«Κάτι καλό βγαίνει πάντα μέσα από κάτι κακό»(Mrs Terpstra, Πεκίνο).
Λίγο λιγότερο από 2 χρόνια πριν, τα συμπτώματα άρχισαν με διατάραξη του λόγου-ομιλίας. Τον Νοέμβριο του 2003, η Willie Terpstra έλαβε τη διάγνωση από τη νευρολόγο της: ασθένεια των κινητικών νευρώνων. Προσδοκία ζωής: πέντε χρόνια, το πολύ.
Αλλά την περασμένη Δευτέρα, η 64χρονη από τη Νέα Ζηλανδία, απέκτησε νέα ελπίδα.
Σε ένα νοσοκομείο στα περίχωρα του Πεκίνου, ο Dr Huang Hongyun άνοιξε δυο τρύπες στο κρανίο της, πήρε ένα ροζ διάλυμα που περιείχε καλλιεργημένα κύτταρα αποσπασμένα από έμβρυο που είχε αποβληθεί, και τα εισήγαγε με ένεση μέσα στον εγκέφαλό της.
Ξυπνώντας τέσσερις ώρες αργότερα, η Mrs Terpstra εξέπληξε τον σύζυγό της, Rein, και την κόρη της, Ren, πίνοντας ένα ποτήρι φρουτοχυμού, για πρώτη φορά μετά από τόσους μήνες, δηλαδή από τότε που ήταν ικανή να καταπίνει χωρίς βοήθεια.
Τις επόμενες μέρες, ήταν ικανή να μιλά, τουλάχιστον στην οικογένειά της – οι οποίοι ήταν συνηθισμένοι στον αργό και τραυλό λόγο της – και είχε αφήσει στην άκρη το ηλεκτρονικό πληκτρολόγιο το οποίο μετατρέπει τυπωμένες λέξεις σε συνθετική φωνή. Το κάτω χείλος της, το οποίο συνήθιζε να γέρνει και να έχει πολλά σάλια, τώρα είναι κανονικό.
Η Mrs Terpstra είναι το πρώτο άτομο σε Αυστραλία και Νέα Ζηλανδία, που εισχωρεί στο αυξανόμενο ρεύμα ασθενών, διεθνώς, που κατευθύνονται προς τη νευροχειρουργική κλινική του κρατικού Western Hills Νοσοκομείου. Όπως άλλωστε και πολλοί άλλοι ασθενείς με ασθένεια των κινητικών νευρώνων, μια εκφυλιστική δυσλειτουργία μέχρι τώρα μη ιάσιμη και συχνά μοιραία, και μέσα σε αυτούς περιλαμβάνονται και πολλοί με κακώσεις νωτιαίου μυελού, ελπίζοντας πως οι ενέσεις κυττάρων του Dr Huang’s θα επαναφέρουν κάποια αίσθηση και έλεγχο στα παραλυμένα σώματά τους.
Η θεραπεία στοιχίζει περίπου $US 20,000 ($26,000) για την όλη διαδικασία και τη μακρόχρονη διαμονή στη μοντέρνα κλινική, με επιπλέον τα κόστη ταξιδιού για τον ασθενή και τη συνοδεία οικογενειακών μελών, αλλά η λίστα αναμονής επεκτείνεται μέχρι τον επόμενο χρόνο.
Ο ιατρικός κόσμος έχει μπερδευτεί –
ένα νευρολόγος στη Νέα Ζηλανδία συμβούλευσε την Mrs Terpstra να μην το δοκιμάσει, ενώ ένας άλλος ήταν πιο θετικός στο να την προτρέψει να το κάνει – αλλά φαίνεται πως ο Dr Huang μπορεί να προβεί σε επιστημονικές προόδους που θα είχαν εμποδιστεί σε άλλα μέρη όπου επικρατούν απαγορεύσεις ή επιφυλάξεις επί των συγκεκριμένων δοκιμών.
Πράγματι, οι ιατρικοί ερευνητές και οι φαρμακευτικοί «γίγαντες» βλέπουν προοδευτικά την Κίνα ως μια βάση για τον έλεγχο νέων φαρμάκων και θεραπειών, δεδομένου των «χαλαρών» της κανόνων στις κλινικές δοκιμές και της επίσημης συγκατάθεσης, καθώς και της εικονικής έλλειψης περιορισμών στη χρήση ανθρώπινων εμβρύων.
Η δουλειά του Dr Huang μοιάζει με την παγκόσμια έρευνα στη χρήση των οσφρητικών νευρικών κυττάρων (OEG) που εντοπίζονται στον οσφρητικό βολβό στη βάση του εγκεφάλου, πάνω από τη ράχη της μύτης.
Ακόμη και σε ενήλικες, αυτό το νευρικό κύτταρο είναι γνωστό ότι αναγεννάται, και οι ερευνητές σε Ευρώπη, Ρωσία και Αυστραλία έχουν πειραματιστεί με τη δυνατότητά του να αναπλάθει κατεστραμμένα νεύρα.
Ο Dr Huang χρησιμοποιεί πιο δραστικά δείγματα οσφρητικών νευρικών κυττάρων, προερχόμενα από αποβαλλόμενα έμβρυα μετά από 4 μήνες περίπου κύησης – στα οποία η Κίνα έχει άφθονη προμήθεια, λόγω της πολιτικής «του ενός παιδιού» και της απενοχοποίησης της άμβλωσης.
Μέσα σε μία μόλις ώρα μετά την αποβολή, τα κύτταρα καλλιεργούνται μέσα σε ένα εργαστήριο μέχρι ότου μια δόση των 2.000.000 κυττάρων να είναι έτοιμη, και τότε εγχέονται. Σε περιπτώσεις ασθένειας των κινητικών νευρώνων, σκλήρυνση κατά πλάκας, καρδιακής προσβολής, και άλλων παθήσεων όπως, εγκεφαλική παράλυση ή νόσο του Πάρκινσον, αυτά εγχέονται μέσα στον εγκέφαλο. Στην περίπτωση κακώσεων νωτιαίου μυελού, αυτά εισέρχονται στη σπονδυλική στήλη, στα επίπεδα αμέσως πάνω και κάτω από την κάκωση.
Ο Dr Huang εφάρμοσε την τεχνική, το 2001, επιστρέφοντας μετά από 3 χρόνια, κατά τα οποία υπήρξε διδακτορικός συνεργάτης στο W. M. Keck Κέντρο για Συνεργατική Νευροεπιστήμη, στο Rutgers Πανεπιστήμιο, κοντά στη Νέα Υόρκη. Εκεί χρησιμοποίησε OEG κύτταρα σε αρουραίους στο εργαστήριο. Πίσω στο Πεκίνο, ξεκίνησε με ανθρώπους – με αποτελέσματα τα οποία παρατηρούνται από πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων ανά τον κόσμο, χωρίς όμως μεγάλες ελπιδοφόρες υποσχέσεις για τους ασθενείς, σύμφωνα με αναφορές από τα ΜΜΕ και το Διαδίκτυο.
Μέχρι τώρα, έχει χειρουργήσει περισσότερους από 600 ασθενείς, σχεδόν τα 2/3 αυτών με κακώσεις νωτιαίου μυελού, προερχόμενοι από 30 διαφορετικές χώρες, συμπεριλαμβανόμενης και της Κίνας. Ο Dr Huang τονίζει ότι δεν μπορεί να προσφέρει εγγυημένη θεραπεία, αλλά σε μια καταγραφή των πρώτων 171 ασθενών του στο Κινέζικο Ιατρικό Περιοδικό, παρουσιάστηκε πως σχεδόν όλοι βρέθηκαν με 5 ως 15% βελτίωση στη λειτουργικότητα.
Για άτομα με σοβαρές κακώσεις νωτιαίου μυελού, τα σημαντικότερα απ[οτελέσματα της θεραπείας, περιλαμβάνουν εκτεταμένη αίσθηση και έλεγχο κινήσεων, αποκατάσταση του θερμορυθμιστικού συστήματος (ιδρώτας), και μερικές φορές έλεγχο της ουροδόχου κύστης.
«Η θεραπεία είναι αδύνατη», είπε. «Σε μια πλήρη παράλυση, θεραπεία σημαίνει επιστροφή της λειτουργικότητας του ατόμου στην κατάσταση πριν την κάκωση. Αυτή τη στιγμή, αυτό είναι αδύνατο. Νιώθω πως και μετά από 100 χρόνια αυτό θα είναι πάλι αδύνατο. Αλλά με ολοένα και περισσότερη πρόοδο, η προσέγγιση τού «σχεδόν φυσιολογικού» είναι πιθανή. Η πλήρης αποκατάσταση, είναι αδύνατη.»
Ο Dr Huang επισημαίνει ότι δεν δουλεύει με εμβρυικά βλαστικά κύτταρα, τα κύτταρα που βρίσκονται δηλαδή στα έμβρυα και αναγεννούν πολλές μορφές ιστού, και τα οποία τώρα είναι το θέμα της διαδεδομένης έρευνας, για τη χρήση τους στην αναγέννηση κατεστραμμένων νεύρων και λειτουργιών σε ενήλικες.
«Αν η άμβλωση είναι νόμιμη, αυτό σημαίνει ότι έχεις μερικά έμβρυα», είπε. «Το έμβρυο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή μπορεί να πεταχτεί. Αν μπορεί να χρησιμοποιηθεί και μάλιστα να βοηθήσει ασθενείς, να βελτιώσει τις ζωές τους – τότε εσείς μπορεί να διαλέξετε τί είναι καλύτερο. Το πετάς ή το χρησιμοποιείς; Πιστεύω πως οι περισσότεροι άνθρωποι θα σκεφτούν ότι το να το χρησιμοποιήσεις, είναι ηθικά σωστό.»
Η Mrs Terpstra, αναμένοντας να επιστρέψει σύντομα σπίτι της, ικανή να καταπιεί και να φάει και να καταστήσει την ομιλία της κατανοητή στην οικογένειά της, λέει ότι «Κάτι καλό έρχεται μέσα από κάτι κακό». Ο Rein, 66 ετών, είπε ότι είχε την επιλογή ή να δεχθεί τη θανατική καταδίκη της συζύγου του ή να προσπαθήσει να κάνει κάτι.
Στην καλύτερη περίπτωση, όταν η ασθένεια των κινητικών νευρώνων «χτυπήσει» κάποιο μέλος του σώματος, ο ασθενής μπορεί να έχει 5 χρόνια ζωής. Για τη συγκεκριμένη θεραπεία, ο Mr Terpstra λέει
«Είναι καλύτερα από το να μην κάνεις τίποτα. Γνωρίζεις ότι θα πεθάνεις».
Από: Hamish McDonald, Herald Correspondent, Πεκίνο
March 28, 2005
Μετάφραση: Άννα Κουλικούρδη, Βιβλιοθηκονόμος-Αρχειονόμος,
akou@ait.edu.gr