Ο διαλείπων καθετηριασμός γίνεται για να απελευθερώσει το υπόλοιπο των ούρων από την κύστη, και να μετρήσει το ποσό των ούρων που παραμένει στην κύστη (στην περίπτωση που η ούρησή σας γίνεται ως ένα βαθμό φυσιολογικά). Υπό ιδανικές συνθήκες, δεν θα πρέπει να έχουν απομείνει ούρα στην κύστη μετά την αφαίρεση του καθετήρα.
Το ποσό των υπολοίπων ούρων καταμετρείται σε τακτική βάση έως ότου (παροδικά) η ποσότητα είναι όσο το δυνατόν χαμηλότερη. Ο γιατρός σας θα σας ενημερώσει για το τί είναι ασφαλές για εσάς.

Τα υπόλοιπα των ούρων θα πρέπει να ελέγχονται με συνέπεια σε τακτικά διαστήματα, τόσο κατά την παραμονή σας στο νοσοκομείο όσο και μετά τη μεταφορά σας στο σπίτι.

Στην αρχή της αποκατάστασης, ο διαλείπων καθετηριασμός γίνεται συνήθως σε όλους τους ασθενείς κάθε 4 με 6 ώρες. Υπο την προϋπόθεση ότι βελτιώνεται η κατάστασή σας και η κύστη σας αδειάζει καλύτερα, ο διαλείπων καθετηριασμός για τα υπόλοιπα των ούρων αλλάζει από τις 4 με 6 ώρες, σε 8 με 12 ώρες. Ένας από τους στόχους του προγράμματος διαλείποντος καθετηριασμού είναι η αποβολή αποστειρωμένων ούρων, δηλ. ούρων που δεν έχουν κανένα ίχνος βακτηριακής ανάπτυξης. Γι’ αυτόν το λόγο, χρησιμοποιείται η «χωρίς-χέρια», αποστειρωμένη, ή «καθαρή» τεχνική.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΛΕΙΠΟΝΤΟΣ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΥ – «ΚΑΘΑΡΗ» ΤΕΧΝΙΚΗ – ΓΙΑ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

1. Εξοπλιστείτε με τα κατάλληλα εργαλεία-βοηθήματα:
•Μαντηλάκια καθαρισμού (ή μικρές πετσέτες εμποτισμένες με σαπούνι)
•Υγρή πετσέτα για το ξέπλυμα, και μια καθαρή στεγνή πετσέτα
•Βαμβάκι (συνήθως μέσα στα πακέτα καθετηριασμού* περικλείονται μικρές τυποποιημένες «μπάλες» από αποστειρωμένο βαμβάκι), αντισηπτικό, και ειδικές λαβίδες
•Ουροσυλλέκτης
•Κάποιο υδροδιαλυτό λιπαντικό
•Καθετήρας
•Καθρέφτάκι (εκτός κι αν ο καθετηριασμός πραγματοποιείται από άλλο άτομο), λαμπτήρας ή φακός

* Συχνά κυκλοφορούν στο εμπόριο ειδικά πακέτα που περικλείουν όλα τα απαραίτητα αντικείμενα για τον καθετηριασμό, πχ. αποστειρωμένα γάντια, γάζες, πάνες, λαβίδες, ειδικά λιπαντικά, κτλ.

2. Αρχικά, ουρήστε (εάν αυτό είναι δυνατό) πριν την πραγματοποίηση του διαλείποντα καθετηριασμού, για να μετρήσετε το υπόλοιπο των ούρων που παραμένουν στην κύστη σας.

3. Πλύντε τα χέρια σας

4. Τοποθετήστε κατάλληλα τα πόδια σας και τον καθρέφτη, ώστε να μπορείτε να βλέπετε χωρίς δυσκολία την περιοχή του αιδοίου σας. Υποδείξεις:
•Βεβαιωθείτε ότι ο φωτισμός είναι επαρκής.
•Πιθανώς να χρειαστεί να ανασηκώσετε το σώμα σας σε ημι-καθιστή θέση στο κρεβάτι (ή αλλού).
•Εάν η διαδικασία πραγματοποιείται από κάποιον βοηθό, μπορείτε να είστε σε οριζόντια θέση.
•Ένας αδιάβροχος βραχίονας με έναν προσαρτημένο καθρέφτη μπορεί να φανεί χρήσιμος.
•(Τα παπούτσια που χρησιμοποιούνται στο τέννις, μπορεί να φανούν αποτελεσματικά στο να σας αποτρέψουν από την ολίσθηση.)

5. Ανοίξτε το πακέτο καθετηριασμού
•Αγγίξτε μόνο το εξωτερικό μέρος της συσκευασίας όταν βγάζετε το εξωτερικό περιτύλιγμα.
•Το εσωτερικό της συσκευασίας είναι αποστειρωμένο.
•Φυλάξτε το πλαστικό περιτύλιγμα για να πετάξετε αργότερα τον χρησιμοποιημένο εξοπλισμό.
•(Στο σημείο αυτό, αν δεν περικλείεται ο καθετήρας μέσα στο πακέτο, ανοίξτε την ξεχωριστή συσκευασία του προσεκτικά, και χωρίς να τον ακουμπήσετε, ρίξτε τον στην αποστειρωμένη επιφάνεια που δημιουργήσατε με το εσωτερικό του περιτυλίγματος του πακέτου.)

6. Αποστειρωμένη πάνα
•Σηκώστε την αποστειρωμένη πάνα από τις γωνίες, και ανοίξτε τη.
•Η πλευρά που αγγίξατε θα πρέπει να ακουμπά στο κρεβάτι.
•Τοποθετήστε στη συνέχεια την αποστειρωμένη πλευρά της πάνας κάτω από τους γλουτούς.

7. Βάλτε τα αποστειρωμένα γάντια
•Αγγίξτε προσεχτικά με το χέρι σας μόνο το εσωτερικό των γαντιών.
•Αγγίξτε το εξωτερικό του ενός γαντιού μόνο με τη χρήση του δεύτερου αποστειρωμένου γαντιού.
•Οτιδήποτε αγγίξει τον καθετήρα πρέπει να είναι αποστειρωμένο.

8. Ανοίξτε τη συσκευασία του αντισηπτικού και εμποτίστε με αυτό τις μπάλες από βαμβάκι.

9. Ανοίξτε τη συσκευασία του λιπαντικού
•Λιπάνετε τον καθετήρα μέχρι και 15 εκατοστά από το άκρο του (εκείνο που εισέρχεται στην ουρήθρα).
•Ακουμπήστε τον καθετήρα στο αποστειρωμένο πακέτο καθετηριασμού.
•Βεβαιωθείτε ότι όλος ο εξοπλισμός είναι κατάλληλα τοποθετημένος, πριν τη διαδικασία καθαρισμού της γεννητικής περιοχής.

10. Ανοίξτε τα χείλη του αιδοίου (δείτε το ακόλουθο διάγραμμα)
•Χρησιμοποιήστε το αριστερό σας χέρι για να ανοίξετε τα χείλη του αιδοίου. Αν είστε αριστερόχειρας, χρησιμοποιήστε το δεξί σας χέρι.
•Διατηρήστε τα χείλη του αιδοίου ανοιχτά, καθ’όλη τη διαδικασία, μέχρι να εισέρθει ο καθετήρας.

Urinary Meatus=στόμιο της ουρήθρας
Labia= χείλη αιδοίου
Vagina= κόλπος
Perineum= περίνεο

11. Καθαρίστε κατάλληλα την περιοχή
•Με το ένα χέρι, χρησιμοποιήστε τις λαβίδες για να πιάσετε μια μπάλα βαμβακιού και να καθαρίσετε τη μια πλευρά του ανοίγματος του αιδοίου σας.
•Με μια δεύτερη μπάλα από βαμβάκι, καθαρίστε την άλλη πλευρά του ανοίγματος.
•Με δύο νέες μπάλες από βαμβάκι, καθαρίστε εκτενέστερα την περιοχή του ανοίγματος.
•Χρησιμοποιήστε κάθε μπάλα από βαμβάκι μόνο για ένα «πέρασμα», από εμπρός προς τα πίσω. Ποτέ μην επαναχρησιμοποιείτε το κάθε βαμβάκι.
•Πετάξτε το χρησιμοποιημένο βαμβάκι στο εσωτερικό του ανοιχτού τυλίγματος, που περιβάλλει το πακέτο καθετηριασμού.

12. Εισάγετε τον αποστειρωμένο καθετήρα
•Κρατώντας ακόμα τα χείλη του αιδοίου ανοιχτά, πιάστε τον καθετήρα με το «αποστειρωμένο» χέρι σας, περίπου 10 εκατοστά από την άκρη του.
•Με αργές και ήπιες κινήσεις σπρώξτε τον καθετήρα μέσα στην ουρήθρα έως ότου τρέξουν τα ούρα, κατευθύνοντάς τον προς τα πάνω και μπροστά. Προσέξτε μην ακουμπήσουν τα δάχτυλά σας (του χεριού που κρατά τον καθετήρα) στα χείλη του αιδοίου ή σε οποιοδήποτε μέρος της περιοχής γύρω από την ουρήθρα και τον πρωκτό.
•Από τη στιγμή που θα παρατηρήσετε τα ούρα να τρέχουν μέσα στο σωλήνα, σπρώξτε απαλά τον καθετήρα ένα εκατοστό ακόμα πιο μέσα.

Προβλήματα:

Εάν δυσκολεύεστε να βρείτε το άνοιγμα της ουρήθρας, «μαρκάρετε» την περιοχή του κόλπου, αφήνοντας μια μπάλα από βαμβάκι, ή ένα tampon, στο κολπικό άνοιγμα.

Εάν τοποθετήσετε κατά λάθος τον καθετήρα στον κόλπο, χρησιμοποιήστε ένα νέο πακέτο καθετηριασμού (δηλαδή, νέο σετ εξοπλισμού).

Εάν έχετε σπασμό κατά τη διάρκεια του καθετηριασμού, σταματήστε και περιμένετε μέχρι να περάσει ο σπασμός (διατηρώντας τη θέση και τα χέρια σας ως έχουν), και έπειτα συνεχίστε.

Εάν συναντήσετε παρατεταμένη αντίσταση, σταματήστε και καλέστε το γιατρό σας. Μην πιέσετε περισσότερο τον καθετήρα προς τα μέσα.

13. Τοποθετήστε το ελεύθερο άκρο του καθετήρα σε ειδικό δοχείο και περιμένετε μέχρι να τρέξουν τα ούρα (το πακέτο καθετηριασμού μπορεί να περικλείει κατάλληλο δοχείο που να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το σκοπό αυτό)**.
Εάν η κύστη μοιάζει να είναι άδεια, αλλά δεν είστε βέβαιοι εάν η άκρη του καθετήρα έχει προχωρήσει αρκετά μέσα, πιέστε εξωτερικά την κοιλιά σας στο επίπεδο της κύστης με την παλάμη του χεριού σας, ή βήξτε. Ένα μικρό ποσό από το υπόλοιπο των ούρων μέσα στην κύστη θα αποβληθεί, εάν ο καθετήρας είναι στη σωστή θέση.

** Εναλλακτικά, μπορείτε εξαρχής –πριν την αρχή της διαδικασίας- να συνδέσετε ουροσυλλέκτη στο ελεύθερο άκρο του καθετήρα, φροντίζοντας πάντα να διατηρήσετε την αποστείρωση του καθετήρα και του λοιπού εξοπλισμού που θα έρθει σε επαφή με την ουρήθρα – σημειώστε πως οι ουροσυλλέκτες που χρησιμοποιούνται γι’αυτό τον σκοπό είναι συνήθως μη αποστειρωμένοι.

14. Αποσύρετε απαλά τον καθετήρα όταν σταματήσουν τα ούρα.
Μην αφήνετε την κύστη σας να γεμίζει περισσότερο από 500cc την κάθε φορά. Εάν υπάρχουν περισσότερα από 500cc, διακόψτε αρχικά τη ροή των ούρων μέσα στον καθετήρα με μια κατάλληλη μέγκενη (clamp), για 5-10 λεπτά, και στη συνέχεια αδειάστε το όποιο υπόλοιπο έχει μείνει στην κύστη.

15. Μετρήστε το ποσό των ούρων, και καταγράψτε το ποσό που ουρήσατε μόνοι σας πριν τον καθετηριασμό (αν ισχύει κάτι τέτοιο) και το υπόλοιπο ποσό που παραμένει στην κύστη, εφόσον διατηρείτε σχετικό αρχείο.

16. Εξετάστε τα ούρα σας και ελάτε σε επαφή με τη νοσοκόμα ή το γιατρό σας, ΕΑΝ παρατηρήσετε:
•οποιαδήποτε αλλαγή στο χρώμα ή τη μυρωδιά των ούρων
•μειωμένη διαύγεια στα ούρα
•αιμορραγία ή ιζήματα στα ούρα

17. Απομακρύνετε όλον τον χρησιμοποιημένο εξοπλισμό.

18. Πλύντε τα χέρια σας

19. Πιείτε χυμό από βακκίνιο (το οξύκοκκο ή μακρόκαρπο), γνωστό ως cranberry, ή χυμό από δαμάσκηνα, για να διευκολύνετε την παραγωγή όξινων ούρων και να μειώσετε τον κίνδυνο λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος.

ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΔΙΑΛΕΙΠΟΝΤΟΣ ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΥ – «ΚΑΘΑΡΗ» ΤΕΧΝΙΚΗ – ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΝΤΡΕΣ

1. Συλλέξτε τον απαραίτητο εξοπλισμό
•Το ειδικό πακέτο διαλείποντος καθετηριασμού
•Διάλυμμα νερού
•Σαπούνι
•Τρεις (3) ειδικές πετσέτες πλυσίματος – μιας χρήσης.
•Προστατευτικό κάλυμμα (chux)

2. Πλύντε το πέος και τους όρχεις με σαπούνι και νερό, ξεβγάλτε, και στεγνώστε.

3. Ανοίξτε το πακέτο καθετηριασμού
•Αγγίξτε μόνο το εξωτερικό μέρος της συσκευασίας όταν βγάζετε το εξωτερικό περιτύλιγμα.
•Το εσωτερικό της συσκευασίας είναι αποστειρωμένο.
•Φυλάξτε το πλαστικό περιτύλιγμα για να πετάξετε αργότερα τον χρησιμοποιημένο εξοπλισμό.
•(Στο σημείο αυτό, αν δεν περικλείεται ο καθετήρας μέσα στο πακέτο, ανοίξτε την ξεχωριστή συσκευασία του προσεκτικά, και χωρίς να τον ακουμπήσετε, ρίξτε τον στην αποστειρωμένη επιφάνεια που δημιουργήσατε με το εσωτερικό του περιτυλίγματος του πακέτου.)

4. Βάλτε τα αποστειρωμένα γάντια
•Αγγίξτε προσεχτικά με το χέρι σας μόνο το εσωτερικό των γαντιών.
•Αγγίξτε το εξωτερικό του ενός γαντιού μόνο με τη χρήση του δεύτερου αποστειρωμένου γαντιού.
•Οτιδήποτε αγγίξει τον καθετήρα πρέπει να είναι αποστειρωμένο.

5. Αποστειρωμένη πάνα
•Σηκώστε την αποστειρωμένη πάνα από τις γωνίες.
•Ανοίξτε την αποστειρωμένη πάνα, και βεβαιωθείτε ότι δεν έχει αγγίξει το σώμα σας ή το κρεβάτι.
•Τοποθετήστε στη συνέχεια την αποστειρωμένη πάνα πάνω στη γεννητική σας περιοχή, με την τρύπα που υπάρχει στο κέντρο της πάνας να διέρχεται από το κεφάλι του πέους.

6. Εμποτίστε τις μπάλες από βαμβάκι με το διάλυμμα καθαρισμού.

7. Ανοίξτε τη συσκευασία του λιπαντικού που βρίσκεται μέσα στο πακέτο καθετηριασμού, και πιέστε για να βγει το λιπαντικό και να καλύψει όλο το μήκος του καθετήρα.

8. Σηκώστε το πέος με το αριστερό σας χέρι, χρησιμοποιώντας την πάνα που βρίσκεται ανάμεσα στο χέρι σας και στο πέος.
•Κρατήστε το πέος σε όρθια θέση.
•Με το δεξί χέρι, χρησιμοποιήστε ένα ζευγάρι ειδικών λαβίδων (βρίσκονται συνήθως μέσα στο πακέτο καθετηριασμού) για να πιάσετε το εμποτισμένο βαμβάκι.
•Καθαρίστε το πέος σας σκουπίζοντας από εμπρός προς τα πίσω, κατά μήκος του ανοίγματος της ουρήθρας, και έπειτα γύρω από το κεφάλι του πέους. Εάν δεν έχετε υποστεί περιτομή, τραβήξτε προς τα πίσω την ακροποσθία (την πτυχή του δέρματος που καλύπτει τη βάλανο του πέους) και καθαρίστε ολόκληρο το κεφάλι του πέους.
•Πετάξτε το χρησιμοποιημένο βαμβάκι, μακριά από το αποστειρωμένο περιβάλλον.

9. Επαναλάβετε το βήμα 8 έως ότου χρησιμοποιηθούν όλες οι μπάλες βαμβακιού.

10. Πετάξτε το πρώτο ζευγάρι λαβίδων, μακριά από το αποστειρωμένο περιβάλλον.

11. Εισάγετε τον αποστειρωμένο καθετήρα.
•Σηκώστε τον καθετήρα με το δεύτερο ζευγάρι ειδικών λαβίδων.
•Εισάγετε τον καθετήρα από την ουρήθρα, ολισθαίνοντάς τον κατά μήκος του άνω άκρου της ουρήθρας.
•Μην αγγίζετε το πέος με τις λαβίδες.

Προβλήματα:

Εάν ο καθετήρας συναντήσει κάποια αντίσταση κατά την είσοδό του, σταματήστε για ένα ή δύο λεπτά στο σημείο όπου γίνεται αισθητή η αντίσταση, και εφαρμόστε έπειτα απαλή πίεση σπρώχνοντας προσεκτικά τον καθετήρα. Αυτό συνήθως «κουράζει» τον σφιγκτήρα μυ, αναγκάζοντάς τον να χαλαρώσει και επιτρέποντας έτσι στον καθετήρα να περάσει.

Εάν παρ’όλα αυτά δεν μπορέσετε να σπρώξετε περαιτέρω τον καθετήρα, μην επιμείνετε ασκώντας μεγαλύτερη πίεση. Σταματήστε τη διαδικασία, και ειδοποιήστε τον γιατρό σας.

12. Αφήστε τα ούρα να τρέξουν
•Όταν ο καθετήρας βρίσκεται μέσα, αφήστε τα ούρα να τρέξουν μέσα σε ειδικό δοχείο.
•Αφήστε τα ούρα να τρέξουν μέχρι να σιγουρευτείτε πως η κύστη σας είναι κενή.

13. Βγάλτε απαλά τον καθετήρα όταν σταματήσουν τα ούρα, και τοποθετήστε τον στο πακέτο καθετηριασμού, μαζί με τον υπόλοιπο χρησιμοποιημένο εξοπλισμό.

14. Μετρήστε το ποσό των ούρων, και καταγράψτε το, εφόσον διατηρείτε σχετικό αρχείο.

15. Εξετάστε τα ούρα σας και ελάτε σε επαφή με τη νοσοκόμα ή το γιατρό σας, ΕΑΝ παρατηρήσετε:
•οποιαδήποτε αλλαγή στο χρώμα ή τη μυρωδιά των ούρων
•μειωμένη διαύγεια στα ούρα
•αιμορραγία ή ιζήματα στα ούρα

16. Απομακρύνετε τα ούρα και τον χρησιμοποιημένο εξοπλισμό.

17. Πλύντε τα χέρια σας.

Απόδοση στα ελληνικά:
Άννα Ευαγγελινού, email: anna@disabled.gr