Ο νωτιαίος μυελός του ανθρώπου είναι σαν μια μεγάλη λεωφόρος από νεύρα. Όταν συμβεί μια κάκωση, το αμυντικό σύστημα του ανθρώπου ξεκινά την δημιουργία ουλώδους ιστού που δρα ως εμπόδιο για να αποφευχθεί παραπέρα επέκταση της βλάβης διακόπτοντας όμως την μεταφορά των νευρικών ερεθισμάτων από το σημείο της κάκωσης και κάτω.
Ερευνητές από το Case Western Reserve University, το Drexel University και το University of Arkansas ισχυρίζονται πως παρέκαμψαν το εμπόδιο αυτό στον νωτιαίο μυελό. Πρώτα, οι ερευνητές αναπαρήγαγαν τις κατεστραμμένες νευρικές ίνες, που ονομάζονται και νευρίτες, γύρω από την περιοχή της κάκωσης χρησιμοποιώντας περιφερικά νεύρα από το πόδι του ζώου που υπέστη την κάκωση. Έπειτα παρέκαμψαν την κυκλοφορία των νευρικών ερεθισμάτων επιτρέποντας στις νευρικές ίνες να εξέλθουν από την σχηματιζόμενη «γέφυρα». Αυτό επιτεύχθηκε, για πρώτη φορά, με την χρήση ενζύμου που διέκοψε τον σχηματισμό των ανασταλτικών μορίων ουλώδους ιστού στο σημείο της κάκωσης , εισάγοντας το στην άλλη άκρη του σημείου κάκωσης. Έτσι επιτράπηκε η επανασύνδεση των νευριτών στο νωτιαίο μυελό.
Ο Jerry Silver, καθηγητής νευροχειρουργικής στο Case School of Medicine, ήταν ο βασικός συγγραφέας μεταξύ των επιστημόνων του άρθρου που εκδόθηκε στην Journal of Neuroscience με τίτλο: «Συνδυάζοντας μια αυτόνομη γέφυρα από το περιφερικό νευρικό σύστημα και τροποποιώντας την μήτρα από Chondroitinase επιτρέποντας στην αποκατάσταση της λειτουργικότητας πέρα από το σημείο της κάκωσης στον νωτιαίο μυελό ενήλικων αρουραίων». Οι άλλοι ερευνητές ήταν οι John Houle και Veronica Tom από το Drexel University College of Medicine και οι Gail Wagoner και Napoleon Phillips από το University of Arkansas.
Οι ερευνητές συνδύασαν δυο στρατηγικές – μια νέα και μια παλαιότερη- στην προσπάθεια του να αναπαράγουν νευρικές ίνες στον νωτιαίο μυελό αποκαθιστώντας την κινητικότητα, λέει ο Silver.
Για περισσότερο από 100 χρόνια, οι ερευνητές χρησιμοποιούν εμβόλια από περιφερικά νεύρα των πλευρών και των κάτω άκρων. Ενώ τα περιφερικά νεύρα μπορούν να χρησιμοποιηθούν με επιτυχία ως εμβόλια στην περιοχή των άκρων, οι κακώσεις νωτιαίου μυελού (ΚΝΜ) αναπτύσσουν ανασταλτικούς παράγοντες που δρουν ως προστατευτικό τοίχωμα (ουλώδης ιστός) στην περιοχή της κάκωσης. Αυτός ο ιστός δεν επιτρέπει την αναγέννηση των νευριτών με αποτέλεσμα την παράλυση των κάτω ή/ και των άνω άκρων, αναπνευστικά προβλήματα κτλ ανάλογα με το επίπεδο της βλάβης.
Ο Silver λέει ότι η ιατρική κοινότητα υποθέτει ότι οι τραυματισμένες άκρες των νευριτών πεθαίνουν όταν έρθουν σε επαφή με τον ουλώδη ιστό. Σε προηγούμενη έρευνα στο εργαστήριο του ο μαθητής του , Tom,, ανακάλυψε ότι οι νευρίτες είναι ζωντανοί και προσπαθούν να αναπτυχθούν για χρόνια. Ο Silver τους περιγράφει σαν « φορτηγά που έχουν κολλήσει την λάσπη και δεν μπορούν να κινηθούν». Εξηγεί επίσης γιατί ορισμένοι άνθρωποι ανακτούν κάποια κινητικότητα ή επανέρχονται από κώμα έπειτα από πολλά χρόνια καθώς οι νευρικές ίνες «ξεφεύγουν» από τις αδυνατισμένες και αναδιαμορφωμένες περιοχές του ουλώδους ιστού.
Πριν 16 χρόνια , ο Silver έκανε ακόμα μια ανακάλυψη και βρήκε ότι μια σακχαρώδης πρωτεΐνη, είναι παρούσα στο σημείο της κάκωσης. Γνώριζε επίσης ότι ένα ένζυμο που εκκρίνεται από το βακτήριο Proteus vulgaris, που ονομάζεται chondroitinase, μπορεί να αποσυνθέσει την πρωτεΐνη, καταστρέφοντας τα σακχαρώδη άκρα της κι έτσι προλαμβάνεται η δημιουργία του ουλώδη ιστού.
Σε μια πειραματική έρευνα σε αρουραίους που υποστηρίχθηκε από το National Institutes of Health, 12 αρουραίοι υπέστησαν ΚΝΜ στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης (Α3)με αποτέλεσμα την παράλυση των δεξιών τους άκρων. Οι αρουραίοι δεν μπορούν να περπατήσουν, να αναρριχηθούν και να ελέγξουν τις σωματικές τους ανάγκες.
Συνδυάζοντας την παλιά με την νέα τεχνική, οι ερευνητές εμβολίασαν 1,5 εκατοστό του τμήματος του ισχιακού νεύρου στην περιοχή του τραυματισμένου αυχένα επιτρέποντας την ανάπτυξη και αναγέννηση των νευρικών ινών μέσα σε διάστημα τριών εβδομάδων.
Περίπου δυόμισι εβδομάδες από την αναπαραγωγή των νέων ινών, ο Houle εμφύτευσε μια μικροσκοπική αντλία η οποία έχυνε μικρές δόσεις του ενζύμου chondroitinase σε ένα άλλο σημείο κοντά στο επίπεδο της βλάβης (Α5), ελπίζοντας ότι θα επανασυνέδεε τα δυο σημεία και ταυτόχρονα θα αποτρεπόταν η περαιτέρω διαμόρφωση του ουλώδους ιστού. Επίσης έλεγχε την διαμόρφωση των νέων νευριτών κόβοντας τις άκρες τους.
Ο Silver λέει ότι η μέθοδος αυτή είχε ως αποτέλεσμα περίπου το 20% των ινών να επανασυνδεθούν με τον υπόλοιπο νωτιαίο μυελό. Έτσι παρουσιάστηκε σαφώς βελτίωση στην κινητικότητα και στους επτά αρουραίους που τους χορηγήθηκε το ένζυμο chondroitinase.
Μια ομάδα ελέγχου από πέντε αρουραίους ακολούθησε την ίδια διαδικασία. Αντί όμως για chondroitinase τους χορηγήθηκε απλός ορρός. Κανείς δεν παρουσίασε κάποια ανάπτυξη νεύρων ή αλλαγή στην κινητικότητα τους.
Για να ελέγξει εάν κάτι άλλο άσχετο με την αναγέννηση των νεύρων επέφερε την βελτίωση στην κινητικότητα, οι νευρικές αυτές «γέφυρες» καταστράφηκαν κι οι αρουραίοι έχασαν όλη την κινητικότητα που είχαν αποκτήσει από τον συνδυασμό αυτών των δυο μεθόδων. Αυτό αποτέλεσε αποδεικτικό στοιχείο ότι οι τραυματισμένες νευρικές ίνες στον νωτιαίο μυελό μπορούν να αναπαραχθούν σε μεγάλες αποστάσεις και να αποκαταστήσουν τις απαραίτητες λειτουργικές συνδέσεις.
Ο Silver δηλώνει ότι εάν η μέθοδος αυτή τελειοποιηθεί και εφαρμοστεί επιτυχώς στα πρωτεύοντα τότε θα δοκιμαστεί και στους ανθρώπους σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα.
Επόμενο βήμα του είναι να δημιουργήσει νευρικές «γέφυρες» σε τετραπληγικούς που δεν μπορούν να αναπνεύσουν χωρίς μηχανική υποστήριξη ώστε να μπορέσουν να κινήσουν το διάφραγμα τους. Σε μελλοντικές έρευνες σκοπεύει να εμβολιάσει τους αρουραίους με νεύρα από το πόδι ώστε να γεφυρώσει τις περιοχές του νωτιαίου μυελού που ελέγχουν την αναπνοή.
«Αφού έγινε ένα μικρό βήμα με τους αρουραίους, σίγουρα θα ακολουθήσει ένα τεράστιο βήμα και για τους ανθρώπους», λέει ο Silver.
Case Western Reserve University, 08-17-2006. Μετάφραση:Πάνος Ζουρνατζίδης Εργοθεραπευτής, panos@disabled.gr
Σχόλιο ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ: Η τελευταία παράγραφος στο κείμενο είναι το λιγότερο υπερβολική υπερβολή και οδηγεί σε παραπλάνηση των αναγνωστών. Δεν είναι δυνατόν να επιχειρείται ένα μικρό βήμα σε αρουραίους και να προσδοκείται ένα τεράστιο βήμα σε ανθρώπους. Γι' αυτό το λόγο καλό είναι να προσέχουμε: Ακόμη και σήμερα δεν βρέθηκε η θεραπεία της για τις κακώσεις νωτιαίου μυελού. Ο λόγος που δημοσιεύονται αυτά τα κείμενα από το περιοδικό ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ και από το www.DISABLED.GR είναι απλώς η αντικειμενική και ολοκληρωμένη ενημέρωση των ανθρώπων με αναπηρίες και ιδιαίτερα με κακώσεις νωτιαίου μυελού και με σκλήρυνση κατά πλάκας. Το ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ οφείλει να προειδοποιήσει πως τέτοιες θεραπείες τις περισσότερες φορές είναι επικίνδυνες και βλάπτουν την υγεία. Εάν δεν ήταν επικίνδυνες τότε κάποιο σύστημα υγείας σε κάποιο μέρος του κόσμου θα τις είχε νομιμοποιήσει.