O ΟΑΕΔ αποτελεί το δημόσιο φορέα άσκησης κοινωνικής πολιτικής της χώρας. Ο Οργανισμός Απασχόλησης μέσα από το ευρύ δίκτυο υπηρεσιών «πρώτης γραμμής», το οποίο διαθέτει σε πανελλαδικό επίπεδο, είχε από την πρώτη στιγμή εικόνα των επιπτώσεων της οικονομικής ύφεσης, όπως αυτή άρχισε εμφανώς να εκδηλώνεται από τα τέλη του 2009, και κυρίως από το 2010 και μετά, στο πλαίσιο και της διεθνούς αρνητικής συγκυρίας.

Στις υπηρεσίες του ΟΑΕΔ έγιναν εξαρχής ορατά τα «αρνητικά» σημάδια της συρρίκνωσης των υφιστάμενων μέχρι και τα μέσα του 2009 θέσεων εργασίας, ακόμη και της πτώσης στην κατανάλωση, καθώς και της μείωσης του εισοδήματος για ένα μεγάλο τμήμα του πληθυσμού της χώρας.

Να διευκρινίσω, στο σημείο αυτό, ότι ο ΟΑΕΔ αντλεί πληροφορίες για την ανεργία και κατ’ επέκταση για τις κοινωνικές μεταβολές, μέσα από το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα (ΟΠΣ) που διαθέτει και το οποίο αποτελεί το μητρώο -των αναζητούντων και μη εργασία- ανέργων.

Οι ηλικιακές κατηγορίες για τη συλλογή και μελέτη των στοιχείων ομαδοποιούνται ως εξής: 15 έως 29, 30 έως 45, 46 και άνω, ανά φύλο, περιφέρεια και εκπαιδευτικό επίπεδο.

Μάλιστα, για την αποτελεσματικότερη μελέτη, ειδικά, των NEETs (νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης, ομάδα-στόχος του ευρωπαϊκού προγράμματος Εγγύηση για τη Νεολαία), οι αρμόδιες υπηρεσίες του Οργανισμού επικεντρώνονται και στη στοχευμένη μελέτη της ηλικιακής ομάδας των 15 έως 24.

Ανεξέλεγκτες διαστάσεις

Δυστυχώς, όμως, στην έναρξη της πραγματικής κρίσης, σε ένα βαθμό ενδεχομένως λογικό λόγω της πρωτοφανούς ύφεσης (μιας ύφεσης της οποίας τις διαστάσεις ούτε οι εταίροι μας υπολόγισαν εξαρχής σωστά, όπως και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών επισήμανε πρόσφατα), δεν υπήρξαν τα απαιτούμενα αντανακλαστικά.

Ετσι, προβλήματα τα οποία θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα, διογκώθηκαν με αποτέλεσμα να πάρουν ανεξέλεγκτες, σε αρκετές περιπτώσεις, διαστάσεις μέχρι και τα μέσα του 2012.

Το ευτυχές είναι ότι εδώ και ενάμιση χρόνο, οι πολιτικές αντιμετώπισης της ύφεσης συντονίστηκαν.

Ελαβαν πιο αποτελεσματικό χαρακτήρα. Το γεγονός αυτό απέφερε τη μείζονος σημασίας, όπως θα αποδειχθεί και εντός του αμέσως επόμενου χρονικού διαστήματος, μείωση των ξέφρενων ρυθμών γιγάντωσης της κρίσης και τη σταδιακή μεταστροφή από την ύφεση, σε ένα περιβάλλον μέσα στο οποίο μπορεί επιτέλους να ανθίσει η ανάπτυξη.

Καινοτόμες δράσεις

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΟΑΕΔ εδώ και καιρό έχει αρχίσει να υλοποιεί μια σειρά προγραμμάτων και δράσεων που «αφουγκράζονται» τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας και της οικονομίας και λειτουργούν παράλληλα με τις πολιτικές αντιμετώπισης της ύφεσης και «εξόδου» από την κρίση.

Στην προσπάθεια αυτή σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν τόσο πετυχημένες «συνταγές» του παρελθόντος όσο και καινοτόμες δράσεις, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη τα πραγματικά δεδομένα του περιβάλλοντος μέσα στο οποίο βρίσκεται η ελληνική οικονομία και η αγορά εργασίας.

Συνοπτικά ο ΟΑΕΔ, εκτός από τις παθητικές-επιδοματικές πολιτικές και πάντα σε συνάρτηση με τις δυνατότητες του προϋπολογισμού και των εσόδων του, καταρτίζει αποτελεσματικές, ενεργητικές πολιτικές αγοράς εργασίας για την τόνωση της απασχόλησης, της επιχειρηματικότητας, της επαγγελματικής εκπαίδευσης, δηλαδή της μαθητείας και της κατάρτισης.

Επισημαίνω ότι οι ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας, με τη βοήθεια του εργαλείου της συμβουλευτικής (της παροχής υπηρεσιών προς τους ανέργους με στόχο την επαναφορά τους στην αγορά εργασίας) τίθενται στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής για την απασχόληση μέχρι και το 2020.

«Πρώτη προτεραιότητα» στο πλαίσιο αυτό είναι η αύξηση της απασχόλησης στις ηλικίες 20 έως 64 ετών. Το κέντρο βάρους «πέφτει» στους νέους, η ανεργία των οποίων στην Ελλάδα κυμαίνεται μεταξύ 55% και 60%, δείχνοντας όμως εδώ και ένα χρόνο σταθεροποιητικές τάσεις.

Οι άξονες πολιτικής

Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τις επικείμενες δράσεις για τους νέους έως 24 ετών μας επιτρέπει να αισιοδοξούμε και να εκτιμούμε ότι, σύντομα, θα υπάρξει μείωση των εξωφρενικών, λόγω ύφεσης, δεικτών της ανεργίας.

Τις δράσεις του ΟΑΕΔ θα στηρίξουν πόροι, κυρίως από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), καθώς και από επιπλέον χρηματοδοτικά εργαλεία. Πάνω σε αυτά θα στηριχθεί η πρωτοβουλία «Youth Employment Initiative» για τη στήριξη και ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας.

Οι δράσεις αυτές θα λάβουν χώρα μέσα στο 2014 δίνοντας μεγάλη ανάσα σε ένα σημαντικό τμήμα της κοινωνίας.

Επιγραμματικά, θέλω να σας αναφέρω ορισμένες από τις πολιτικές που ήδη ασκεί ο ΟΑΕΔ, καθώς και ορισμένες από αυτές που θα πραγματοποιηθούν, για πρώτη φορά φέτος.

Ηδη, ο Οργανισμός υλοποιεί προγράμματα σύμφωνα με τους κάτωθι άξονες:

1. Τόνωση της απασχόλησης μέσω της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας και της προώθησης της επιχειρηματικότητας, για κοινούς ανέργους και για ανέργους-μέλη ευπαθών κοινωνικών ομάδων (ΑμεΑ, απεξαρτημένους και αποφυλακισμένους).

2. Σύζευξη προσφοράς και ζήτησης εργασίας.

3. Δράσεις στον τομέα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, μέσω του δυϊκού συστήματος της Μαθητείας, που εφαρμόζεται στις Επαγγελματικές Σχολές του Οργανισμού.

4. Προγράμματα Κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού (προγράμματα ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης χρηματοδοτούμενα μέσω του ΕΛΕΚΠ, φοίτηση στα ΙΕΚ ΟΑΕΔ).

Ειδικά τα προγράμματα ενεργητικών πολιτικών για την πρόσβαση στην αγορά εργασίας είναι κατά μείζονα λόγο στοχευμένα ως προς την ηλικιακή ομάδα (νέοι 16 έως 24 ετών, νέοι έως 30 ετών ή άνεργοι πλησίον της σύνταξης) και ως προς το εκπαιδευτικό επίπεδο (πτυχιούχοι άνεργοι έως 35 ετών – ένα πρόγραμμα με πλήρη απορροφητικότητα καθώς καλύφθηκε το σύνολο των θέσεων που κατανεμήθηκε).

Σε ορισμένες περιπτώσεις έμφαση δίνεται και στην τομεακή και γεωγραφική στόχευση.

Στο δημόσιο τομέα

Επιπλέον, σε εξέλιξη είναι και τα προγράμματα απασχόλησης κοινωφελούς χαρακτήρα στο δημόσιο τομέα, καθώς οι 4 δημόσιες προσκλήσεις ολοκληρώθηκαν μέχρι το τέλος του 2013.

Τα προγράμματα αυτά έδωσαν μια σημαντική ανάσα σε άνεργους συζύγους, μονογονείς, μακροχρόνια ανέργους, νέους 18 έως 29 ετών και πτυχιούχους.

Επίσης, εντός του 2014 ο ΟΑΕΔ σχεδιάζει την προώθηση και υλοποίηση των εξής προγραμμάτων:

1) «Επιταγή εισόδου στην αγορά εργασίας για άνεργους νέους έως 29 ετών».

2) «Επιταγή εισόδου στην αγορά εργασίας για άνεργους νέους έως 29 ετών στον κλάδο του Τουρισμού».

3) «Τοπικά σχέδια για την απασχόληση, προσαρμοσμένα στις ανάγκες των τοπικών αγορών εργασίας – ΤοπΣΑ» και «Τοπικές δράσεις κοινωνικής ένταξης για ευάλωτες ομάδες – ΤοπΕΚΟ» για την πρόσληψη 10.000 ανέργων.

4) «Πρόγραμμα επιχορήγησης επιχειρήσεων για την πρόσληψη 10.000 ανέργων ηλικίας 30 έως 66 ετών».

Ολοκληρώνοντας, θέλω να συνοψίσω αναφέροντας ότι, στο πλαίσιο της Τεχνικής Βοήθειας της Task Force for Greece, η αναμόρφωση της λειτουργίας και η βελτίωση της αποτελεσματικότητας των Υπηρεσιών Απασχόλησης του φορέα, ο ΟΑΕΔ στοχεύει στον Επαναπροσδιορισμό του Επιχειρησιακού του Μοντέλου (Business Model Reengineering), με γνώμονα το σχετικό Οδικό Χάρτη (Roadmap).

Σε αυτό το στόχο δεν είμαστε μόνοι. Συμβάλλουν θετικά φορείς της Γερμανίας, της Σουηδίας και του Ηνωμένου Βασιλείου.

Σήμερα, όντας στις αρχές της νέας προγραμματικής περιόδου 2014 – 2020, αισιοδοξούμε τόσο για ένα πιο καλό «σήμερα» όσο και για ένα ακόμη καλύτερο «αύριο».

Ο ΟΑΕΔ είναι εδώ και συμβάλλει με τη σειρά του στις πολιτικές «εξόδου» από την κρίση και της επιστροφής στο δρόμο της ανάπτυξης.

Το σχέδιο δράσης, το «action plan» του Οργανισμού, όπως προέκυψε μετά από σειρά συναντήσεων με κοινωνικούς φορείς, με τους ανθρώπους της αγοράς, υπό το συντονισμό της κυβέρνησης, προδιαγράφει τη μεταστροφή του ΟΑΕΔ σε ακόμη πιο αποτελεσματικές δράσεις και σε μια λειτουργία φιλική προς τον κάθε πολίτη και δη τους ανέργους, οι οποίοι επιθυμούν να επανενταχθούν στην απασχόληση.

Η ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
Παρασκευή, 17 Ιανουαρίου 2014