Περίπου 3 στους 4 ανθρώπους με Σκλήρυνση Κατά Πλάκας (ΣΚΠ) αντιμετωπίζουν προβλήματα ακράτειας. Τα προβλήματα με την κύστη και το έντερο μπορεί να έρχονται και παρέρχονται, ενώ κάποιες φορές μπορεί να είναι πιο έντονα από ό,τι άλλες.
Ακόμα κι αν είναι δύσκολο να συζητήσεις με κάποιον για τα προβλήματά σου σχετικά με την ακράτεια, είναι πολύ σημαντικό να μιλήσεις σε κάποιον ειδικό που γνωρίζει να σε κατευθύνει και να σου προτείνει λειτουργικές λύσεις.
Η ακράτεια είναι πολύ συχνή στους ανθρώπους με ΣΚΠ, όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οφείλεται αποκλειστικά σε αυτήν. Η ακράτεια μπορεί να προκληθεί είτε άμεσα από την ΣΚΠ, είτε έμμεσα από τα συμπτώματα της σκλήρυνσης ή μπορεί να μην σχετίζεται καν με την ΣΚΠ.
Αν ένα πρόβλημα στην κύστη ή το έντερο έχει προκληθεί από κάποια νευρική βλάβη -ως αποτέλεσμα της ΣΚΠ-, τότε η δυσλειτουργία μπορεί να χαρακτηριστεί νευροπαθητική ή νευρογενής. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει κάποια βλάβη στα νεύρα τα οποία ελέγχουν τον τρόπο που λειτουργεί η κύστη και το έντερο.
Η ακράτεια επίσης μπορεί να προκληθεί από δευτερογενή συμπτώματα, δηλ. από κάποιο άλλο σύμπτωμα και όχι άμεσα από κατεστραμμένα νεύρα λόγω της ΣΚΠ. Αυτά τα συμπτώματα συμπεριλαμβάνουν:
- Δυσκολία στο να πηγαίνεις στην τουαλέτα εγκαίρως. Η ΣΚΠ κάνει την κίνηση δύσκολη, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξουν προβλήματα όταν θέλεις να πας στην τουαλέτα. Ενδεχομένως κάποιος εργοθεραπευτής να σου βρει λειτουργικές λύσεις βασισμένες στις δυνατότητες κίνησής σου και στην καθημερινή σου ρουτίνα.
- Η περιορισμένη φυσική δραστηριότητα μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα και μυϊκή υποτονικότητα, η οποία μπορεί στη συνέχεια να οδηγήσει σε προβλήματα της ουροδόχου κύστης και του εντέρου. Ένας φυσικοθεραπευτής θα μπορούσε ίσως να βοηθήσει σ’ αυτή την περίπτωση, προτείνοντας κάποιο πρόγραμμα ασκήσεων που θα οδηγούσε στην άμβλυνση των προβλημάτων.
Τέλος, έχε υπόψιν σου πως η ακράτειά σου μπορεί να είναι άσχετη με την ΣΚΠ και να αποτελεί μια ξεχωριστή κατάσταση που πρέπει να εξετάσεις.
Σκλήρυνση κατά Πλάκας και Προβλήματα Εντέρου
Οι άνθρωποι με ΣΚΠ μπορεί να αντιμετωπίσουν εντερικά προβλήματα κάποια στιγμή στη ζωή τους. Πάνω από το 70% των ανθρώπων με ΣΚΠ έχουν δυσκοιλιότητα ή ακράτεια κοπράνων.
Το έντερο επηρεάζεται από την δίαιτα, τα υγρά που λαμβάνουμε, την άσκηση, και την ίδια τη ΣΚΠ. Μπορείς να διατηρήσεις το έντερό σου σε καλή κατάσταση τρώγοντας ισορροπημένα, επιλέγοντας τροφές με αρκετές ίνες, πίνοντας 2-3 λίτρα νερό την ημέρα, αποφεύγοντας την καφεΐνη και το αλκοόλ, και κάνοντας γυμναστική.
Για να μπορείς να ελέγξεις το έντερό σου, πρέπει να αναγνωρίζεις την ανάγκη εκκένωσης του εντέρου σου, αλλά όπως είναι γνωστό, στη ΣΚΠ το «μήνυμα» εκκένωσης πολλές φορές χάνεται ή είναι τροποποιημένο, γεγονός που καθιστά δύσκολο τον καθορισμό της σωστής στιγμής για να εκκενώσεις το έντερό σου.
Τα προβλήματα με το έντερο στη ΣΚΠ συχνά οφείλονται στη δυσκοιλιότητα. Η δυσκοιλιότητα μπορεί να προκαλέσει και ακράτεια, κάτι που μπορεί να οδηγήσει επίσης και σε ερεθισμό της κύστης.
Ως αποτέλεσμα των κινητικών δυσκολιών στη ΣΚΠ, οι κοιλιακοί μύες χάνουν την δύναμή τους (είτε λόγω της ΣΚΠ καθεαυτής, είτε λόγω έλλειψης άσκησης), κάτι που δυσχεραίνει την εκούσια προσπάθεια εκκένωσης του εντέρου. Οι πιο συχνοί λόγοι της δυσκοιλιότητας είναι: η μειωμένη κινητικότητα, η μειωμένη κατανάλωση υγρών, οι δυσκολίες αφόδευσης, και κάποια φάρμακα που χορηγούνται στους ανθρώπους με ΣΚΠ.
Εάν αντιμετωπίζεις προβλήματα στην εκκένωση του εντέρου σου, υπάρχουν μερικά βήματα που μπορείς να ακολουθήσεις τα οποία μετριάζουν το πρόβλημα:
- Προσπάθησε να καταναλώνεις καθημερινά 5 φρούτα και λαχανικά και 2 μερίδες τροφίμων πλούσια σε ίνες, όπως μαύρο ψωμί ή δημητριακά.
- Πειραματίσου και βρες τροφές που διεγείρουν το έντερό σου – τα φρούτα είναι συχνά καλά γι’ αυτό τον σκοπό.
- Ρώτα το γιατρό σου να σου πει πώς να αντιμετωπίσεις τα προβλήματα. Πολύ πιθανόν να σε παραπέμψει σε κάποια εξειδικευμένη κλινική ή ειδικό σύμβουλο.
- Αύξησε την ποσότητα υγρών που καταναλώνεις.
- Πρόσεξε την φαρμακευτική σου αγωγή, γιατί μπορεί να σου δημιουργεί δυσκοιλιότητα – μπορεί όμως και να μην γίνεται να σταματήσεις τη συγκεκριμένη αγωγή.
- Επανεξέτασε τη στάση του σώματός σου κατά την εκκένωση του εντέρου σου. Η σωστή θέση και στάση στο κάθισμα της τουαλέτας (ή στο κρεβάτι για όσους το επιλέγουν) είναι πολύ σημαντική ώστε να είσαι βέβαιος/η πως έντερό σου έχει αδειάσει σωστά.
- Ασκήσεις πυελικού εδάφους: αυτές οι ασκήσεις μπορούν να σε βοηθήσουν να έχεις καλύτερο έλεγχο της κύστης και του εντέρου. Αυτές οι ασκήσεις συνιστώνται γενικότερα σε όσους έχουν προβλήματα κύστης και εντέρου (και όχι μόνο σε ανθρώπους με ΣΚΠ). Ο ιατρός σου μπορεί να σου δώσει περισσότερες πληροφορίες για τις ασκήσεις πυελικού εδάφους.
- Αν έχεις προβλήματα ακράτειας κοπράνων και δυσκοιλιότητας, το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι να έχεις ένα τακτικό πρόγραμμα εκκένωσης (πχ. εκκένωση ανά 2 ημέρες, συγκεκριμένη ώρα της ημέρας). Αυτό μπορεί να περιορίσει στο ελάχιστό ή ακόμα και να μηδενίσει τα ανεπιθύμητα «ατυχήματα».
Το τακτικό πρόγραμμα εκκένωσης του εντέρου σου είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο αν χρειάζεσαι βοήθεια για να πας στην τουαλέτα, γιατί η βοήθεια δεν είναι πάντα διαθέσιμη. Βοηθώντας το έντερο σου να αδειάζει πιο συχνά, συμβάλλεις θετικά στην εξάλειψη της δυσκοιλιότητάς σου.