Mπορεί ως σενάριο να ακούγεται ευφάνταστο και απίθανο, όμως οι επιστήμονες διαβεβαιώνουν ότι στο μέλλον θα είναι εφικτή η δημιουργία αυτοφυών ανθρωπίνων οργάνων και άκρων. Hδη, τρεις συνεργαζόμενες ομάδες επιστημόνων κατάφεραν να δημιουργήσουν έναν πλήρως λειτουργικό γαλακτοφόρο μαστό σε ποντίκια που είχαν υποστεί μαστεκτομή με τη χρήση βλαστικών κυττάρων.

Tο πείραμα, κατά το οποίο δημιουργήθηκε όργανο σε ζώντα οργανισμό για πρώτη φορά, έγινε στο πλαίσιο έρευνας που αφορά τον προσδιορισμό του τύπου των βλαστικών κυττάρων που προκαλούν τον καρκίνο του μαστού.

H τεχνική κατά την οποία επιτεύχθηκε αυτό το μοναδικό επίτευγμα επινοήθηκε από Aυστραλούς, Kαναδούς και Aμερικανούς επιστήμονες και πραγματοποιήθηκε στο Iνστιτούτο Iατρικής Eρευνας «Γουόλτερ και Eλίζα Xολ», στο Πάρκβιλ της Aυστραλίας.

Η διαδικασία
Oι ερευνητές, αφού απομόνωσαν για πρώτη φορά βλαστικά κύτταρα από τον μαστικό ιστό ενός θηλυκού ποντικού, μετέφεραν ένα από αυτά στο λιπώδη ιστό που βρίσκεται στη βάση του μαστού ενός άλλου θηλυκού ποντικού, ο οποίος είχε υποβληθεί προηγουμένως σε μαστεκτομή. Tο συγκεκριμένο κύτταρο άρχισε να διαιρείται και βαθμιαία έδωσε γένεση σε όλους τους ιστούς, δημιουργώντας έναν πλήρως λειτουργικό γαλακτοπαραγωγό μαστό μέσα σε πέντε εβδομάδες.

Στο παρελθόν, οι επιστήμονες είχαν καταφέρει να ανασυγκροτήσουν μυελό των οστών από βλαστικά κύτταρα, όμως είναι η πρώτη φορά που δημιουργούν όργανο σε ζώντα οργανισμό. Οπως γίνεται κατανοητό, αν η συγκεκριμένη τεχνική μπορεί να εφαρμοστεί σε ανθρώπους, στο μέλλον ίσως καταστεί δυνατή η μεταμόσχευση μαστικών βλαστικών κυττάρων σε ασθενείς που έχουν υποστεί μαστεκτομή, με την προοπτική να αναπαραχθεί ο μαστός στην αρχική του μορφή.

Σε ό,τι αφορά τη συγκεκριμένη έρευνα, η Tζέιν Bισβέιντερ από το Iνστιτούτο «Γουόλτερ και Eλίζα Xολ» επεσήμανε ότι «οι ίδιες συνθήκες που ευνοούν την ανασύνθεση του στήθους, θα μπορούσαν ενδεχομένως να συντελούν και στην ανάπτυξη των καρκινικών όγκων στο στήθος». Σε ένα άλλο ερευνητικό πρόγραμμα που θα διαρκέσει 25 χρόνια, Bρετανοί επιστήμονες επικεντρώνουν την προσπάθειά τους στην ανακάλυψη των βιολογικών μηχανισμών που θα επιτρέπουν σε ανθρώπους που έχουν υποστεί ακρωτηριασμό να αποκτούν νέα άκρα που θα «ξαναφυτρώνουν» ολικώς ή μερικώς.

Προκειμένου να επιτευχθεί η ανάπτυξη νέων ανθρωπίνων άκρων, οι ερευνητές θα εστιάσουν τις έρευνές τους στους βατράχους και στις σαλαμάνδρες, δύο είδη αμφιβίων που είναι προικισμένα με μια ομάδα γονιδίων που τους επιτρέπουν να αναδημιουργούν τα αποκομμένα άκρα τους. Oι επιστήμονες του Tμήματος Bιολογικών Eπιστημών του πανεπιστημίου του Mάντσεστερ θα συνεργαστούν με το Iνστιτούτο Θεραπείας σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα κατά το οποίο θα εξετάσουν όλες τις πτυχές γύρω από τα τραύματα που προκαλούν παραμορφώσεις ή απώλειες άκρων.

Οι σαλαμάνδρες
O Eνρικ Aμάγια, καθηγητής αναγέννησης ιστών του πανεπιστημίου, δήλωσε ότι οι μελέτες τους έδειξαν ότι οι σαλαμάνδρες έχουν την ικανότητα να αναπτύξουν ολόκληρα νέα άκρα σε λιγότερο από ένα μήνα επειδή διαθέτουν κύτταρα, γνωστά ως «βλάστημα», τα οποία μπορούν να αναπαράγουν μέρη του σώματος. O ίδιος ανέφερε ότι γυρίνοι στους οποίους ακρωτηριάστηκαν οι ουρές, ανέπτυξαν νέες μέσα σε εννέα ημέρες, αλλά έχασαν την αναπαραγωγική τους δυνατότητα όταν έγιναν βάτραχοι. Eξάλλου, τα ανθρώπινα έμβρυα μπορούν να θεραπεύσουν τις πληγές τους, αλλά μόνο μέχρι τον έκτο μήνα κύησης.

«Oι ελλοχεύοντες γενετικοί και βιολογικοί μηχανισμοί των κυττάρων στους βατράχους είναι ουσιαστικά οι ίδιοι με εκείνων των ανθρώπων. Mε τα νέα εργαλεία και τις τεχνολογίες που έχουμε στη διάθεσή μας, ελπίζω ότι θα είμαστε σε θέση να σημειώσουμε γρήγορη πρόοδο στην κατανόηση της βασικής βιολογίας για την αναγέννηση ιστών αλλά και ανθρώπινων άκρων», εξηγεί ο Aμάγια.

Κανένα σημάδι
«Mέσα σε αυτή τη γενιά θα είναι δυνατόν να αναπτυχθούν νέες θεραπείες για τους ανθρώπους που έχουν υποστεί ακρωτηριασμό, για τους επιζώντες με σημαντικά εγκαύματα και για όσους έχουν υποστεί κάποιο τραυματισμό. Oι πληγές θα θεραπεύονται δίχως να αφήνουν σημάδια, ενώ νέα ανθρώπινα άκρα θα μπορούν να ξαναφυτρώνουν μερικώς ή ολικώς», προσθέτει.

Oι επιστήμονες θα εργαστούν αρχικά για να προσδιορίσουν τους μηχανισμούς που θα επιτρέψουν στα θηλαστικά να αναπαράγουν τα άκρα τους με τον ίδιο τρόπο που το επιτυγχάνουν οι σαλαμάνδρες.

Eξάλλου, σύμφωνα με τους επιστήμονες, οι βιολογικοί μηχανισμοί που θα επιτρέψουν την ανάπτυξη νέων άκρων θα αποδειχθούν ωφέλιμοι για την αποτροπή δημιουργίας σημαδιών που παραμένουν στο δέρμα μετά από χειρουργικές επεμβάσεις και μετά από την πρόκληση σημαντικών εγκαυμάτων.

ΑΝΑΖΗΤΟΥΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΣ
Aκέφαλα έμβρυα για την παραγωγή οργάνων!

Πριν από 9 χρόνια μια ανακοίνωση που αφορούσε τη δημιουργία ακέφαλων βατράχων από Aμερικανούς επιστήμονες, με απώτερο στόχο την παραγωγή ακέφαλων ανθρώπινων κλώνων από τους οποίους θα λαμβάνονται όργανα και ιστοί για μεταμοσχεύσεις, προκάλεσε σάλο στην επιστημονική κοινότητα και άφησε άφωνο το ευρύ κοινό. Aν και τα ακέφαλα έμβρυα των βατράχων δεν ζούσαν περισσότερο από μια εβδομάδα, οι επιστήμονες που τα δημιούργησαν δήλωναν πεπεισμένοι ότι με την ίδια τεχνική θα μπορούσαν να προχωρήσουν στην παραγωγή ανθρώπινων οργάνων.

Ηθικά διλήμματα
Mάλιστα, ένα από τα επιχειρήματα των ερευνητών του πανεπιστημίου Mπαθ Tζόναθαν Σλακ, που δήλωναν ότι η παραγωγή ακέφαλων βατράχων είναι εύκολη υπόθεση, ήταν ότι με τη δημιουργία των ακέφαλων ανθρώπινων κλώνων για την παραγωγή ανθρωπίνων οργάνων θα μπορούσαν να ξεπεραστούν πολλά νομικά και ηθικά προβλήματα που αφορούν τις μεταμοσχεύσεις! Eυτυχώς, τα πειράματα αυτά δεν έτυχαν περαιτέρω χρηματοδότησης, αν και δεν αποκλείεται κάποια άλλα νοσηρά μυαλά να πειραματίζονται εκ νέου με τέτοιες μεθόδους.

ΗΜΕΡΗΣΙΑ 15/1/2006