Είναι γνωστό ότι τα επαγγέλματα των τυφλών είναι περιορισμένα. Οι περισσότεροι τυφλοί μέχρι σήμερα απασχολούνται ως τηλεφωνητές, λιγότεροι ως δικηγόροι και όσοι δεν έχουν τα προσόντα για τις πιο πάνω θέσεις εργάζονται στα εργαστήρια του Φάρου Τυφλών της Ελλάδος.
Παλαιότερα, σε πολλές θέσεις, δημόσιο, νοσοκομεία, τράπεζες, κοινή ωφέλεια κλπ., εργάστηκαν πολλοί τυφλοί τηλεφωνητές. Ενώ οι αδιόριστοι τυφλοί τηλεφωνητές ήταν πολλοί, παρατηρήθηκε σιγά-σιγά το φαινόμενο στις θέσεις των τηλεφωνητών αυτών, όταν αποχωρούσαν λόγω συνταξιοδότησης τους, να απασχολούνται βλέποντες. Έτσι, σε θέσεις από τις οποίες ζούσαν παλαιότερα οι τυφλοί και οι οικογένειές τους σταμάτησαν οι διορισμοί τυφλών και άρχισαν να απασχολούνται μόνο βλέποντες.
Γι’ αυτό τον λόγο, επειδή ο κίνδυνος είχε διαφανεί πολύ νωρίς, ο νόμος 1735 του 1987 στο Άρθρο 20 παρ. 21, όρισε:
«Κενές θέσεις τηλεφωνητών φορέων του δημόσιου τομέα δεν επιτρέπεται να πληρώνονται με μετάταξη υπαλλήλων από άλλους κλάδους ή ειδικότητες.»
Μάλιστα, εκδόθηκε Εγκύκλιος του νόμου του Υπουργείου Εσωτερικών που αναφέρει τα ακόλουθα:
Ελληνική Δημοκρατία, Υπουργείο Εσωτερικών Δημόσιας Διοίκησης & Αποκέντρωσης
Θέμα: «Μετατάξεις σε κενές θέσεις του κλάδου ΔΕ Τηλεφωνητών»
Σύμφωνα με τις διατάξεις του Προσοντολογίου, προσόν διορισμού στον κλάδο ΔΕ Τηλεφωνητών ορίζεται πτυχίο σχολών εκπαίδευσης τυφλών τηλεφωνητών. Εξ’άλλου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθ. 20 παρ. 21 του ν. 1735/1987 (ΦΕΚ 195/Α/ 11-11-1987) δεν επιτρέπεται να καλύπτονται κενές θέσεις τηλεφωνητών φορέων του δημόσιου τομέα με μετάταξη υπαλλήλων από άλλους κλάδους ή ειδικότητες.
Οι προαναφερθείσες, προστατευτικές για τους τυφλούς, νομοθετικές ρυθμίσεις, δίνουν τη δυνατότητα στους τυφλούς που έχουν αποφοιτήσει από τις ειδικές σχολές εκπαίδευσης τηλεφωνητών: α) να διορίζονται μόνον αυτοί σε θέσεις του κλάδου ΔΕ Τηλεφωνητών, και β) προβλέπουν την εξαίρεση των θέσεων του εν λόγω κλάδου από τη διαδικασία των μετατάξεων, προκειμένου να μην μειώνονται οι διαθέσιμες κενές θέσεις για τυφλούς τηλεφωνητές.Ειδικότερα, όσον αφορά στις μετατάξεις, επισημαίνουμε ότι θα πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα οι διατάξεις του άρθ. 20 παρ. 21 του ν. 1735/1987, πολύ περισσότερο δε λόγω του κοινωνικού χαρακτήρα αυτών των διατάξεων. Συνεπώς, οι υπηρεσίες οφείλουν να μην καλύπτουν κενές θέσεις του κλάδου ΔΕ Τηλεφωνητών με μετατάξεις, καθώς η προστασία και η ενίσχυση της απασχόλησης των τυφλών τηλεφωνητών είναι υποχρέωση όλων των δημόσιων υπηρεσιών.
Αυτά ορίζει ο νόμος και διασαφηνίζει η εγκύκλιος. Η πραγματικότητα όμως είναι τελείως διαφορετική. Οι περισσότερες από τις λιγοστές πλέον λόγω της νέας τεχνολογίας θέσεις τηλεφωνητών καλύπτονται με μετατάξεις ή άλλες μετακινήσεις βλεπόντων, και έτσι οι τυφλοί απόφοιτοι των τηλεφωνικών σχολών αδυνατούν να διορισθούν.
Αποτέλεσμα λοιπόν της παράνομης αυτής κατάστασης είναι σε πολλές θέσεις που παλαιότερα εργάζονταν τυφλοί τηλεφωνητές και ζούσαν αυτοί και οι οικογένειές τους, να μην υπάρχει σήμερα ούτε ένας τυφλός τηλεφωνητής, παρά την υπάρχουσα ανεργία.
Αλλά και ο νόμος 2643 του 1998, ενώ προβλέπει τις κατ’ έτος προκηρύξεις για διορισμό τηλεφωνητών και δικηγόρων τυφλών και αυτός δεν εφαρμόζεται. Τηλεφωνητές διορίζονται με πολύ βραδύ ρυθμό, ενώ δικηγόροι έχουν να διορισθούν για περίπου 8 χρόνια. Καμία συζήτηση για άλλα επαγγέλματα που επίσης πρέπει να ανοίξουν, αφού λόγω της νέας τεχνολογίας ο διορισμός τηλεφωνητών θα καταστεί σύντομα εξαιρετικά δυσχερής.
Γι’ αυτό προτείνουμε στους αρμοδίους Υπουργούς, αφού συνεργασθούν με τους φορείς των αναπήρων μεταξύ των οποίων και ο Φάρος Τυφλών, να καταγράψουν τους ανέργους τυφλούς και λοιπούς βαριά αναπήρους, που είναι σε θέση να αποκατασταθούν, και να προκαλέσουν την άμεση τακτοποίησή τους, ανεξάρτητα από διατυπώσεις και λοιπές γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Αρκεί η βαριά τους αναπηρία. Ας μην τους ταλαιπωρήσουμε περισσότερο.
Του Μανώλη Μπασιά, Δικηγόρου
Αντιπροέδρου του Φάρου Τυφλών της Ελλάδος
(http://www.fte.org.gr)