Για πρώτη φορά στην ανθρώπινη ιστορία, άτομα με κάκωση νωτιαίου μυελού (ΚΝΜ), πολιομυελίτιδα, εγκεφαλική παράλυση, εγκεφαλικά επεισόδια και ρευματοειδή αρθρίτιδα, έχουν σχεδόν φυσιολογικό προσδόκιμο ζωής. Όπως οι συνομήλικοί τους χωρίς αναπηρία, έτσι και οι άνθρωποι με ΚΝΜ βιώνουν και τα θετικά, αλλά και όσα αρνητικά έρχονται μαζί με τα γηρατειά.
Στα «καλά» της τρίτης ηλικίας εντάσσουμε συνήθως τον ελεύθερο χρόνο για δραστηριότητες, τη συνταξιοδότηση και τις οικογενειακές χαρές. Παρ’ όλα αυτά, τα ερευνητικά κέντρα έχουν συγκεντρώσει στοιχεία που φανερώνουν πως σε πολλούς ανθρώπους με αναπηρία τα γηρατειά συνοδεύονται με πρόσθετα προβλήματα, που στα άτομα χωρίς αναπηρία έρχονται συνήθως 10 με 15 χρόνια αργότερα.
Μερικά από αυτά τα προβλήματα έχουν χαρτογραφηθεί και πιο κάτω θα βρείτε τρόπους για το πώς μπορείτε να τα αντιμετωπίσετε.
Ιατρικά ζητήματα
Για λόγους που δεν έχουν γίνει μέχρι σήμερα απολύτως κατανοητoί, οι άνθρωποι με αναπηρία παρουσιάζουν περισσότερες πιθανότητες εμφάνισης ιατρικών προβλημάτων καθώς περνάει ο χρόνος. Συγκεκριμένα:
- Εμφανίζουν 3 με 4 φορές περισσότερα προβλήματα υγείας σε σύγκριση με συνομήλικούς τους που δεν έχουν αναπηρία.
- Τα πιο κοινά προβλήματα είναι: υψηλή πίεση, διαβήτης, υψηλή χοληστερίνη, παχυσαρκία, αναπνευστικά προβλήματα, απώλεια οστικής πυκνότητας και διαταραχές στο θυρεοειδή.
- Οι περισσότεροι όμως δεν γνωρίζουν ούτε αντιλαμβάνονται άμεσα ότι έχουν αυτά τα προβλήματα, επειδή συνήθως δεν έχουν κάποιο γιατρό παθολόγο να τους παρακολουθεί.
- Οι άνθρωποι με κάκωση νωτιαίο μυελού αναπτύσσουν διαβήτη 4 φορές πιο συχνά.
- Οι άνθρωποι με εγκεφαλική παράλυση εμφανίζουν υψηλότερη συχνότητα καταγμάτων από συνομήλικους χωρίς αναπηρία.
Η καλύτερη προτεινόμενη λύση είναι να πηγαίνει κανείς τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο στον οικογενειακό του γιατρό για ένα πλήρες check-up.
Κόπωση και χρόνιος πόνος
Το πιο συχνό παράπονο όσον μεγαλώνουν έχοντας κάποια αναπηρία, είναι το ανάμικτο αίσθημα κούρασης, αυξημένης αδυναμίας και χρόνιου πόνου.
- Δεν υπάρχει απολύτως τεκμηριωμένη εξήγηση για το αίσθημα της κόπωσης και του χρόνιου πόνου. Οι έρευνες έδειξαν ότι αυτά τα συμπτώματα εμφανίστηκαν σε όλα τα είδη αναπηρίας που μελετήθηκαν, σε ποσοστό 25% έως και 80% των συμμετεχόντων.
- Αυτά τα συμπτώματα συχνά επεκτείνονται και γίνονται αρκετά σοβαρά ώστε να επηρεάζουν την εργασία, τις κοινωνικές δραστηριότητες και την προσωπική φροντίδα.
- Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικό να ζητήσετε τη συμβουλή του γιατρού σας.
- Συνίσταται να μετριάσετε την ένταση με την οποία εκτελείτε τις δραστηριότητές σας: κάντε λιγότερα και μην προσπαθείτε να το «παλέψετε». Ενδεχομένως να σας φανεί χρήσιμη η υποστήριξη από κάποιο μηχανικό εξοπλισμό/βοήθημα.
- Για αλλαγές που επηρεάζουν την εργασία σας, θα χρειαστεί ίσως να γίνουν και αλλαγές στο εργασιακό περιβάλλον, σε συνεννόηση με τους συνεργάτες, ώστε να διευκολύνεστε στη διεκπεραίωση των αρμοδιοτήτων σας.
Ψυχολογικές αλλαγές
Τα μεγαλύτερα ψυχολογικά ζητήματα έχουν να κάνουν με τη διατήρηση της ποιότητας ζωής και τις επιπτώσεις των όποιων αλλαγών στην υπόλοιπη οικογένεια:
- Για τους περισσότερους ηλικιωμένους με αναπηρία, παρατηρείται πως όσα περισσότερα χρόνια ζουν με μια αναπηρία τόσο πιο πιθανό είναι να δηλώσουν ικανοποιημένοι απ’τη ζωή τους.
- Υψηλή ικανοποίηση προσφέρει η δυνατότητα διατήρησης των αγαπημένων δραστηριοτήτων με το πέρασμα του χρόνου.
- Για πολλούς ανθρώπους, οι αλλαγές στην υγεία και στην κινητικότητα οδηγούν σε κατάθλιψη. Η κατάθλιψη εμφανίζεται στο 15% με 40% των ατόμων με αναπηρία σε σύγκριση με το 5% με 10% που παρατηρείται στους υπόλοιπους. Ωστόσο, η κατάθλιψη είναι αντιμετωπίσιμη. Εάν έχετε παρατεταμένες αλλαγές στην διάθεσή σας, στον ύπνο σας ή στη συμπεριφορά σας, θα ήταν καλό να το συζητήσετε με τον γιατρό σας.
- Η οικογένεια και οι προσωπικοί βοηθοί σας θα πρέπει να είναι ενημερωμένοι ώστε να περιμένουν αυτές τις αλλαγές και να είναι έτοιμοι να σας υποστηρίξουν κατάλληλα.
Περιοδικό Αυτονομία – www.disabled.gr
Σεπτέμβριος 2012