Ψυχολογία… μια πραγματικά πολύ όμορφη και εκκεντρική επιστήμη!
Όχι μόνο όμορφη, αλλά και αποτελεσματική. Τα πεδία εφαρμογής της Ψυχολογίας είναι πλέον πάρα πολλά και οι υπηρεσίες που προσφέρει ως επιστήμη πολύτιμες.
Αναπόφευκτα, έχει αυξηθεί και ο αριθμός των επαγγελματιών του χώρου αυτού, δηλαδή των Ψυχολόγων. Είναι κοινό μυστικό, όμως, ότι το επάγγελμα του Ψυχολόγου είναι παρεξηγημένο. Αυτή η αντίληψη αναπαράγεται συνέχεια με αποτέλεσμα να πέφτει το κύρος τόσο των επαγγελματιών, όσο και της ίδιας της επιστήμης.
Άραγε, αναπαράγεται άδικα;
Μήπως εμείς οι ίδιοι δημιουργούμε τις προϋποθέσεις για αυτού του είδους τις βολές; Μήπως μας έχουν καταβάλει έννοιες όπως, παθολογία και θεραπεία;
Το γεγονός ότι έρχεται κάποιος άνθρωπος σε εμάς για βοήθεια, δε σημαίνει ότι έχει απαραίτητα και πρόβλημα. Δυστυχώς, πολλές φορές πέφτουμε στην παγίδα να επικεντρωνόμαστε σε αυτά που δεν μπορεί να κάνει το άτομο, και όχι σε αυτά που μπορεί. Βλέπουμε το βαθμό δυσλειτουργικότητας του ατόμου και υποβαθμίζουμε το βαθμό λειτουργικότητάς του. Και όχι μόνο αυτό, αλλά κάποιες φορές βλέπουμε και παθολογία εκεί που δεν υπάρχει.
Πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και υπεύθυνοι, γιατί το επάγγελμα του Ψυχολόγου ανάγεται σε λειτούργημα. Και κακά τα ψέματα δεν μπορούν όλοι οι Ψυχολόγοι να γίνουν καλοί θεραπευτές. Έχουμε όμως την κρίση και την υπευθυνότητα να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να μετρήσουμε τις αντοχές και τις ικανότητές και τις δεξιότητές μας; Πόσο έτοιμοι είμαστε να χειριστούμε κάθε είδους περιστατικό και να είμαστε και αποτελεσματικοί;
Δε λέω ότι δεν υπάρχουν καλοί Ψυχολόγοι και θεραπευτές.
Ίσα-ίσα υπάρχουν και πολλοί και καλοί.
Απλά προσπαθώ να δώσω το στίγμα της υπευθυνότητας που θα πρέπει να διέπει την συμπεριφορά μας. Δεν είναι λίγες οι φορές που έχω ακούσει ψυχολόγους, και κυρίως νέους, να «διαγιγνώσκουν» τους φίλους τους και τους συγγενείς τους, βασιζόμενοι σε μεμονωμένα χαρακτηριστικά που ερμηνεύονται από αυτούς ως συμπτώματα. Ούτε είναι λίγες οι φορές που έχω δει ψυχολόγους να υιοθετούν στάση «Θεού», για να μην πω «Μάγου». Όπως, επίσης, είναι πολλές οι φορές που έχω δει Ψυχολόγους να υποστηρίζουν τους πελάτες του και να προσφέρουν καλές υπηρεσίες.
Είναι υποχρέωση μας να αλλάξουμε ή ακόμα και να περιορίσουμε τους πρώτους και ταυτόχρονα να πολλαπλασιάσουμε τους δεύτερους.
Δεν παραβλέπω το γεγονός ότι και οι Ψυχολόγοι είναι άνθρωποι και δικαιούνται κάποιο βαθμό σφάλματος. Αλλά είναι διαφορετικό να υποπέσει ένας Ψυχολόγος σε λάθος εκτίμηση και θεραπεία και διαφορετικό να μην έχει την απαιτούμενη ηθική τον ανάλογο επαγγελματισμό, και την απαραίτητη αυτογνωσία.
Το χειρότερο από όλα είναι ότι από όλη αυτή την ιστορία βγαίνει λαβωμένη η Ψυχολογία. Και αυτό γιατί κατά καιρούς πολλοί άνθρωποι έχουν γίνει δέκτες κακών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους σε αυτές και τους εκπροσώπους της. Και αυτό είναι πραγματικά λυπηρό, γιατί πολλές φορές η Ψυχολογία δίνει λύσεις σε προβλήματα που δεν μπορούν να βρουν εφαρμογή σε άλλα επιστημονικά πεδία, και είναι απαραίτητο να κρατηθεί ψηλά το κύρος τόσο της Επιστήμης μας και των υπηρεσιών της, όσο και των λειτουργών της.
Χαρά Αναγνωστοπούλου, Ψυχολόγου, email: hara@disabled.gr