Εκτός όμως από την φυσικό αποκλεισμό, υπάρχει και ο “εν δυνάμει” αποκλεισμός, που συμβαίνει όταν, παρά το γεγονός ότι κάποιες ομάδες και χώρες έχουν πρόσβαση στην κοινωνία των πληροφοριών μένουν στο περιθώριο για τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας δεν τους γνωρίζουν, δεν μπορούν να έρθουν σε αυτούς.
Μιλώντας για αποκλεισμό από την κοινωνία των πληροφοριών μιλάμε πρώτα για φυσικό αποκλεισμό, που συμβαίνει όταν κάποιος ή κάποιες ομάδες δεν έχουν καθόλου πρόσβαση σε αυτή.
Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν γύρω στους 750.000 χρήστες του ΙΝΤΕΡΝΕΤ, ποσοστό πολύ μικρό σε σχέση με αυτό άλλων χωρών, η συντριπτική πλειοψηφία του πληθυσμού εξακολουθεί να παραμένει παγερά αδιάφορη στα τεκταινόμενα.
Αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο που η αρχή του βρίσκεται στο ότι εξαιτίας του γεγονότος ότι υπάρχουν λίγοι χρήστες, το κόστος χρήσης είναι μεγάλο (σε σχέση με άλλες χώρες), με αποτέλεσμα να μην είναι ελκυστικό και ο αριθμός να παραμένει χαμηλός.
Η αίσθηση είναι, ότι αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν “κρίσιμη μάζα” και που σε επίπεδο δικτύου μεταφράζεται σε έναν αριθμό χρηστών τέτοιο που θα επιτρέπει την γενικευμένη χρήση του σε μια χώρα, θα αργήσει πάρα πολύ να αναπτυχθεί στην χώρα μας.
Για να γίνει αυτό, χρειάζονται συγκεκριμένα μέτρα, και αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί, την ευθύνη δεν μπορούν να την αναλάβουν οι providers, αλλά κυρίως (για άλλη μια φορά) το κράτος.
Και ας αναρωτηθούμε εδώ, πόσα υπουργεία και δημόσιες υπηρεσίες χρησιμοποιούν το ΙΝΤΕΡΝΕΤ, πόσα Πανεπιστήμια δίνουν την δυνατότητα στους φοιτητές τους να έχουν πλήρη πρόσβαση στο δίκτυο, και ας μην μιλήσουμε για την δευτεροβάθμια και πρωτοβάθμια εκπαίδευση, εκεί τα πράγματα είναι απελπιστικά. Μόνον αυτοί αν έκαναν γενικευμένη χρήση του δικτύου τότε η εικόνα θα ήταν εντελώς διαφορετική!
Εκτός όμως από την φυσικό αποκλεισμό, υπάρχει και ο “εν δυνάμει” αποκλεισμός, που συμβαίνει όταν, παρά το γεγονός ότι κάποιες ομάδες και χώρες έχουν πρόσβαση στην κοινωνία των πληροφοριών μένουν στο περιθώριο για τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας δεν τους γνωρίζουν, δεν μπορούν να έρθουν σε αυτούς.
Και αυτό είτε γιατί υπάρχουν τεχνικά εμπόδια (αργές συνδέσεις) είτε γιατί υπάρχει λίγο πληροφοριακό υλικό στην συγκεκριμένη χώρα, άρα και μειωμένο ενδιαφέρον, είτε γιατί -τέλος-υπάρχει το εμπόδιο της επικοινωνίας και κυρίως της γλώσσας.
Το αποτέλεσμα είναι τα μέλη της αποκλεισμένης χώρας – ομάδας, να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του δικτύου, για να αντλήσουν υλικό από πηγές εκτός της χώρας – ομάδας, να μην δημιουργούν συνδέσμους μεταξύ τους, να μην δημιουργούνται περιοχές με τοπικό ενδιαφέρον, και όλα αυτά με την σειρά τους κάνουν κύκλο που καταλήγουν σε μεγαλύτερη απομόνωση.
Είναι αυτό που ακριβώς συμβαίνει στην χώρα μας, αν σκεφτούμε πόσες Ελληνικές περιοχές υπάρχουν στο δίκτυο, πόσα Ελληνικά newsgroups και λίστες συζητήσεων.
Θα είχε μεγάλο ενδιαφέρον μια έρευνα που θα έδειχνε την ροή των εισερχομένων κλίσεων από το εξωτερικό στον Ελληνικό κυβερνοχώρο και ή αίσθηση που έχουμε είναι ότι τα αποτελέσματα της θα ήταν αποκαρδιωτικά.
Βέβαια σε όλα τα παραπάνω υπάρχει και ο αντίλογος.
“Η όποια τεχνική πρόοδος είναι αποτέλεσμα μιας διαδικασίας που ξεκινάει από συγκεκριμένες αξίες και συμφέροντα μιας κοινωνίας με συγκεκριμένη πολιτιστική ταυτότητα. Είναι έτσι αρκετά δύσκολο να προσαρμοστεί σε κοινωνίες εντελώς διαφορετικές, εκτός και αν επιβληθεί σε αυτές” που αυτό σε απλά Ελληνικά μεταφράζεται ότι ίσως δεν θέλουμε να μπούμε σε αυτήν την διαδικασία κάτι που βεβαίως δεν επιβεβαιώνεται ούτε από την πρακτική, αλλά ούτε και από τις διάφορες μελέτες και επεξεργασίες που κατά καιρούς έχουν γίνει.
Παναγιώτης Λαμπρόπουλος