«Μια εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς αποτελεί τη βάση μιας ανοιχτής, δημοκρατικής και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνίας» τόνισε η Ευρωβουλευτής στη Διάσκεψη για την Ενσωμάτωση των Ατόμων με Αναπηρία που πραγματοποιήθηκε στο Βερολίνο στις 11 και 12 Ιουνίου. Η διοργάνωση αποτέλεσε πρωτοβουλία της Γερμανικής Προεδρίας και εντάσσεται παράλληλα στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Ισότητας των Ευκαιριών για όλους, 2007.
Σκοπός της Διάσκεψης ήταν η βελτίωση της πληροφόρησης για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία ενώ τα τρία πάνελ συζητήσεων που έλαβαν χώρα στα πλαίσια της διημερίδας επικεντρώθηκαν στην ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία στην εκπαίδευση, την απασχόληση και στην προώθηση των ίσων ευκαιριών με έμφαση στη διασφάλιση της προσβασιμότητας.
Στην Διάσκεψη συμμετείχαν κορυφαίοι εκπρόσωποι των Οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης μεταξύ των οποίων και ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την Απασχόληση, τις Κοινωνικές Υποθέσεις και τις Ίσες Ευκαιρίες κ. Vladimir Spidla, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Φόρουμ Ατόμων με Αναπηρία κ. Γιάννης Βαρδακαστάνης, εκπρόσωποι διεθνών και ευρωπαϊκών αντιπροσωπευτικών οργανώσεων ΑΜΕΑ, κοινωνικοί εταίροι, εμπειρογνώμονες και ακαδημαϊκοί από όλη την Ευρώπη. Παράλληλα με τη Διάσκεψη έλαβε χώρα η πρώτη άτυπη συνάντηση Υπουργών για θέματα αναπηρίας.
Οι θεματικές της Διάσκεψης καθώς και οι συζητήσεις που αναπτύχθηκαν βασίστηκαν σε μεγάλο βαθμό στο περιεχόμενο της Συνθήκης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, η οποία αποτελεί το πρώτο νομικά δεσμευτικό μέσο στον τομέα των δικαιωμάτων των ΑΜΕΑ, περιέχοντας διατάξεις που αφορούν στην εκπαίδευση, κατάρτιση και απασχόληση των ΑΜΕΑ.
Η κ. Τζαμπάζη, συμμετέχοντας στη συζήτηση με θέμα την διασφάλιση για τα ΑΜΕΑ ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση ανέφερε:
«Αγαπητοί Φίλοι, χαίρομαι ιδιαίτερα που συμμετέχω στη σημερινή συζήτηση. Αναγνωρίζω κάποια γνώριμα πρόσωπα, με τα οποία έχουμε συνεργαστεί και στο παρελθόν για τα θέματα των Ατόμων με Αναπηρία.
Όντας η ίδια άτομο με αναπηρία, είναι ισχυρή μου πεποίθηση ότι μια εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς είναι η βάση μιας κοινωνίας χωρίς αποκλεισμούς με αμοιβαία οφέλη τόσο για τους μαθητές με αναπηρία όσο και για τους μαθητές χωρίς αναπηρία.
Ο αγώνας κατά των διακρίσεων και των προκαταλήψεων μπορεί να κερδηθεί μόνο μέσω της ενσωμάτωσης και μέσω της εκπαίδευσης των παιδιών, από τις μικρές ακόμα ηλικίες σχετικά με το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, μια προσέγγιση γενικής εκπαίδευσης μπορεί να συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση των ατόμων χωρίς αναπηρία και την προώθηση της κατανόησης της πολυμορφίας.
Παράλληλα, η παροχή στα άτομα με αναπηρία όλων των διαθέσιμων γνώσεων και δεξιοτήτων αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και τη βελτίωση της κοινωνικής συνοχής. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών εκπαίδευσης για τους μαθητές με αναπηρία στη γενική εκπαίδευση οφείλει να θεωρηθεί ως σημαντικό και αναπόσπαστο τμήμα της προώθησης της ένταξης και της αυτονομίας των ατόμων με αναπηρία.
Για τους παραπάνω λόγους, η πλήρης ένταξη στο σύστημα της γενικής εκπαίδευσης πρέπει να θεωρείται ως πρώτη επιλογή, και όλα τα εκπαιδευτικά ιδρύματα οφείλουν να είναι σε θέση να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των μαθητών και σπουδαστών με αναπηρίες.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η εκπαίδευση, είναι αρμοδιότητα των Κρατών Μελών τα οποία και αποφασίζουν για το περιεχόμενο και την οργάνωση των συστημάτων τους εκπαίδευσης και κατάρτισης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί κυρίως ένα φόρουμ για την ανταλλαγή ιδεών και καλών πρακτικών.
Τα τελευταία χρόνια, τα Κράτη Μέλη έχουν καταβάλλει ουσιαστικές προσπάθειες προς την ενσωμάτωση των παιδιών και νέων με αναπηρία στα γενικά εκπαιδευτικά συστήματα, με την υποστήριξη ανάλογα με την περίπτωση, του ειδικευμένου τομέα και υπηρεσιών σε ποικίλους βαθμούς ανάλογα με κάθε κράτος.
Η “διευκόλυνση της πρόσβασης όλων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση” αποτελεί έως το 2010 έναν από τους μελλοντικούς συγκεκριμένους στόχους των ευρωπαϊκών εκπαιδευτικών συστημάτων και των συστημάτων κατάρτισης, που έχουν καθορισθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Συμβούλιο βάσει των εισηγήσεων των κρατών μελών.
Η επίτευξη του στόχου αυτού μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην προαγωγή της ενεργού συμμετοχής του πολίτη στα κοινά, των ίσων ευκαιριών και της βιώσιμης κοινωνικής συνοχής.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από την πλευρά του, έχει επανειλημμένα τονίσει την ανάγκη για παροχή ισότιμης πρόσβασης σε νέους με αναπηρίες στην εκπαίδευση που θα καλύπτουν όλα τα στάδια: από την προσχολική στην επαγγελματική εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση. Σύμφωνα με αυτή την προσέγγιση, τα μέλη του ΕΚ στο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης για την Αναπηρία έχουμε απευθύνει έκκληση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα Κ-Μ να ενθαρρύνουν την ενεργή συμμετοχή των ΑΜΕΑ στην εκπαίδευση, επαγγελματική κατάρτιση και να διασφαλίσουν την προσβασιμότητα των εκπαιδευτικών ιστοχώρων.
Επίσης, έχουμε τονίσει ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθούν και να ενθαρρυνθούν συνδέσεις μεταξύ της οικογένειας, του σχολείου, της κοινότητας, των δραστηριοτήτων ελεύθερου χρόνου και του κόσμου της εργασίας.
Όσον αφορά το ρόλο των ειδικών σχολείων και των κέντρων για τα παιδιά και τους νέους με αναπηρία, αυτός μπορεί να θεωρηθεί ως συμπληρωματικός στο ρόλο των γενικών εκπαιδευτικών συστημάτων και να λαμβάνουν δεόντως υπόψη τις ιδιαίτερες ανάγκες των παιδιών, των νέων και των γονέων τους, καθώς επίσης και των εκπαιδευτικών επιλογών τους που γίνονται βάσει των πληροφοριών που έχουν για τις διαθέσιμες επιλογές».