ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΝΤΑΞΗ ΑΜΕΑ, ΠΟΛΥΤΕΚΝΩΝ, ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΗΡΩΝ ΚΑΙ ΘΥΜΑΤΩΝ ΠΟΛΕΜΟΥ

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Αθήνα, 30.06.05

Απασχόληση και κοινωνική ένταξη ατόμων με αναπηρίες (ΑμεΑ), πολυτέκνων κ.λπ. – θέσπιση ποσοστώσεων υπέρ ευπαθών ομάδων του πληθυσμού

Το σύστημα των «τοποθετήσεων» στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα – προβλήματα εφαρμογής του Ν. 2643
– Στην προκήρυξη του έτους 2002 αποκλείστηκε από τη μοριοδότηση ποσοστό μεγαλύτερο του 60% των υποψηφίων
– Σχεδόν κάθε τοποθέτηση σε επιχείρηση του ιδιωτικού τομέα έχει προσβληθεί από τον υπόχρεο εργοδότη ενώπιον του αρμοδίου οργάνου

Ο Συνήγορος του Πολίτη Γιώργος Καμίνης υπέβαλε την 21-06-05 στον Πρωθυπουργό και στην Πρόεδρο της Βουλής και κοινοποίησε στον καθ’ ύλην αρμόδιο Υπουργό Απασχόλησης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ειδική Έκθεση (άρθρο 3 παρ. 5 του Ν. 3094/2003), με θέμα : «Ο νόμος 2643/1998 – Πρόσβαση στην απασχόληση και κοινωνική ένταξη ατόμων με αναπηρία (ΑμεΑ), πολυτέκνων, αγωνιστών εθνικής αντίστασης και αναπήρων και θυμάτων πολέμου».

Έναυσμα για τη σύνταξη της Έκθεσης έδωσαν οι διακόσιες τέσσερις (204) σχετικές αναφορές πολιτών που έχει δεχθεί ο Συνήγορος του Πολίτη. Οι αναφορές επισημαίνουν παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των αρμοδίων οργάνων κατά τη διαδικασία που προέβλεψαν οι δύο προκηρύξεις για τοποθετήσεις (ετών 2000 και 2002). Κατά την εξέταση των αναφορών διαπιστώθηκε ότι ο τρόπος με τον οποίο εφαρμόζεται ο Ν. 2643/1998 αφήνει σημαντικά κενά στην προστασία ομάδων του πληθυσμού που ο νομοθέτης θεωρεί ευπαθείς.
Η ανεργία αποτελεί σήμερα μείζον κοινωνικό πρόβλημα και πλήττει ιδίως τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Ο νόμος προβλέπει τη διεξαγωγή μίας προκήρυξης ανά έτος, ορίζοντας μάλιστα ακριβές χρονοδιάγραμμα. Εντούτοις, από την έναρξη ισχύος του νόμου (Σεπτέμβριος 1998) έως τα τέλη του 2004, διενεργήθηκαν μόνο δύο (2) προκηρύξεις, αντί των έξι (6) συνολικά που έπρεπε να είχαν διενεργηθεί.
Ο νόμος έχει εκδοθεί πριν από την αναθεώρηση του Συντάγματος του 2001, που προβλέπει κατά τρόπο πληρέστερο την προστασία των ΑμεΑ και πριν από την ενσωμάτωση της Οδηγίας 2000/78/ΕΚ, η οποία αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στην καταπολέμηση και εξάλειψη των διακρίσεων λόγω ειδικών αναγκών.
Στην προκήρυξη του έτους 2002 αποκλείστηκε από τη μοριοδότηση ποσοστό μεγαλύτερο του 60% των υποψηφίων.
Σχεδόν κάθε τοποθέτηση σε επιχείρηση του ιδιωτικού τομέα έχει προσβληθεί από τον υπόχρεο εργοδότη ενώπιον του αρμοδίου οργάνου.

Ο Συνήγορος του Πολίτη εξέτασε τις απόψεις που η δημόσια διοίκηση και οι εκπρόσωποι των ενδιαφερόμενων κοινωνικών ομάδων 1 ανέπτυξαν εγγράφως, απαντώντας σε ερωτηματολόγιο που συνέταξε η Ανεξάρτητη Αρχή. Ο Συνήγορος του Πολίτη διοργάνωσε στις 14.12.2004 στα γραφεία του ημερίδα για τον Ν. 2643/1998, όπου, για πρώτη φορά από τη θέσπιση ποσοστώσεων υπέρ ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, συμμετείχαν και αντάλλαξαν απόψεις οι ενδιαφερόμενες κοινωνικές ομάδες, η δημόσια διοίκηση και τρίτοι εμπειρογνώμονες.

Οι προτάσεις του ΣτΠ καλύπτουν τρεις ενότητες και αποτελούν βάση για την περαιτέρω επεξεργασία κανονιστικών ρυθμίσεων από τα αρμόδια υπουργεία και τις λοιπές αρμόδιες δημόσιες αρχές, σε συνεργασία και με τους φορείς που εκπροσωπούν τις ενδιαφερόμενες κοινωνικές ομάδες.

Σε σχέση με τη διαδικασία τοποθετήσεων ο ΣτΠ υπέβαλε δεκαέξι (16) προτάσεις με στόχο την αποτελεσματικότερη διεκπεραίωση της διαδικασίας. Ενδεικτικά αναφέρονται:
– Ενημέρωση και ενδυνάμωση του προσωπικού των Περιφερειακών Διευθύνσεων του ΟΑΕΔ καθώς και των άλλων υπηρεσιών που εμπλέκονται στη λειτουργία του συστήματος των υποχρεωτικών τοποθετήσεων (π.χ. Επιθεωρήσεις Εργασίας, Υγειονομικές Επιτροπές).

– Δημιουργία βάσης δεδομένων, που να περιέχει τα στοιχεία όσων έκαναν στο παρελθόν χρήση του δικαιώματος για υποχρεωτική πρόσληψη. Τα συλλεγόμενα στοιχεία, κατ’ αρχάς, μπορούν να αφορούν μόνο τους τοποθετηθέντες με τον Ν.2643/1998 (και σε βάθος χρόνου όλους εκείνους που διορίσθηκαν ή προσλήφθηκαν υποχρεωτικά δυνάμει προηγουμένων νομοθετικών καθεστώτων).

Σε σχέση με την εξειδίκευση της παρεχόμενης προστασίας ο ΣτΠ υπέβαλε δεκατρείς (13) προτάσεις με στόχο την αποτελεσματικότερη ενσωμάτωση στην αγορά εργασίας των προσώπων που προστατεύει ο Νόμος 2643. Ενδεικτικά αναφέρονται:
– Διαχωρισμός του νομοθετικού πλαισίου για την κάθε προστατευόμενη ομάδα.
– Μέτρα εύλογης προσαρμογής του εργασιακού χώρου για τους αναπήρους.
– Διασφάλιση της αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας του συστήματος διάγνωσης και αξιολόγησης της αναπηρίας.
– Παροχή υπηρεσιών συμβουλευτικής και διαμεσολάβησης από τον ΟΑΕΔ ή την Επιθεώρηση Εργασίας για τον ιδιωτικό τομέα κατά τη διάρκεια της εργασιακής σχέσης.

Σε σχέση με την μεγαλύτερη αποδοχή του μέτρου από τις υπόχρεες επιχειρήσεις ο ΣτΠ υπέβαλε επτά (7) προτάσεις με στόχο την ευρύτερη κοινωνική συναίνεση στο εργασιακό περιβάλλον. Ενδεικτικά αναφέρονται:
– Μεγαλύτερης σύζευξη των τοποθετήσεων με τις ανάγκες των υπόχρεων επιχειρήσεων σε αναλογία με το μέγεθος της κάθε κατηγορίας προσωπικού.
– Σύνδεση του συστήματος των υποχρεωτικών τοποθετήσεων με προγράμματα κατάρτισης των προστατευομένων προσώπων, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των υπόχρεων επιχειρήσεων.
– Εφαρμογή των διατάξεων που προβλέπουν τη δυνατότητα επιδότησης των υπόχρεων επιχειρήσεων που απασχολούν ΑμεΑ για μέρος των αποδοχών αυτών και την εργονομική διευθέτηση του χώρου εργασίας αντίστοιχα.

Το πλήρες κείμενο της Ειδικής Έκθεσης διατίθεται, σε έντυπη μορφή, στα γραφεία του Συνηγόρου του Πολίτη,
Χατζηγιάννη Μέξη 5, 115 28 Αθήνα, 2 ος όροφος.
Βρίσκεται επίσης σε ηλεκτρονική μορφή στο διαδίκτυο, στην ιστοσελίδα της Αρχής: http://www.synigoros.gr.
Πληροφορίες: κα Ρόη Τζαβάρα, τηλ. 210 72.89.610