Έχουμε πολλές φορές αναφερθεί στην ανάγκη καθιέρωσης του επαγγέλματος του Βοηθού ή Υποστηρικτή Ανθρώπου με Αναπηρία. Αναφέρομαι στις κινητικο-αισθητηριακές αναπηρίες, όπως η τετραπληγία.

Πρόθεσή μου είναι να ανοίξει ο διάλογος για ένα θέμα ακανθώδες, όσο και κρίσιμο για την αξιοπρεπή και ασφαλή διαβίωση ενός άντρα ή μιας γυναίκας που φέρει την τετραπληγία.

Ας προσπαθήσουμε κατ’ αρχήν να περιγράψουμε τις αρμοδιότητες (τι δουλειά κάνει) ενός Υποστηρικτή ή μίας Υποστηρίκτριας. Η περιγραφή αφορά αποκλειστικά και μόνο τις προσωπικές μου απαιτήσεις:

1. Πρέπει να «τα καταφέρνει» στην περιποίηση μου. Ήτοι, να φροντίζει την ατομική μου καθαριότητα, να εκτελεί το πρόγραμμα ούρησης-αφόδευσης, να προσέχει την υγιεινή και την υγεία του σώματος.

2. Να συντηρεί τον (κοινό) χώρο διαβίωσης, έστω σε επίπεδα «εργένικου» χώρου δηλ., να φροντίζει την κατάσταση του σπιτιού.

3. Να έχει αντίστοιχη κοινωνικότητα με τον εργοδότη του. Μη σας φαίνεται υπερβολικό, ο Υπ. τον συνοδεύει παντού και πάντα, πρέπει στοιχειωδώς να μπορεί να σταθεί και να λειτουργήσει στις συνθήκες του περιβάλλοντος. Π.χ. ο βοηθός του Στήβεν Χώκινγκ δεν είναι ανάγκη να ξέρει αστροφυσική, αλλά οφείλει να μην τον διακόπτει κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας του (εγώ με τον Χώκινγκ! Πώς τα λέω ο άτιμος!) Για τον ίδιο λόγο πρέπει ο Υπ. να διαθέτει αποθέματα σιωπηλής υπομονής, όταν ο εργοδότης βρίσκεται σε κοινωνική εκδήλωση κλπ. Η διακριτικότητα εξυπακούεται…

4. Πρέπει να οδηγεί (νόμιμα…) το αυτοκίνητο του εργ.

5. Να χειρίζεται επιτυχώς τα διάφορα βοηθήματα που χρησιμοποιεί ένας άνθρωπος με τετραπληγία στην καθημερινότητά του.

6. Να είναι έμπιστο πρόσωπο, εφόσον θα χειρίζεται πληρωμές, πιστωτικές κάρτες κ.ο.κ.

Τίθενται έτσι τα ερωτήματα:

1. Μπορεί κάποιος να αποκτήσει με εκπαίδευση τέτοια προσόντα;

2. Ο εργοδότης με τετραπληγία έχει ανάγκη υποστήριξης σε 24ωρη βάση. Πώς λύνεται αυτό το θέμα (των ωραρίων);

3. Πώς (πόσο) κοστολογείται μια τέτοια εργασία;

4. Είναι προτιμότερος ένας ειδικευμένος ή ένας ανειδίκευτος Υποστηρικτής;

5. Μπορεί αυτή η ειδικότητα να μπει σε γενικευμένο πλαίσιο ή είναι απολύτως προσωπικές οι συνθήκες, οι προτιμήσεις και οι επιλογές καθενός (ή καθεμίας);

Προσωπικά, έχω απαντήσει στα παραπάνω ως εξής:

1. Δεν μπορώ να είμαι σίγουρος αλλά, νομίζω ότι, δεν είναι θέματα εκπαίδευσης. Αφορούν στη συνολική παιδεία του κάθε ανθρώπου. Όπως ο κάθε ένας Υπ. είναι διαφορετικός, έτσι και ο κάθε εργοδότης με τετραπληγία είναι διαφορετικός, με το δικό του χαρακτήρα, τη δική του κουλτούρα, τα δικά του ενδιαφέροντα και το δικό του τρόπο ζωής. Δεν ταιριάζουν όλοι οι Υποστηρικτές με όλους τους εργοδότες!

2. Έχω (κατ’ ανάγκην) επιλέξει τη λύση του εσωτερικού -αλλοδαπού- βοηθού. Με 600€ το μήνα, θεωρώ ότι, είναι η καλύτερη λύση. Δεν μπορώ να διαθέσω περισσότερα χρήματα.

3. Η απάντηση δόθηκε στο προηγούμενο.

4. Όπως έχω ήδη σημειώσει, μου φαντάζει αδύνατο να υπάρχουν καταρτισμένοι Υπ. Ένας ειδικευμένος Υπ. είναι πιθανό να προσπαθήσει να προσαρμόσει τις ανάγκες του εργοδότη στις δικές του γνώσεις, αντί να συμβεί το αντίθετο. Εδώ μιλάμε για τη ζωή μου και θέλω να έχω τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο.
Από την άλλη μεριά, ο ανειδίκευτος θα τα καταφέρει; Και, έχουν όλοι οι εργοδότες την ευχέρεια να τον εκπαιδεύσουν;

5. Είπα ήδη ότι «δεν ταιριάζουν όλοι οι Υποστηρικτές με όλους τους εργοδότες». Επειδή ο τρόπος ζωής του καθενός -πρέπει να- είναι προσωπική του επιλογή, με άλλα λόγια επειδή καθένας ή καθεμία επιλέγει Υπ. με τα δικά του κριτήρια, φαίνεται (και ακούγεται :)) πολύ δύσκολο να οριοθετηθεί το επάγγελμα του Υποστηρικτή Ανθρώπου με Αναπηρία. Μπορούν να γίνουν δύο (2) πράγματα: να θεσμοθετηθεί-κατοχυρωθεί νομικά το επάγγελμα και να αναπτύξουν (ίσως με εκπαιδευτική διαδικασία) οι -υποψήφιοι- εργοδότες δεξιότητες εκπαίδευσης των Υποστηρικτών τους.

Παναγιώτης Τσίγκανος
Βιολόγος – Προγραμματιστής Η/Υ