ΤO 10% των ασθενών στις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) αναζητούν νοσηλευτικά ιδρύματα έξω από τα εθνικά τους σύνορα και τα ποσά που συνολικώς δαπανώνται στην Ε.Ε. από τις μετακινήσεις, για ιατρικούς λόγους, Ευρωπαίων και αλλοδαπών ασθενών πλησιάζουν τα 12 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση. Μπορούμε, έτσι, να πούμε ότι, αν τα ταξίδια μορφώνουν την νεολαία, σήμερα συντηρούν και τα γηρατειά».
Αυτά υπογραμμίζει ο Βέλγος γιατρός Ανρί Νταρντήν, αποκαλύπτοντας ότι στη χώρα του πηγαίνουν πολλοί ασθενείς από το Ηνωμένο Βασίλειο, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία για να χειρουργηθούν από… ρομπότ.
«Στον τομέα της χειρουργικής από ρομπότ είμαστε από τους πρώτους στην Ευρώπη και οι σχετικές εγχειρήσεις ξεκίνησαν από δώδεκα τον χρόνο, το 1997, για να ξεπεράσουν τις 120 το 1999 και να πλησιάσουν τις 250 φέτος», τονίζει ο συνομιλητής μας. Επισημαίνει δε ότι κάθε εγχείρηση -κατά κανόνα πολύ λεπτή- κοστίζει περί τα 30.000 ευρώ, ποσό το οποίο καλύπτεται σχεδόν 100% για τους Βέλγους ασφαλισμένους.
Η αρχή
«Αυτού του είδους οι εγχειρήσεις με ρομπότ είναι τελικώς φθηνότερες και ασφαλέστερες από τις αντίστοιχες που γίνονται με παραδοσιακά μέσα», υπογραμμίζει ο οικονομολόγος Μορίς Καρτόν, ειδικός στην οικονομία της ιατρικής.
Μας επισημαίνει δε ότι ένα εντυπωσιακό φαινόμενο το οποίο αναπτύσσεται τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη, είναι αυτό του ιατρικού τουρισμού. Η ανάπτυξή του ξεκίνησε από Γερμανούς τουριστικούς πράκτορες, οι οποίοι πρότειναν στους Γερμανούς ασθενείς ιατρικές εκδρομές στις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, και κυρίως στην Ουγγαρία. Στη χώρα αυτή, οι περιποιήσεις των δοντιών κοστίζουν 30% φθηνότερα από ό,τι στη Γερμανία, όπου η ασφάλεια ασθενείας καλύπτει μόνον το 10% των οδοντοϊατρικών δαπανών.
Στο Βέλγιο, πολύ φθηνή είναι η περιποίηση των ματιών και η Βρετανία είναι ο παράδεισος των μεταμοσχεύσεων. Ακόμα, χώρες όπως η Σουηδία προσφέρουν υψηλής ποιότητας χειρουργικές υπηρεσίες σε πολύ χαμηλές τιμές.
Πολλοί ασθενείς πηγαίνουν στη Γαλλία για αφαιρέσεις κιρσών και άλλες χειρουργικές επεμβάσεις οι οποίες αφορούν το κυκλοφοριακό σύστημα. Μεγάλη επιτυχία γνωρίζουν επίσης τα γαλλικά κέντρα θαλασσοθεραπείας, σε ορισμένα από τα οποία υπάρχει δεκάμηνη αναμονή.
Καλές προοπτικές
«Ο ιατρικός τουρισμός είναι μία αναπτυσσόμενη οικονομική δραστηριότητα, την οποίαν η Ελλάδα θα μπορούσε να αξιοποιήσει, αν βεβαίως οι ενδιαφερόμενοι πραγματοποιούσαν τις κατάλληλες επενδύσεις», τόνιζε προσφάτως ο Γερμανός τουριστικός πράκτορας Χανς-Πήτερ Νάουμαν, μιλώντας στις Βρυξέλλες, σε ειδική εκδήλωση για τον τουρισμό. Κατά την εκτίμησή του, η χώρα μας μπορεί να προσελκύσει ασθενείς από ολόκληρη την Ευρώπη, αρκεί να εξειδικευθεί σε μορφές ιατρικού τουρισμού συμβατές με το φυσικό της περιβάλλον.
Την ίδια άποψη διατύπωσε και ο Αλαν Πάρσον, πρώην γενικός διευθυντής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, υπεύθυνος για θέματα απασχόλησης.
«Οι Ευρωπαίοι ζουν περισσότερο και είναι πιο υγιείς, αλλά, στο μέτρο που η διάρκεια ζωής τους θα παρατείνεται, θα έχουν όλο και περισσότερο ανάγκη από υψηλού επιπέδου ιατρικές υπηρεσίες. Ολα δείχνουν ότι η Ευρώπη του μέλλοντος θα είναι πολύ διαφορετική από τη σημερινή. Στον 21ο αιώνα, πολύ περισσότερα άτομα θα ξεπερνούν τα 80 ή τα 90 χρόνια.
Επειδή, μάλιστα, θα μειωθεί ο ρυθμός γονιμότητας, ο ενεργός πληθυσμός θα είναι μικρότερος και γηραιότερος από σήμερα. Η γήρανση των ευρωπαϊκών κοινωνιών -όλων των ευρωπαϊκών κοινωνιών- αποτελεί μέτρο της επιτυχίας μας στην παράταση της ζωής και της καλής υγείας, καθώς και σημαντική αλλαγή στο μοντέλο στο οποίο, έως σήμερα, βασιζόταν το ευρωπαϊκό οικονομικό και κοινωνικό πολιτικό πρόγραμμα», είπε.
Η γήρανση του πληθυσμού
Από αυτήν την εξαιρετικά σημαντική οπτική γωνία, ο Α. Πάρσον προσθέτει ότι, στον βαθμό που στην Ε.Ε θα υπάρχουν λιγότερα παιδιά, άρα λιγότεροι νέοι, θα περιοριστεί και ο ενεργός πληθυσμός. «Καθώς δε σύντομα θα υπάρχουν πολύ περισσότεροι ηλικιωμένοι και συνταξιούχοι, πρέπει να δημιουργήσουμε μία κοινωνία από όλες τις ηλικίες», τονίζει.
«Αυτό σημαίνει ικανοποίηση των αναγκών όλων των ηλικιακών ομάδων και μεγιστοποίηση της συνεισφοράς της κάθε ομάδας στην κοινωνική και οικονομική ζωή. Η πρόκληση που τίθεται είναι, όχι απλώς να λάβουμε προφυλακτικά μέτρα κατά της διάβρωσης της αλληλεγγύης των γενεών, αλλά και να διατηρήσουμε και να εντείνουμε την αλληλεγγύη υπό τις νέες συνθήκες που θα επικρατήσουν στο μέλλον.
Η γήρανση του πληθυσμού θα παρουσιάσει νέα προβλήματα, ιδίως ως προς τις δαπάνες και τα θέματα ισότητας. Θα δημιουργήσει και νέες ευκαιρίες, που θα μάς βοηθήσουν να προχωρήσουμε στις απαραίτητες προσαρμογές εκ μέρους των ατόμων και της κοινωνίας. Το μέγεθος ακριβώς της δημογραφικής αλλαγής στην Ευρώπη, μάς προσφέρει μία μοναδική ευκαιρία να επανεξετάσουμε πεπαλαιωμένες πρακτικές και θεσμούς γύρω από την ηλικία και την αλληλεγγύη των γενεών», καταλήγει.
Σίγουρα δε, οι θέσεις και απόψεις του ενισχύουν και τις εκτιμήσεις τόσο για την ανάπτυξη του ιατρικού τουρισμού, όσο και για την προώθηση τουριστικών δραστηριοτήτων για την τρίτη ηλικία.
Οι ελληνικές περιοχές που προσφέρονται για την ανάπτυξη παρόμοιων δραστηριοτήτων είναι η Αχαΐα, η Θεσσαλονίκη και η Χαλκιδική, καθώς και η Κρήτη, η οποία θεωρείται και παράδειγμα μακροβιοτικής κοινωνίας. Απομένει να δούμε σε ποιο βαθμό οι Ελληνες τουριστικοί και ιατρικοί επιχειρηματίες θα αξιοποιήσουν τις εξελίξεις αυτές, μέσα από τις οποίες μπορούν, βεβαίως, να αναδειχθούν και ποικίλες άλλες μορφές οικονομικής δραστηριότητας, στις οποίες θα είναι πάντα κυρίαρχο το ποιοτικό στοιχείο.
Από την άλλη πλευρά, πολλά ποσοτικά και ποιοτικά δεδομένα τα οποία αφορούν τις δομές της ελληνικής οικονομίας, αλλά και εγγενείς παραγωγικές της αδυναμίες, πείθουν ότι η Ελλάδα εξελίσσεται σε χώρα παροχής υπηρεσιών, με κυρίαρχες δραστηριότητες τον τουρισμό, τις τράπεζες και συγκεκριμένες μορφές εμπορίου.
Επίσης, είναι σαφές ότι η χώρα μας θα μπορούσε να γίνει και σημαντικός εκπαιδευτικός πόλος στην Ν.Α. Μεσόγειο, αν τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα απαλλαγούν από άφρονες καθηγητές και χούλιγκαν φοιτητές.
Βαθιές τομές
Βεβαίως, για να προωθηθούν στη χώρα μας αυτές οι μορφές παροχής υπηρεσιών, είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθούν βαθιές τομές στην κρατικοδίαιτη ελληνική οικονομία και να τονωθεί η παρουσία του ιδιωτικού τομέα σε όλα τα επίπεδα της ιατρικής, της παιδείας και της κοινωνικής ασφάλισης.
Ομως, από την άποψη αυτή, τα πράγματα κάθε άλλο παρά ευχάριστα είναι. Οταν βλέπει κανείς τις αντιδράσεις των συντεχνιών του Δημοσίου σε σχεδόν ανώδυνα μέτρα και τις γελοιότητες «καθηγητών» και «φοιτητών» σε κάποιες μεταρρυθμίσεις, τότε μπορεί να κάνει μόνον θλιβερές σκέψεις για το μέλλον. Αναρωτιέται δε αν κάποιοι -κατά κανόνα βολεμένοι- έχουν σε τούτη τη χώρα την αίσθηση του παρόντος και του μέλλοντος.
Οπως και να έχουν τα πράγματα, ο υπουργός Υγείας θα πρέπει να σκεφθεί σοβαρά το θέμα του ιατρικού τουρισμού και της προστιθέμενης αξίας που προσφέρει χωρίς να απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις για την αναβάθμισή του. Ισως, η μόνη σοβαρή επένδυση που απαιτείται είναι το πολιτικό θάρρος και η ορθολογική διαχείριση της πραγματικότητας.
AΘΑΝ. Χ. ΠΑΠΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΣ
Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Δευτέρα, 10 Ιουλίου 2006