Οι προσπάθειες για την εύρεση θεραπείας σε εγκεφαλικά, κακώσεις νωτιαίου μυελού και ασθένειες κινητικών νευρώνων μπορούν να ενισχυθούν από μια νέα έρευνα που δείχνει πώς παράγονται τα νευρικά κύτταρα. Επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου κατάφεραν να κατευθύνουν την παραγωγή κινητικών νευρώνων (δηλ. των κυττάρων που ευθύνονται για τη μυϊκή δραστηριότητα) σε ένα ψάρι που ονομάζεται zebrafish (ψάρι-ζέβρα).
Αυτά τα ψάρια διευκολύνουν τους επιστήμονες να κατανοήσουν πώς παράγονται οι κινητικοί νευρώνες, γιατί, αντίθετα από τα θηλαστικά, τα zebrafish μπορούν να τους παράγουν και ως ενήλικα.
Αντίθετα, οι άνθρωποι μπορούν να παράγουν τέτοιους νευρώνες κατά την εμβρυακή τους ανάπτυξη, αλλά χάνουν αυτή την ικανότητα μετά τη γέννηση.
Αυτό σημαίνει ότι το ανθρώπινο σώμα δεν είναι ικανό να αντικαταστήσει αυτά τα κύτταρα, που είναι υπεύθυνα για την ομιλία, το περπάτημα και την αναπνοή, αν αυτά καταστραφούν λόγω ασθένειας κινητικών νευρώνων, εγκεφαλικού επεισοδίου ή ΚΝΜ.
Η έρευνα έδειξε ότι στα zebrafish η παραγωγή αυτών των νευρώνων μπορεί να αυξηθεί με ένα φάρμακο που ενισχύει το λεγόμενο «μονοπάτι διαδίβασης σήματος».
Οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν στα πρώιμα κύτταρα -τα λεγόμενα αρχέγονα- που έχουν την ικανότητα να δημιουργούν κινητικούς νευρώνες. Βρήκαν ότι όταν ο οργανισμός παράγει μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη, αυτή στέλνει σήμα στα αρχέγονα κύτταρα να σταματήσουν τον σχηματισμό κινητικών νευρώνων. Σταματώντας, λοιπόν, αυτή την πρωτεΐνη, οι ερευνητές κατάφεραν να αυξήσουν την παραγωγή αρχέγονων κυττάρων και νευρώνων στα ψάρια.
Τα ανθρώπινα αρχέγονα κύτταρα είναι παρόμοια με αυτά των zebrafish και βρίσκονται στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Όμως, μετά την ανάπτυξη του εμβρύου, χάνουν την ικανότητά τους να «μεταμορφώνονται» σε κινητικούς νευρώνες.
Ίσως η συγκεκριμένη έρευνα βρει τελικά τρόπο να γίνεται αυτή η μετατροπή των αρχέγονων κυττάρων σε νευρώνες και να βοηθήσει ανθρώπους στους οποίους έχει επηρεαστεί το κεντρικό νευρικό τους σύστημα.
Απόδοση στα ελληνικά: Θάλεια Κιούση.
Περιοδικό Αυτονομία (πρώην περιοδικό ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΤΩΡΑ) – http://www.disabled.gr/
Μάρτιος 2012