Ερευνητές στο Yale ανάφεραν τα πρώτα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο φανταστικός πόνος που ακολουθεί την Κάκωση Νωτιαίου Μυελού (ΚΝΜ) οφείλεται σε υπερευαισθησία των νευρώνων της θαλαμικής περιοχής του εγκεφάλου, και μπορεί να κατασταλεί με ειδικά σχεδιασμένους μοριακούς παράγοντες. «Η πλειοψηφία των ατόμων με ΚΝΜ ή ακρωτηριασμένα μέλη βιώνουν αισθήματα έντονου πόνου κάτω από το επίπεδο της βλάβης ή στο ακρωτηριασμένο μέλος», λέει ο Bryan Hains ερευνητής και συνεργάτης της έρευνας.
Τυπικά, τα ερεθίσματα πόνου ταξιδεύουν μέσω τριών ειδών νευρώνων. Το πρώτο είδος μεταφέρει σήματα από την περιφέρεια στον νωτιαίο μυελό, το δεύτερο είδος μεταδίδει τις πληροφορίες από τον μυελό στην περιοχή του θαλάμου, και το τρίτο είδος μεταφέρει τις πληροφορίες από τον θάλαμο στην αισθητική περιοχή του φλοιού του εγκεφάλου, όπου και επεξεργάζονται, με συνέπεια τη δημιουργία του αισθήματος πόνου.
Η έρευνα έδειξε ότι στους αρουραίους με ΚΝΜ, το τρίτο είδος νευρώνων που βρίσκεται στον θάλαμο πυροδοτεί αυθόρμητα μη ομαλά ερεθίσματα, παρά την απουσία οποιουδήποτε εισερχόμενου σήματος από το πρώτο είδος νευρώνων. Αναφέρθηκε επίσης ότι αυτοί οι νευρώνες περιέχουν αφύσικα υψηλά επίπεδα ενός συγκεκριμένου τύπου καναλιού νατρίου, γνωστού ως Nav1.3. Τα κανάλια νατρίου λειτουργούν ως μπαταρίες κατά τη μεταφορά των νευρικών ερεθισμάτων.
«Η μη φυσιολογική παρουσία του Nav1.3 σε αυτούς τους νευρώνες συνδέεται με μεταβολές της φυσιολογικής τους συμπεριφοράς. Είναι υπερευαίσθητοι, και αυθόρμητα πυροδοτούν σήματα σε υψηλότερα από το φυσιολογικό επίπεδα, παρά την απουσία ερεθίσματος πόνου», λέει ο Hains.
Οι ερευνητές δημιούργησαν μοριακούς παράγοντες που δρουν ανταγωνιστικά στο Nav1.3 και τους εμβολίασαν στο νωτιαίο μυελό των τραυματισμένων αρουραίων. Αυτό προκάλεσε σημαντική μείωση του Nav1.3 στο δεύτερο και τρίτο τύπο νευρώνων, που συνοδεύεται από μείωση των ερεθισμάτων που προκαλούν.
«Αυτή η έρευνα είναι η πρώτη που δείχνει ότι οι νευρώνες του θαλάμου περιέχουν μη φυσιολογικά υψηλά επίπεδα Nav1.3 μετά την κάκωση στο νωτιαίο μυελό, κι ότι η καταστολή της δράσης του Nav1.3 σε αυτούς τους νευρώνες μπορεί να μετριάσει τον πόνο», λέει ο Stephen Waxman, M.D καθηγητής νευρολογίας και διευθυντής του Veterans Administration Rehabilitation Research and Development Center στο West Haven. «Αν και θα πρέπει αυτές οι έρευνες να αξιολογηθούν και σε άλλα ανώτερα θηλαστικά, πριν γίνουν δοκιμές και στους ανθρώπους, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι αποτελούν ένα βήμα μπροστά στην κατανόηση και θεραπεία του πόνου-φαντάσματος».
Research, Σεπτέμβριος, 21-09-2005
Απόδοση στα ελληνικά:
Παναγιώτης Ζουρνατζίδης, Εργοθεραπευτής,
panos@disabled.gr