσεις σχετικά με τις “αν ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ”. Υπήρχαν πάρα πολλές κατηγορίες, που κάλυπταν όλα τα θέματα, από τις κακώσεις νωτιαίου μυελού μέχρι και τη χρόνια κόπωση.
Εκεί, όμως, κρυμμένο ανάμεσα στα άλλα θέματα, είδα κάτι ασυνήθιστο. “Λάτρεις και Σεξουαλικότητα”. Μπήκα σ’ αυτό τον πίνακα ανακοινώσεων και είδα τον εαυτό μου στον καθρέφτη.
Οι “λάτρεις” της αναπηρίας, γι’ αυτούς που τους ακούν(όπως και εγώ τότε)για πρώτη φορά, είναι άτομα χωρίς αναπηρίες που έλκονται από ανθρώπους με αναπηρίες(και πιο συχνά από αυτούς που έχουν κινητικά προβλήματα). Καθώς έχω συνηθίσει να με απορρίπτουν λόγω της αναπηρίας μου, έμεινα κατάπληκτος από το γεγονός ότι υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που πραγματικά έλκονται από αυτήν.
Πριν ενθουσιαστείτε όλοι εσείς που κινείστε με τροχήλατες καρέκλες, πρέπει να μάθετε ότι η αγαπημένη “κατηγορία” των “λάτρεων” της αναπηρίας είναι τα άτομα που έχουν κάποιον ακρωτηριασμό. Μια έρευνα που έγινε από μια υπηρεσία που ονομάζεται AMPIX με υποκείμενα “λάτρεις” που αγοράζουν φωτογραφίες με άτομα που έχουν ακρωτηριασμό(τι άλλο θα ακούσουμε;), αποκαλύπτει ότι το προφίλ του ιδανικού ανθρώπου με ακρωτηριασμό είναι το ακόλουθο:Έχει γαλάζια μάτια, είναι ξανθιά, είναι 29 ετών, έχει ύψος 1,65, ζυγίζει 60 κιλά, έχει ένα πόδι ακρωτηριασμένο πάνω από το γόνατο και σίγουρα δεν έχει προσθετικό μέλος.
Από την παραπάνω περιγραφή γίνεται αντιληπτό ότι οι περισσότεροι “λάτρεις” είναι άντρες και μάλιστα ετερόφυλοι. Υπάρχουν, όμως, και ομοφυλόφιλοι “λάτρεις”, όπως και γυναίκες “λάτρεις”. Πάντως, οι λίγες γυναίκες “λάτρεις” που γνώρισα στις ομάδες συζητήσεων, έλκονται από άντρες σε τροχήλατες καρέκλες και όχι από άντρες με ακρωτηριασμό. Τώρα, γιατί οι άντρες “λάτρεις” έλκονται από γυναίκες με ακρωτηριασμό και οι γυναίκες “λάτρεις” έλκονται από άντρες σε τροχήλατη καρέκλα, είναι κάτι που δεν το ξέρω. Από την άλλη πλευρά βέβαια ούτε οι ίδιοι το ξέρουν. Όπως λέει και ένας “λάτρης”: ”Ο λάτρης είναι απλώς αυτό που είσαι και εσύ”.
ΟΙ YΠΟΚΡΙΝΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΠΙΔΟΞΟΙ
Υπάρχουν τρεις κατηγορίες “λάτρεων” της αναπηρίας:Αυτοί που περιέγραψα παραπάνω, οι οποίοι έλκονται από άτομα με αναπηρίες, οι “υποκρινόμενοι”, δηλαδή αυτοί που υποκρίνονται ότι είναι ανάπηροι, και οι “επίδοξοι”, δηλαδή αυτοί που θέλουν να γίνουν ανάπηροι. Αυτοί που υποκρίνονται τους ανάπηρους θέλουν να αισθάνονται ως ανάπηροι. Ένας “λάτρης” αυτής της κατηγορίας, ρωτάει σε ομάδα συζήτησης στο Διαδίκτυο, από πού μπορεί να αγοράσει ορθοστάτη στη μαύρη αγορά-για να μπορεί να χρησιμοποιεί στον περίπατό του τα καινούργια δεκανίκια του.”H μεγαλύτερη μου εξάρτηση είναι ότι θέλω να αισθάνομαι παράλυτος. Μπορώ να το βιώσω μόνο όταν χρησιμοποιώ δεκανίκια ή τροχήλατη καρέκλα σε δημόσιους χώρους.” Παραδέχεται ότι έχει απογοητευτεί από τις μικρές τουαλέτες με το σκαλοπάτι και δεν είναι σίγουρος γιατί με τη θέλησή του ανέχεται αυτές τις ανοησίες. “Δεν ξέρω. Έχω ένα πραγματικό πρόβλημα όρασης και ξέρω πως είναι να ζει κανείς μ’ αυτό τον τρόπο. Θα θεωρούσε κάποιος ότι η πραγματική μου αναπηρία θα έκανε τη διαφορά. Με κάποιο παράξενο τρόπο όμως, δεν την κάνει”.
Ενώ οι περισσότεροι “υποκρινόμενοι” δε βγαίνουν έξω, πολλοί—από τότε που ήταν παιδιά ακόμη—έχουν δέσει το ένα τους πόδι, έχουν φτιάξει δεκανίκια και έχουν μιμηθεί, μέσα στο σπίτι τους, άτομα που έχουν ακρωτηριασμό. Οι “επίδοξοι”, αντίθετα, βλέπουν την αναπηρία σαν “το κόκκινο πανί”. Παρόλο που η έρευνα της AMPIX βρήκε ότι 71% των μελών της έχουν φαντασιωθεί ότι έχουν οι ίδιοι κάποιο ακρωτηριασμό, οι περισσότεροι “λάτρεις” και “υποκρινόμενοι” λένε ότι δε θα ήθελαν να είχαν οι ίδιοι μια πραγματική αναπηρία. Πάντως, τα ιατρικά περιοδικά, τους έχουν περιγράψει ως άτομα που έχουν προσπαθήσει να κόψουν ή να πυροβολήσουν τα πόδια τους. Ένας “λάτρης” είπε σε ομάδα συζήτησης στο Διαδίκτυο ότι ξέρει μια γυναίκα “που έβαζε πάγο στα πόδια της, για να πάθει γάγγραινα και θέλει να ακρωτηριαστούν και τα δυο της πόδια πάνω από το γόνατο”. “Αυτή η επιθυμία, λέει, είναι το ίδιο έντονη μ’ αυτή που έχουν οι “λάτρεις”, να είναι δηλαδή με τον “ακρωτηριασμένο” της ζωής τους”.
ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΛΟΓΟ ΛΑΤΡΕΙΣ
Για πιο λόγο έχει ένα άτομο την έντονη επιθυμία να κάνει έρωτα με κάποιο άτομο με αναπηρία, να προσποιείται ότι είναι ή να θέλει να γίνει ο ίδιος άτομο με αναπηρία; Σύμφωνα με την έρευνα της AMPIX αυτή η παρόρμηση ξεκινάει τυπικά στα 12 χρόνια. Ένας “λάτρης”, με τον οποίο μίλησα, συμφωνεί:”Η δωδεκάχρονη γειτόνισσα μου έσπασε το πόδι της και το είχε σε γύψο. Ήμασταν και οι δυο στην εφηβεία και όπως είναι φυσιολογικό ενδιαφερθήκαμε για το sex. Θυμάμαι τη θαυμάσια αίσθηση του πρώτου πραγματικού μου φιλιού ενώ ταυτόχρονα ο γύψος της πίεζε το πόδι μου. Το φιλί και η “αναπηρία της” πρέπει να αποτυπώθηκαν μόνιμα πάνω μου”. Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι οι “λάτρεις” δημιουργούν κατά την παιδική ηλικία ένα εξαρτημένο αντανακλαστικό και πιστεύουν ότι οι ανάγκες τους για προσοχή, αγάπη και στοργή μπορούν να ικανοποιηθούν μόνο αν έχουν κάποια αναπηρία. Αυτό υπονοεί ότι οι “λάτρεις”—και όχι μόνο οι “υποκρινόμενοι” και οι “επίδοξοι”—πρέπει να φαίνεται ότι έχουν κάποια αναπηρία ή να αποκτήσουν μια πραγματική αναπηρία, προκειμένου έτσι να ικανοποιηθούν οι ανάγκες τους για αγάπη. Η έλξη που νιώθουν οι “λάτρεις” προς τα άτομα που έχουν κάποια αναπηρία είναι ένα είδος προβολής. Αυτό σημαίνει ότι οι “λάτρεις” θέλουν να αγαπούν και να φροντίζουν αυτούς που έχουν κάποια αναπηρία, φανερώνοντας έτσι τον τρόπο με τον οποίο θα ήθελαν να αγαπηθούν και οι ίδιοι από τους άλλους.
Συζητώντας στο Διαδίκτυο με άλλους ανθρώπους που έχουν κάποια αναπηρία ανακάλυψα ότι οι αντιδράσεις τους απέναντι στους “λάτρεις” ποικίλουν και κυμαίνονται από αδιαφορία μέχρι οργή. Μια γυναίκα με ακρωτηριασμό λέει ότι θεωρεί τους “λάτρεις” “συναρπαστικούς και συγχρόνως τρομακτικούς”. Mια άλλη γυναίκα που κινείται με τροχήλατη καρέκλα γράφει, με έκδηλη την οργή στα κείμενα της, ότι θεωρεί την έλξη που νιώθουν οι “λάτρεις” προς τους ανθρώπους με αναπηρίες “αρρωστημένη, διεστραμμένη και ψυχωτική”. Ένας άντρας με αναπηρία γράφει “Μου αρέσουν αυτοί που έχουν ακρωτηριασμό πάνω από το λαιμό”. Πολύ χαίρομαι που συναντώ τόσους πολλούς από εσάς στο Διαδίκτυο. Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι ακόμα και οι “λάτρεις” κριτικάρουν τους “επίδοξους”. Ενώ είναι συγκρατημένοι και ευγενικοί στις δημόσιες συζητήσεις, αρκετοί “λάτρεις” μου έχουν εκμυστηρευτεί προσωπικά ότι “οι επίδοξοι είναι αρρωστημένοι και αλλόκοτοι”.
Ήμουν καλεσμένος σε μια εβδομαδιαία συνάντηση στο Διαδίκτυο, σε μια ομάδα συζήτησης. Ξαφνιάστηκα από το γεγονός ότι οι λάτρεις δε μου φάνηκαν ούτε αρρωστημένοι ούτε ψυχωτικοί. Οι συμμετέχοντες είναι αναλυτές υπολογιστών, γιατροί, μηχανικοί και επαγγελματίες τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Γίνεται αρκετή συζήτηση γύρω από τις ενοχές που έχουν λόγω της “μη αποδεκτής κοινωνικά έλξης” που νιώθουν και από το φόβο ότι κάποιοι άλλοι θα τους λιντσάρουν λόγω του “μικρού βρώμικου μυστικού τους”. Πολλοί περιγράφουν μια φοβερή απογοήτευση από το γεγονός ότι δε μπορούν να βρουν ένα άτομο με αναπηρία, για να βγουν μαζί του. Υπάρχει, όμως, και πολύ μεγάλη διάθεση αυτοσαρκασμού που φαίνεται από τα ψευδώνυμα που χρησιμοποιούν στο Διαδίκτυο: Ampman, Orthocite, Braceleg, Legman, Amp4me, και το απλό αλλά κλασσικό Adevote.
Επιστρέφοντας στην πραγματικότητα
Ενώ οι λάτρεις δε θα πρέπει να χαρακτηρίζονται ως ψυχωτικοί, παρόλα αυτά πρέπει να αναρωτηθούμε, πως μπορεί να ανθίσει μια πραγματική σχέση, όταν κάποιος είναι “καθηλωμένος” σε κάποιο μέρος του σώματος μας που απωθεί όλους τους άλλους και που αρέσει ελάχιστα ακόμα και σε εμάς τους ίδιους. Ζήτησα από ένα “λάτρη” να μου απαντήσει σ’ αυτό το ερώτημα.
Κανένας τους δε δέχεται ότι οι “λάτρεις” είναι παθιασμένοι ή φετιχιστές. Ένας “λάτρης” υποστηρίζει :”Η έλξη προς την αναπηρία είναι απλώς μια προτίμηση, όπως το να προτιμάς τις ξανθιές γυναίκες ή τις γυναίκες που έχουν μεγάλο στήθος. Το κολόβωμα μιας γυναίκας είναι μόνο η αρχή μιας σχέσης και όχι όλη η σχέση”. Μια ευρέων αντιλήψεων γυναίκα με ακρωτηριασμό απάντησε:”Δε θέλω να είμαι αντικείμενο του sex ή να είμαι με έναν άντρα που είναι παθιασμένος με το στήθος μου. Μπορεί να υπάρξει σχέση όταν ο άντρας είναι παθιασμένος με το κολόβωμά μου;”
Oι σχέσεις είναι το βασικό ζητούμενο. Σύμφωνα με την έρευνα της AMPIX παρόλο που 55% των “λάτρεων” έχουν βγει ραντεβού και 40% έχουν κάνει έρωτα με κάποιο άτομο με ακρωτηριασμό, μόνο 5% είναι παντρεμένοι με κάποιο άτομο που έχει κάποιο ακρωτηριασμό. Αυτά τα ευρήματα επιβεβαιώνουν τη συχνά αναφερόμενη παρατήρηση ότι κανένας “ακρωτηριασμένος” δεν είναι ο κατάλληλος “ακρωτηριασμένος” για έναν “λάτρη”. Όταν ένα “κολόβωμα” γίνεται άνθρωπος και όχι ένα φαντασιωσικό αντικείμενο του sex, η εκπλήρωση των συναισθηματικών αναγκών μέσα από το μηχανισμό της προβολής δεν είναι πλέον εφικτή και ο “λάτρης” ψάχνει για άλλον “ακρωτηριασμένο”.
Στην πραγματικότητα “ο ιδανικός ανάπηρος” μπορεί να μην έχει την παραμικρή ιδέα για τους “λάτρεις” και τα ενδιαφέροντά τους. Μια γυναίκα που ξέρω, η οποία κινείται με τροχήλατη καρέκλα, δέχτηκε ένα τηλέφωνο από έναν άντρα που ήταν “ο φίλος ενός φίλου” και της ζήτησε να φάνε έξω μαζί. Κατά τη διάρκεια του γεύματος άρχισε να μιλάει για τη γυναίκα και για τα παιδιά του.
“Μισό λεπτό” του είπε “ είσαι παντρεμένος;”
“Φυσικά” είπε εκείνος “Ανήκω σε ένα club που έχει ένα κατάλογο γυναικών που έχουν αναπηρία, εκεί βρήκα το τηλέφωνό σου. Αυτό που πραγματικά θέλω είναι να κάνω έρωτα μαζί σου.”
Η φίλη μου σοκαρισμένη έφυγε αμέσως. Δεν είχε ξανακούσει για τους λάτρεις και δικαιολογημένα την τρόμαξε το γεγονός ότι το τηλέφωνό της ήταν σε μια τέτοια λίστα και φοβήθηκε ότι μπορεί να την κυνηγήσουν και να την καταδιώξουν. Ευτυχώς, δεν ξαναείδε και δεν ξανάκουσε αυτόν τον άντρα, ούτε της τηλεφώνησε ξανά κανένα άλλο μέλος του club.
Θα πρέπει άραγε να είμαστε καχύποπτοι ή ακόμα και φοβισμένοι με κάθε άτομο που μας βρίσκει ελκυστικούς; Μια τέτοια επαγρύπνηση θα περιόριζε και θα έθλιβε τη ζωή μας. Όμως την επόμενη φορά που θα βγείτε για πρώτη φορά με κάποιον, αν αυτός κοιτάει διαρκώς την τροχήλατη καρέκλα σας συζητάει για τα προσθετικά σας μέλη και θέλει να χρησιμοποιήσει τα δεκανίκια σας…ΠΡΟΣΕΧΕΤΕ.
ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ
Ένα άρθρο του BOB STORRS που δημοσιεύθηκε στο New Mobility στις 30 Σεπτεμβρίου 1999. Απόδοση στα
Ελληνικά: Χαρά Αναγνωστοπούλου. Ψυχολόγος. Email: anagnostopoulou@altavista.com