ΜΕ ΣΧΕΔΙΟ πρόσφατου κανονισμού που προτείνει η Επιτροπή απαγορεύει στους αερομεταφορείς και τα ταξιδιωτικά πρακτορεία να αρνούνται τη μεταφορά προσώπων με μειωμένη κινητικότητα, εκτός εάν υπάρχουν λόγοι ασφαλείας δεόντως δικαιολογημένοι.

Παράλληλα παρέχει στα άτομα με μειωμένη κινητικότητα το δικαίωμα σε ένα «πακέτο» συνδρομής σε αερολιμένες κατά την αναχώρηση, την άφιξη και τη διαμετακόμισή τους και καθιστά τους φορείς διαχείρισης των αερολιμένων υπεύθυνους για τη δωρεά παροχή αυτής της συνδρομής. Τους επιτρέπει ακόμα να επιβάλλουν ειδικές επιβαρύνσεις σε αερομεταφορείς για τη χρηματοδότηση της συγκεκριμένης συνδρομής. Τέλος, οι αεροπορικές εταιρείες θα εξακολουθήσουν να είναι υπεύθυνες για τη συνδρομή παροχής επί του αεροσκάφους.

Στον κλάδο των αερομεταφορών αλλά και εκτός από τον συγκεκριμένο χώρο επικρατεί η πεποίθηση ότι τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα θα πρέπει να έχουν την ίδια αποτελεσματική πρόσβαση με το υπόλοιπο κοινό όταν ταξιδεύουν με αεροπλάνα. Και όλοι συμφωνούν ότι η πρόσβαση αυτή δεν θα πρέπει να συνεπάγεται πρόσθετο κόστος για άτομα με μειωμένη κινητικότητα.

Η αύξηση των εναέριων μεταφορών και η αυξανόμενη σημασία της για δουλειά ή για λόγους διασκέδασης σε συνδυασμό με περιορισμένο αριθμό ατυχημάτων που συχνά έχουν καταλήξει σε δικαστικές διαμάχες οδήγησε την Επιτροπή να αναλάβει ευρεία διαβούλευση για το ζήτημα παροχής συνδρομής σε αερολιμένες όσον αφορά τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα. Στην ίδια διαβούλευση τέθηκε επίσης το ερώτημα πως μια τέτοια συνδρομή θα ήταν δυνατό να ανταποκρίνεται σε όσα έχουν κοινά συμφωνηθεί και κρίθηκαν αναγκαία για τη διατήρηση των ίσων όρων ανταγωνισμού μεταξύ αεροπορικών εταιρειών και αερολιμένων στον συγκεκριμένο τομέα.

Οι ευρωβουλευτές κατανόησαν ότι οι συγκεκριμένες διατάξεις εφαρμόζονται σε πρόσωπα με μειωμένη κινητικότητα και όχι απλώς σε άτομα με αναπηρία. Κατά συνέπεια, σε ορισμένες περιπτώσεις οι ηλικιωμένοι θα έχουν το δικαίωμα παροχής συνδρομής όπως ζητείται από τον κανονισμό.

Κύρια θέματα

Βασικό ερώτημα που τέθηκε στην εξέταση του συγκεκριμένου ζητήματος ήταν ποιος θα πρέπει να είναι υπεύθυνος για την παροχή της υπηρεσίας που επιτρέπει σε πρόσωπα με μειωμένη κινητικότητα να έχουν πρόσβαση σε πτήσεις.

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι σε ορισμένες περιπτώσεις οι ίδιες αεροπορικές εταιρείες παρέχουν αυτήν την υπηρεσία στους επιβάτές τους και κυριαρχεί η άποψη ότι αυτές θα πρέπει να φέρουν τη βασική ευθύνη. Από την άλλη πλευρά αυτό οδηγεί σε επανάληψη της προσπάθειας και της επένδυσης όταν περισσότεροι αερομεταφορείς χρησιμοποιούν έναν αερολιμένα.

Στο πλαίσιο αυτό η εναλλακτική προσέγγιση είναι να καταστούν οι αερολιμένες υπεύθυνοι για την παροχή της υπηρεσίας από τη στιγμή άφιξης στον αερολιμένα μέχρι και την επιβίβαση. Ωστόσο με τον τρόπο αυτό δημιουργούνται ερωτήματα σχετικά με το θέμα της δίκαιης χρηματοδότησης και την θέση των αεροπορικών εταιρειών που παρέχουν ήδη υπηρεσίες σε επιβάτες με μειωμένη κινητικότητα. Σε περίπτωση που κάτι τέτοιο γίνει τελικά δεκτό οι αερολιμένες θα χρειαστεί να καταστούν οι βασικοί πάροχοι της υπηρεσίας με αποτέλεσμα να αναφύεται το ερώτημα σχετικά με τον τρόπο που θα χρηματοδοτηθεί η υπηρεσία αυτή.

Τα άτομα με μειωμένη κινητικότητα δεν θα πρέπει να καταβάλουν άμεση επιβάρυνση. Αν ληφθεί υπόψη το τι συμβαίνει με την παροχή άλλων υπηρεσιών ακούγεται λογικό ότι οι αερολιμένες θα πρέπει να επιβαρύνουν τους αερομεταφορείς με την παροχή αυτής της υπηρεσίας τους επιβάτες τους. Η Επιτροπή δήλωσε ότι προτιμά αυτήν την επιλογή και πρότεινε να βασιστεί το καθεστώς επιβάρυνσης στο συνολικό αριθμό των επιβατών που κάθε αεροπορική εταιρεία μεταφέρει από ένα δεδομένο αερολιμένα. «Η επιβάρυνση του αερομεταφορέα θα πρέπει να είναι αναλογική προς το σύνολο όλων των επιβατών και όχι προς το σύνολο των επιβατών με μειωμένη κινητικότητα. Η τιμολόγηση και άλλοι παράγοντες σημαίνουν ότι το προφίλ των πελατών κάθε αεροπορικής εταιρείας είναι διαφορετικό και μερικοί αερομεταφορείς, που μεταφέρουν επί παραδείγματι περισσότερους ηλικιωμένους επιβάτες, έχουν περισσότερους επιβάτες με μειωμένη κινητικότητα. Παρ’ όλα αυτά, οποιοδήποτε καθεστώς επιβάρυνσης που κατανέμει το κόστος βάσει του αριθμού των επιβατών με μειωμένη κινητικότητα, θα δημιουργούσε αντικίνητρα για τη μεταφορά τέτοιων επιβατών και, με αυτόν τον τρόπο, θα ανέτρεπε το βασικό αντικειμενικό σκοπό της προτεινόμενης νομοθεσίας» είπε η Επιτροπή.

Εξαιρέσεις

Ένα ακόμα σχετικό θέμα αποτελεί το ερώτημα αν θα πρέπει να επιτραπεί στους αερομεταφορείς να «παραιτούνται» από το καθεστώς της σχετικής υπηρεσίας που παρέχεται από τους αερολιμένες ή από τους φορείς εκείνους στους οποίους οι αερολιμένες έχουν αναθέσει την παροχή τους. Αν και είναι αναγνωρισμένη η υψηλή ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται σήμερα από πολλούς αερομεταφορείς σε άτομα με μειωμένη κινητικότητα το δικαίωμα παραίτησής τους θα παραβίαζε την αρχή της μίας ενοποιημένης υπηρεσίας και θα καθιστούσε την παροχή τέτοιων υπηρεσιών σε ορισμένους αερολιμένες ανέφικτη από οικονομική άποψη.

Ο εισηγητής σχετικής με το θέμα έκθεσης αναγνωρίζει ότι «οι βασικοί πάροχοι στους κεντρικούς και τους βοηθητικούς αερολιμένες παρέχουν ήδη ποιοτικές υπηρεσίες στους επιβάτες με μειωμένη κινητικότητα και προτείνει ότι «να επιτρέπεται στους αερολιμένες να λαμβάνουν μέρος στη διαδικασία υποβολής προσφορών για την παροχή τέτοιων υπηρεσιών στους αερολιμένες».

Ενίσχυση της πρότασης

Με άρθρο του σχετικού σχεδίου κανονισμού επιτρέπεται στους αερομεταφορείς να αρνούνται την επιβίβαση σε άτομα με μειωμένη κινητικότητα εάν πρόκειται να τηρηθούν τα ισχύοντα πρότυπα ασφάλειας. Για να εμποδιστεί σχετική κατάχρηση της διάταξης οι εν λόγω απαιτήσεις θα πρέπει να καθορίζονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τους αερομεταφορείς και τις οργανώσεις που εκπροσωπούν άτομα με αναπηρία και επιβάτες με μειωμένη κινητικότητα. Οι αρμοδιότητες που θα έχουν οι φορείς διαχείρισης των αερολιμένων θα πρέπει να είναι σαφείς και δεσμευτικές και παράλληλα θα πρέπει να παρέχεται η δυνατότητα οι φορείς αυτοί να αναθέτουν τις συγκεκριμένες αρμοδιότητες- με ειδική σύμβαση- σε φορέα που να εξειδικεύεται ή διαθέτει πείρα στην παροχή συνδρομής σε άτομα με αναπηρία και σε επιβάτες με μειωμένη κινητικότητα.

Σε ορισμένους αερολιμένες και μικρότερα αεροδρόμια μπορούν να συμπεριληφθούν και οι αερομεταφορείς που θα γίνεται έπειτα από συμφωνία με τις Επιτροπές Χρηστών Αερολιμένων. Το προσωπικό των αερομεταφορέων και των αερολιμένων θα χρειαστεί να παρακολουθήσει σειρά εκπαιδευτικών μαθημάτων σχετικά με το θέμα των ατόμων με αναπηρία και η κράτηση θέσεων μέσω Διαδικτύου θα πρέπει να είναι δομημένη με τρόπο που να εξασφαλίζει ότι τα πρόσωπα με μειωμένη κινητικότητα θα μπορούν να γνωστοποιούν εκ των προτέρων τις απαιτήσεις τους.

Για παράδειγμα οι τυφλοί θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συμπληρώνουν εκ των προτέρων έντυπα σχετικά με την προσγείωση χρησιμοποιώντας το σύστημα Braille. Πολλοί τυφλοί δεν μπορούν να συμπληρώσουν τα έντυπα αυτά κατά τη διάρκεια της πτήσης.

Στο πλαίσιο αυτό αεροδρόμια με λιγότερους από δύο εκατομμύρια επιβάτες το χρόνο δεν θα πρέπει να αποκλεισθούν από το πεδίο εφαρμογής του παρόντος κανονισμού και οι επιβάτες που ταξιδεύουν αεροπορικά προς και από απομακρυσμένες περιοχές ή χρησιμοποιούν αερολιμένες με μεταφορείς χαμηλού κόστους να επωφελούνται από τις διατάξεις του ίδιου κανονισμού.

Σχετικές τροπολογίες στο ίδιο σχέδιο αποσκοπούν στο να καταστούν οι ορισμοί περισσότεροι συμπαγείς. Έχει σημασία η σαφήνεια και γι’ αυτόν τον λόγο ο όρος «πρόσωπα με μειωμένη κινητικότητα» αντικαθίσταται από τον όρο «πρόσωπα με αναπηρία και επιβάτες με μειωμένη κινητικότητα». Ο δεύτερος όρος περιλαμβάνει τους τυφλούς, εν μέρει τυφλούς, κουφούς, βαρήκοους και όλους εκείνους με περιορισμένη πνευματική ικανότητα οι οποίοι δεν χαρακτηρίζονται αναγκαστικά από περιορισμένη «κινητικότητα» όταν ταξιδεύουν αλλά, αντιθέτως, από περιορισμένο βαθμό επικοινωνίας, προσανατολισμού και ανεξαρτησίας.

Διά ταύτα…

Με βάση τα παραπάνω ο εισηγητής της σχετικής έκθεσης υπέβαλε περιορισμένο αριθμό τροπολογιών που αποδέχονται τον βασικό προσανατολισμό του σχεδίου κανονισμού και παράλληλα παρουσίασε μία ρεαλιστική προαίρεση για την επιλογή του παρόχου της υπηρεσίας όταν οι μεγαλύτεροι αερομεταφορείς στα βασικά κέντρα λειτουργίας τους διαθέτουν ήδη το κατάλληλο προσωπικό, κατάλληλη πείρα και κατάλληλο εξοπλισμό.

Ωστόσο, καμία τροπολογία δεν θα εγκριθεί εάν αποσκοπεί να ακυρώσει τον σκοπό μελετάται να υπάρχει μία ενοποιημένη υπηρεσία που να διευκολύνει την πρόσβαση των επιβατών με αναπηρία και των επιβατών με μειωμένη κινητικότητα στα αεροπορικά ταξίδια χωρίς ειδικό πρόσθετο κόστος γι’ αυτούς.

ΜΑΡΙΑ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ

Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Τρίτη, 8 Νοεμβρίου 2005